U przyszłych mam rozwijający się płód powoduje ucisk na pęcherz moczowy, przez co może dochodzić do pojawiania się popuszczania moczu w ciąży. Stan ten jest przejściowy, jednak zdarza się, że inkontynencja powstaje również na skutek porodu. Przechodzenie noworodka przez kanał rodny, szczególnie jeżeli dziecko jest duże, może bowiem spowodować uszkodzenie struktur przepony moczowo-płciowej oraz innych elementów zaangażowanych w proces oddawania moczu.
Przyczyny i objawy nietrzymania moczu w ciąży
O ile nietrzymanie moczu w ciąży w wielu przypadkach ustępuje po rozwiązaniu, zdarza się również, że problem ten pozostaje. Dotyczy to zwłaszcza kobiet, które rodziły wielokrotnie lub których dzieci miały dużą masę urodzeniową. Jeśli więc problemy z oddawaniem moczu w ciąży nie ustąpią w ciągu 6 tygodni od dnia porodu, warto zgłosić się do lekarza.
- ćwiczenia mięśni Kegla,
- unikanie napojów moczopędnych,
- konsultacje z fizjoterapeutą uroginekologicznym,
- utrzymywanie zdrowej masy ciała,
- unikanie pokarmów i napojów podrażniających pęcherz.
Ćwiczenia mięśni Kegla są jedną z najbardziej zalecanych metod zapobiegania i leczenia nietrzymania moczu. Regularne wzmacnianie mięśni dna miednicy może przynieść znaczącą poprawę. Ważne jest, aby kobiety w ciąży były świadome technik ćwiczeń i ich prawidłowego wykonywania. Warto również unikać napojów moczopędnych, takich jak kawa czy alkohol.
W niektórych przypadkach zaleca się także konsultacje z fizjoterapeutą uroginekologicznym, który może dostosować specjalny plan ćwiczeń i terapii manualnej, aby wzmocnić mięśnie odpowiedzialne za kontrolę pęcherza moczowego.
Styl życia i dieta również odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu problemem nietrzymania moczu. Utrzymywanie zdrowej masy ciała oraz unikanie pokarmów i napojów, które mogą podrażniać pęcherz, takich jak ostre przyprawy czy alkohol, mogą pomóc w redukcji objawów.
Nietrzymanie moczu po porodzie: przyczyny i leczenie
Niekiedy nietrzymanie moczu utrzymuje się po porodzie, co może być związane z osłabieniem lub uszkodzeniem mięśni dna miednicy. Ważne jest, aby kobiety, które doświadczają tego problemu, nie wstydziły się poszukiwać pomocy medycznej. Wczesna interwencja może zapobiec pogłębianiu się problemu.
Pomocną rolę w uporaniu się z problemem z trzymaniem moczu po porodzie mogą odgrywać ćwiczenia mięśni Kegla oraz unikanie picia napojów moczopędnych. Metody te nie zawsze jednak przynoszą oczekiwane rezultaty, dlatego zdarza się, że pacjentki szukają alternatywnych rozwiązań.
Warto również zwrócić uwagę na rolę hormonów, które mogą wpływać na nietrzymanie moczu po porodzie. Zmiany hormonalne, takie jak spadek poziomu estrogenów, mogą osłabiać mięśnie dna miednicy, co dodatkowo komplikuje problem.
Nowoczesne zabiegi na nietrzymanie moczu
Nietrzymanie moczu po porodzie można leczyć małoinwazyjnie przy użyciu lasera. Zabieg kieruje energię do okolicy zwieracza cewki, pobudzając przebudowę i tworzenie włókien kolagenowych. Dzięki temu wzmacniają się struktury podtrzymujące cewkę i przepona moczowo-płciowa, co poprawia kontrolę mikcji.
Zabieg laserowy
Laserowe leczenie nietrzymania moczu po porodzie polega na naświetlaniu okolic zwieracza cewki moczowej. Wielokrotne, punktowe poddawanie działaniu lasera wymienionego obszaru doprowadza do wzmocnienia struktur zaangażowanych w wydalanie moczu. Osiągane jest to dzięki włóknom kolagenowym, które pod wpływem ciepła ulegają pobudzeniu do reorganizacji, a co więcej, nasilana jest też synteza nowych postaci tych białek. Wymienione zjawiska doprowadzają do wzrostu wytrzymałości przepony moczowo-płciowej oraz zwiększenia napięcia zwieracza cewki moczowej.
Dolegliwości bólowe w trakcie terapii są rzadko spotykane, częściej pojawia się odczucie pieczenia czy lekkiego dyskomfortu. Uważa się, że do uzyskania pełnego efektu wystarczają 2-3 sesje terapeutyczne. Jeden zabieg zajmuje około 30 minut.
Potencjalne skutki uboczne
Jak każda procedura medyczna, laseroterapia może mieć potencjalne skutki uboczne lub przeciwwskazania. Należy do nich zaliczyć możliwość podrażnienia skóry oraz rzadko występujące infekcje.
Do możliwych powikłań można zaliczyć:
- przejściowe pieczenie/uczucie ciepła,
- podrażnienie,
- suchość lub obrzęk pochwy,
- czasem plamienie/krwiomocz,
- krótkotrwały dyskomfort przy mikcji.
Przeciwwskazania do zabiegu laserowego
Do najczęstszych przeciwskazań zaliczamy:
- ciąża,
- infekcje miejscowe,
- niektóre choroby skóry.
Inne metody leczenia
W przypadku, gdy ćwiczenia i zmiany stylu życia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, lekarz może zasugerować inne metody leczenia, takie jak farmakoterapia czy bardziej inwazyjne zabiegi chirurgiczne. Farmakoterapia może obejmować leki zwiększające napięcie mięśni zwieracza cewki moczowej lub zmniejszające częstotliwość oddawania moczu. Warto omówić wszystkie opcje z lekarzem, aby wybrać najbardziej odpowiednie rozwiązanie.
W przypadku niepowodzenia mniej inwazyjnych metod, można również rozważyć bardziej inwazyjne opcje chirurgiczne, takie jak operacje podwieszenia cewki moczowej czy implantacja sztucznych zwieraczy.
Nie należy zapominać o znaczeniu wsparcia psychologicznego dla kobiet zmagających się z problemem nietrzymania moczu. Problemy te mogą wpływać na jakość życia oraz poczucie własnej wartości, dlatego warto skorzystać z pomocy terapeuty lub grup wsparcia.
Specjalista od nietrzymania moczu
U kobiet po porodzie najczęściej występuje wysiłkowe nietrzymanie moczu, które wiąże się z mimowolnymi mikcjami w trakcie m.in. śmiechu, kaszlu czy kichania. Leczenie tej postaci zaburzenia zostało poddane ocenie przez autorów pracy "Novel Minimally Invasive VSP Er:YAG Laser Treatments in Gynaecology", opublikowanej w Journal of The Laser and Health Academy. 115 pacjentek leczonych było laserem IncontiLase firmy Fotona. Odsetek wyleczeń uzyskanych dzięki tej terapii sięgał od prawie 90 do 97%, a na różnice wpływał stopień ciężkości wysiłkowego nietrzymania moczu występującego u pacjentek.
Nietrzymanie moczu po ciąży i porodzie to dolegliwość znacznie uprzykrzająca życie, ale możliwa do wyleczenia. Objawy mogą nie tylko zaburzać odczuwanie radości z macierzyństwa, ale i sprzyjać występowaniu zakażeń układu moczowego na skutek utrudnionego utrzymania właściwej higieny miejsc intymnych. Pomoc uzyskać można u lekarza rodzinnego, ginekologa czy w gabinecie medycyny estetycznej - do tego ostatniego kierować mogą się te pacjentki, które rozważają laserowe leczenie nietrzymania moczu.
Posłuchaj artykułu:
- Artykuł "Nietrzymanie moczu w ciąży i po porodzie" jest dostępny w formie audio z lektorem - posłuchaj teraz (08:51 minuty)
Źródła:
- Bussara Sangsawang, Nucharee Sangsawang, "Stress urinary incontinence in pregnant women: a review of prevalence, pathophysiology, and treatment" (link.springer.com), International Urogynecology Journal, 2013
- Amy O'Connor, "Controlling Your Bladder During Pregnancy (Urinary Incontinence)" (www.whattoexpect.com)
- E. Kwiatkowska i in., "Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP) oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej (PTMS) dotyczące aktywności fizycznej w ciąży i w czasie po porodzie", Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników, Warszawa, 2023
- National Institute for Health and Care Excellence (NICE), "Urinary incontinence and pelvic organ prolapse in women: management" (www.nice.org.uk), 2019
- S.J. Woodley, N. Boyle, J. Cody, C. Mørkved, K. Hay-Smith, "Pelvic floor muscle training for preventing and treating urinary and faecal incontinence in antenatal and postnatal women" (www.cochranelibrary.com), Cochrane Database of Systematic Reviews, 2020
Warto dodać, że dla prawidłowego utrzymywania higieny intymnej ważne jest korzystanie ze specjalistycznych wkładek, dedykowanych kobietom z NTM. Są to cienkie, ale bardzo chłonne wkładki, które oprócz zapewnienia pacjetce poczucia suchości i komfortu, zapobiegają również powstawaniu nieprzyjemnego zapachu. Łącząc używanie wkładek ze szczególną dbałością o higienę intymną, możemy nieomal całkowicie wykluczyć ryzyko infekcji, a co za tym idzie - nieprzyjemnych powikłań. Można kupić je w drogeriach, aptekach oraz w sklepach internetowych.