Dietetyczna profilaktyka antynowotworowa

Dieta, w tym spożywanie alkoholu, odpowiada za 40% wszystkich przypadków zachorowań. Wiele badań epidemiologicznych wykazało, że w różnych regionach świata, które charakteryzują się odmiennymi zwyczajami żywieniowymi, zachorowalność na poszczególne rodzaje nowotworów jest inna. Według American Cancer Society, 1/3 wszystkich śmierci pacjentów onkologicznych jest związanych z dietą i aktywnością fizyczną. Stowarzyszenie podaje praktyczne wskazówki, mające zmniejszyć ryzyko zachorowania. Dotyczą one m.in. masy ciała, rodzaju wybieranej żywności i napojów oraz ćwiczeń fizycznych.

Zgodnie z zaleceniami ACS, należy starać się być szczupłym na tyle, na ile nie jest to możliwe, jednocześnie wystrzegając się niedożywienia. Nadwaga i otyłość są wyraźnie związane m.in. z nowotworami piersi, jelita grubego, odbytnicy czy endometrium. Dobrym nawykiem jest regularne kontrolowanie swojego BMI i utrzymywanie go w granicach normy, czyli w przedziale 18,5 – 24,9kg/m². Stowarzyszenie zaleca również regularną aktywność fizyczną. Dorosłym rekomenduje się 150 minut treningu o umiarkowanej intensywności lub zamiennie 75-minutowy energiczny wysiłek w każdym tygodniu. Udowodniono, że aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko zachorowania m.in. na raka piersi, jelita grubego i prostaty. Ponadto, bycie aktywnym jest ważne w prewencji chorób serca, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i osteoporozy. Nie mniejsze znaczenie ma odpowiednio zbilansowana dieta.

Znaczenie diety w prewencji nowotworowej

Dieta jest jednym z kluczowych elementów w profilaktyce nowotworowej. To, co jemy, może w dużym stopniu wpłynąć na nasze zdrowie i ryzyko rozwoju chorób nowotworowych. Odpowiednia dieta może wspomóc organizm w walce z chorobami i przeciwdziałać rozwojowi nowotworów. Istnieją substancje zawarte w żywności, które mają właściwości przeciwnowotworowe, jak antyoksydanty, błonnik pokarmowy, czy substancje roślinne. Dobrze zbilansowana dieta bogata w witaminy, minerały i związki o działaniu przeciwzapalnym może pomóc w obniżeniu ryzyka rozwoju nowotworów, zwłaszcza w przypadku takich nowotworów jak rak jelita grubego, rak piersi czy rak płuc.

W kontekście diety przeciwnowotworowej warto również wspomnieć o roli probiotyków oraz mikrobiomu jelitowego. Coraz więcej badań wskazuje na istotność zdrowej mikrobioty w prewencji raka jelita grubego. Probiotyki, czyli korzystne bakterie, mogą wpływać na równowagę mikroflory jelitowej i w ten sposób zmniejszać ryzyko rozwoju nowotworów układu pokarmowego.

Znaczenie mikrobiomu jelitowego dla zdrowia jelit:

• Mikrobiom jelitowy składa się z bilionów mikroorganizmów.
• Pełni kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jelit.
• Równowaga mikroflory jelitowej wspiera układ odpornościowy.
• Probiotyki pomagają utrzymać zdrową równowagę mikrobioty jelitowej.
• Zdrowa mikroflora może zmniejszyć ryzyko nowotworów jelita grubego.

Znaczenie mikrobiomu jelitowego

Mikrobiom jelitowy, składający się z bilionów mikroorganizmów, pełni kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jelit. Jego zdrowa równowaga może wspierać układ odpornościowy, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka nowotworów jelita grubego. Badania wskazują, że probiotyki mogą pomagać w utrzymaniu tej równowagi, co zmniejsza ryzyko powstawania stanów zapalnych i rozwoju raka.

Jakie produkty wybierać, aby zmniejszyć ryzyko nowotworów?

Bardzo ważnym elementem profilaktyki antynowotworowej jest wybieranie odpowiednich produktów spożywczych. Zgodnie z rekomendacjami specjalistów należy ograniczać ilość przetworzonego oraz czerwonego mięsa. W jadłospisach można je zastąpić rybami, mięsem drobiowym i fasolą. Codziennie zaleca się również zjadanie minimum 2 i ½ kubka warzyw i owoców, które należy dodawać do każdego posiłku. Jednocześnie należy unikać dodawania do nich kremowych sosów, dressingów i dipów. Warzywa i owoce stanowią bogate źródło substancji biologicznie aktywnych, o udowodnionym działaniu przeciwnowotworowym. Przykładami są resweratrol zawarty w winogronach, likopen obecny w pomidorach czy występujący w brokułach sulforafan. Dodatkowo, produkty roślinne są bogate w antyoksydanty, które chronią komórki przed niekorzystnym działaniem wolnych rodników.

Korzyści diety bogatej w kwasy omega-3

Warto również zwrócić uwagę na korzyści płynące z diety bogatej w kwasy tłuszczowe omega-3, które znajdują się w rybach takich jak łosoś, makrela czy sardynki. Badania wykazały, że te tłuszcze mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia raka piersi i jelita grubego. Ponadto, dieta bogata w błonnik pomaga utrzymać zdrowie jelit, co również może zapobiegać rozwojowi nowotworów układu pokarmowego. Dieta śródziemnomorska, bogata w owoce, warzywa, oliwę z oliwek, ryby i orzechy, jest uznawana za jedną z najkorzystniejszych w prewencji nowotworowej, wspomagając organizm w walce z chorobami nowotworowymi.

Ograniczanie ryzyka nowotworów poprzez zmiany w diecie

Zgodnie z rekomendacjami, należy ograniczyć spożycie produktów słonych, konserwowanych za pomocą soli oraz dosalania potraw. Dorosły człowiek nie powinien spożywać więcej nić 6g soli dziennie, co odpowiada 1 łyżeczce od herbaty. Nadużywanie soli najprawdopodobniej jest jedną z przyczyn nowotworów żołądka, a dodatkowo zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego.

Ograniczenie spożycia alkoholu:

• Zaleca się ograniczenie spożycia alkoholu do dwóch drinków dziennie dla mężczyzn.
• Kobiety powinny spożywać maksymalnie jeden drink dziennie.
• Za jeden drink uznaje się porcję napoju, która zawiera 10-15g czystego etanolu.
• Alkohol jest jedną z przyczyn nowotworów jamy ustnej, gardła, wątroby, piersi i jelita grubego.

Witamina D i E w profilaktyce nowotworowej

Niewielkie zmiany w diecie mogą znacząco wpłynąć na stan zdrowia. Warto więc na bieżąco analizować swoje jadłospisy i modyfikować je, biorąc pod uwagę nie tylko zasady zdrowego odżywiania, ale także uwzględniając w nich produkty o działaniu przeciwnowotworowym i rezygnując z tych, które zwiększają ryzyko zachorowania. Nie należy zapominać także o znaczeniu witaminy D i E, które wykazują działanie przeciwnowotworowe, szczególnie w kontekście raka piersi, jelita grubego i prostaty. Witamina D, w szczególności, wspomaga układ odpornościowy i pomaga w prewencji wielu rodzajów nowotworów, a witamina E działa jako silny antyoksydant, wspomagający walkę z uszkodzeniami DNA komórek.