Czy katar sienny można wyleczyć laserem?

Katarem siennym (ang. allergic rhinitis), czyli inaczej alergicznym nieżytem nosa (ANN), nazywamy zespół objawów klinicznych spowodowanych zależną od przeciwciał IgE reakcją zapalną błony śluzowej nosa po ekspozycji na dany alergen.

Problem cieknącego, wodnistego kataru, napadowego kichania, swędzenia nosa i łzawienia oczu dotyczy co piątego, a nawet co czwartego mieszkańca Ziemi, a z upływem lat liczby te rosną. Układ odpornościowy alergika mylnie uznaje pyłki roślin, zarodniki grzybów czy roztocza za szkodliwe czynniki i w celu ich zwalczenia produkuje nadmierne ilości przeciwciał IgE, co prowadzi do uwolnienia histaminy i rozwoju objawów.

Laserowe leczenie kataru siennego – dla kogo jest ten zabieg?

W postępowaniu terapeutycznym podstawą jest farmakoterapia (leki antyhistaminowe, glikokortykosteroidy donosowe) oraz swoista immunoterapia alergenowa, czyli odczulanie. Metody te kontrolują reakcję alergiczną, ale nie zawsze radzą sobie z jej skutkami, takimi jak przewlekły przerost małżowin nosowych dolnych. To właśnie powiększone małżowiny są główną przyczyną uporczywej blokady nosa, która nie ustępuje mimo stosowania leków.

Laserowa plastyka małżowin nosowych (konchoplastyka) jest idealnym rozwiązaniem dla pacjentów, u których:

• Dominującym objawem alergii jest stałe uczucie zatkanego nosa i trudności w oddychaniu.
• Leczenie farmakologiczne, w tym sterydy donosowe, nie przynosi wystarczającej poprawy drożności nosa.
• Pacjent poszukuje długotrwałego rozwiązania problemu blokady nosa, które ograniczy konieczność ciągłego stosowania kropli i leków.

Wówczas z pomocą przychodzą nowoczesne metody zabiegowe, mające na celu zmniejszenie objętości małżowin nosowych. Jedną z najskuteczniejszych i najmniej inwazyjnych jest zastosowanie wiązki laserowej.

Jak działa laser i czym różni się od innych metod?

Zastosowanie lasera w laryngologii ma na celu precyzyjne zmniejszenie masy przerośniętej błony śluzowej małżowin nosowych, co prowadzi do poprawy drożności nosa i redukcji objawów alergicznych.

Mechanizm działania lasera opiera się na jego oddziaływaniu na tkanki, co wywołuje kilka efektów:

• Efekt termiczny (waporyzacja) – energia lasera powoduje kontrolowane, punktowe odparowanie lub koagulację nadmiaru tkanki.
• Tworzenie blizn i zrostów – w miejscu działania lasera powstają niewielkie blizny, które obkurczają i na stałe zmniejszają objętość małżowin.
• Efekt biostymulacyjny – w napromienianych tkankach dochodzi do stymulacji mikrokrążenia i drenażu limfatycznego, co dodatkowo zmniejsza obrzęk.

Warto wiedzieć, że laseroterapia to nie jedyna metoda zabiegowego leczenia przerostu małżowin. Inne popularne techniki to koblacja (fale radiowe) oraz krioterapia (zamrażanie). Laser wyróżnia się jednak bardzo wysoką precyzją, minimalnym krwawieniem i możliwością wykonania zabiegu w warunkach ambulatoryjnych.

Rodzaje laserów stosowanych w zabiegu

Początki zastosowania lasera w leczeniu nieżytu nosa sięgają lat 60. XX wieku.

Obecnie najczęściej używanymi w laserowej plastyce (konchoplastyce) małżowin nosowych są:

• Laser diodowy – najpopularniejszy, pozwala na precyzyjną i bezpieczną pracę wewnątrz nosa.
• Laser CO2 (dwutlenkowęglowy) – charakteryzuje się dużą mocą i zdolnością do cięcia, co umożliwia precyzyjną plastykę małżowin.
• Laser neodymowo-YAG’owy (Nd:YAG).
• Laser biostymulujący (LLLT) – o niskiej mocy, stosowany w celu zmniejszenia stanu zapalnego; nie wymaga znieczulenia i może być używany również u dzieci.

Jak przebiega zabieg?

Sam zabieg leczenia kataru siennego laserem jest prosty, małoinwazyjny i przeprowadzany w warunkach ambulatoryjnych przez lekarza otolaryngologa. Procedura odbywa się w znieczuleniu miejscowym – błona śluzowa nosa jest znieczulana za pomocą sprayu lub nasączonych lekiem wacików. Następnie do jam nosowych wprowadzane jest cienkie włókno światłowodowe podłączone do aparatury emitującej wiązkę laserową. W trakcie kilkunastu minut dochodzi do naświetlania i kontrolowanego "obkurczania" przerośniętej błony śluzowej.

Rekonwalescencja po laserowym leczeniu kataru siennego

Po zabiegu pacjent może wrócić do domu. Przez pierwsze kilka dni nos może być bardziej zatkany niż przed zabiegiem z powodu naturalnego obrzęku i tworzenia się strupów.

Kluczowym elementem rekonwalescencji jest odpowiednia higiena nosa – regularne płukanie solą fizjologiczną lub specjalnymi roztworami, co przyspiesza gojenie i oczyszczanie z tworzących się strupów. Należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, gorących kąpieli i sauny przez około 7-14 dni. Pełny efekt odblokowania nosa i poprawy oddychania uzyskuje się po około 4-6 tygodniach, gdy zakończy się cały proces gojenia.

Skuteczność, koszt i refundacja zabiegu laserowego

Zgodnie z dostępnymi badaniami, laseroterapia cechuje się wysoką skutecznością. Ponad 85% pacjentów poddających się zabiegowi odczuwa zdecydowaną i długotrwałą poprawę drożności nosa. W nielicznych przypadkach, po kilku latach, może być konieczne powtórzenie zabiegu, jednak zwykle jest to procedura jednorazowa, której efekt utrzymuje się przez długi czas.

Laseroterapia w leczeniu przerostu małżowin nosowych niestety nie jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Pacjent musi pokryć pełny koszt zabiegu z własnej kieszeni. Cena procedury jest uzależniona od zastosowanego lasera oraz renomy kliniki. Średni koszt zabiegu oscyluje w granicach 1200 - 1800 zł. W ramach NFZ można wykonać tradycyjną, chirurgiczną konchoplastykę w warunkach szpitalnych, ale jest to metoda znacznie bardziej inwazyjna i wymagająca dłuższej rekonwalescencji.