Leczenie nietrzymania moczu laserem

Nietrzymaniem moczu określamy stan, w którym proces mikcji jest niezależny od naszej woli. Wyróżnić możemy wiele przyczyn i powodów wpływających negatywnie na ten proces.

Najczęściej spotkać można się z tzw. wysiłkowym nietrzymaniem moczu i postacią mieszaną nietrzymania moczu. W wysiłkowej postaci NTM u pacjentek występuje niekontrolowany wypływ moczu bez uczucia bólu czy naglącego parcia.

Rodzaje nietrzymania moczu i metody leczenia

Do niekontrolowanego oddawania moczu dochodzi w stanach zwiększonego ciśnienia śródbrzusznego m.in. ciężkiego kaszlu, wysiłku fizycznego czy nawet śmiechu. Zaburzenie to związane może być z dysfunkcją zwieracza cewki moczowej, bądź nieprawidłowością kąta cewkowo-pęcherzowego, występuje także częściej w grupie kobiet starszych.

Mieszana postać NTM łączy w sobie cechy wysiłkowego NTM i naglącego. W postaci naglącej NTM oddanie moczu poprzedzone jest uczuciem silnego, niepowstrzymanego parcia, a choroba związana może być m.in. z zaburzeniami na tle neurologicznym.

Spośród wielu dostępnych metod leczenia NTM wyróżnić możemy leczenie zachowawcze i zabiegi operacyjne. Leczenie pacjentki z wykorzystaniem procedur chirurgicznych ma miejsce głównie w przypadku wysiłkowego i mieszanego NTM.

Jednakże leczeniem pierwszego wyboru w NTM jest leczenie zachowawcze, a zabieg operacyjny przeprowadza się najczęściej w momencie wyczerpania się możliwości leczenia zachowawczego. Jedną z nowoczesnych metod leczenia nieoperacyjnego postaci wysiłkowego i mieszanego NTM są zabiegi z użyciem lasera.

Leczenie nietrzymania moczu laserem

Idea zabiegów z wykorzystaniem lasera polega na obkurczeniu tkanek i ich stymulacji za pomocą energii promieniowania lasera. Dochodzi do pobudzenia fibroblastów tkanki łącznej do produkcji kolagenu. Wpływa to korzystnie na stan i rozwój błony śluzowej cewki moczowej i pochwy.

Ponadto, wraz z upływem lat u kobiet dochodzi do spadku produkcji estrogenów przez jajniki, co powoduje atrofię błony śluzowej wyścielającej pochwę, ale również cewkę moczową. W wyniku obkurczania tkanek energią lasera dochodzi do normalizacji patologicznie zmienionego kąta cewkowo-pęcherzowego.

Wzrost objętości błony śluzowej cewki moczowej i normalizacja kąta pomagają przewyższyć ciśnienie panujące w pęcherzu moczowym w stanach zwiększonego ciśnienia śródbrzusznego. Procesy te zapobiegają nieświadomemu wypływowi moczu i wpływają na lepszą kontrolę mikcji przez pacjentkę.

Zabiegi leczenia nietrzymania moczu z wykorzystaniem lasera Fotona trwają zazwyczaj około 10-30 minut i w związku z możliwością zgłaszania niemiłych odczuć przez pacjentki mogą być wykonywane w znieczuleniu miejscowym.

W trakcie zabiegu lekarz wprowadza głowicę do pochwy pacjentki, która emituje energię pochłanianą następnie częściowo przez przedsionek pochwy, przednią ścianę pochwy i ujście zewnętrzne cewki moczowej.

Zazwyczaj w przypadku łagodnego lub umiarkowanego stopnia wysiłkowego lub mieszanego NTM czasami wystarczyć może przeprowadzenie serii 2–3 zabiegów z wykorzystaniem lasera.

Dla maksymalizacji efektu można zalecić pacjentce regularne ćwiczenia mięśni dna miednicy. Ewentualnie po upływie miesiąca od pierwszej wizyty procedurę można przeprowadzić ponownie. Przed przystąpieniem do zabiegu dokonuje się oczyszczenia, dezynfekcji i osuszenia tkanek pochwy.

W porównaniu z metodami chirurgicznej korekcji NTM zabiegi z wykorzystaniem laserów uważane są za bezpieczne i małoinwazyjne dla pacjentki. Po przeprowadzeniu leczenia z użyciem lasera pacjentka może wrócić do domu bez pobytu w szpitalu. Ostateczne efekty pojawiają się zazwyczaj w przeciągu miesiąca od dnia przeprowadzonej korekcji.

Laserowe leczenie NTM we wczesnej fazie może dawać szansę całkowitego wyleczenia dolegliwości. W jego następstwie ściana pochwy staje się bardziej wytrzymała, grubsza i elastyczna, dochodzi do rewitalizacji (odmłodzenia) pochwy, a pacjentki często zgłaszają poprawę jakości życia codziennego i intymnego.

W porównaniu z zabiegami operacyjnymi laseroterapia niesie mniejsze ryzyko powikłań, zwykle jest krótka i dobrze tolerowana. Laser o odpowiednio dobranej długości fali ogrzewa docelowo wybrane struktury, oszczędzając otaczające tkanki.

Energia lasera działa na kolagen – główny składnik tkanki łącznej – powodując skrócenie istniejących włókien oraz stymulację syntezy nowego kolagenu. Tworzące się mikroprzebudowy (mikroblizny) wzmacniają ścianę pochwy i pomagają przywrócić prawidłowe stosunki anatomiczne, co przekłada się na lepsze trzymanie moczu.

Kwalifikacja do terapii laserowej

Kwalifikacji do laserowego leczenia NTM dokonuje ginekolog lub urolog. Warunkiem jest postawienie prawidłowego rozpoznania oraz ocena stopnia zaawansowania choroby; podstawę stanowią wywiad i badanie przedmiotowe.

Główne objawy wysiłkowego NTM

• skargi na moczenie się podczas kaszlu, śmiechu lub wysiłku,
• w wywiadzie wiele porodów lub porody długotrwałe,
• brak innych objawów, takich jak naglące parcie czy bolesność podczas mikcji.

Przeciwwskazania i bezpieczeństwo zabiegu

Pomimo dobrej tolerancji i bezpieczeństwa korekcji NTM przy pomocy energii lasera istnieją pewne przeciwwskazania do jej przeprowadzenia. Stany takie jak: infekcje pochwy, nieprawidłowe wyniki badań cytologicznych, niewyrównana cukrzyca czy okres ciąży i połogu stanowią przeciwwskazania do przeprowadzenia tych procedur medycznych.

• Infekcje pochwy, upławy oraz miejscowe zmiany ropne.
• Ogólny stan zapalny z gorączką.
• Nieprawidłowe wyniki badań (np. cytologia, ogólne badanie moczu).
• Ciąża.
• Stosowanie leków przeciwkrzepliwych lub fotouczulających (zaleca się odstawienie/zmianę po decyzji lekarza, zwykle ok. 7 dni przed zabiegiem).
• Skłonność do bliznowców (keloidów).

Zalecenia po zabiegu

W dniu zabiegu pacjentka zwykle wraca do domu i otrzymuje kartę informacyjną z zaleceniami. W pierwszej dobie może wystąpić niewielki dyskomfort w obrębie pochwy i podbrzusza. W pierwszych dniach często pojawia się wysięk surowiczy – warto używać podpasek.

• Wstrzemięźliwość seksualna przez ok. 1 miesiąc.
• Unikanie kąpieli w wannie i akwenach przez 1 tydzień.
• Bez tamponów i krążków dopochwowych przez 1 miesiąc.
• Higiena intymna i ćwiczenia Kegla zgodnie z zaleceniami.
• Kontrole w wyznaczonych terminach; w razie gorączki, zaczerwienienia, nadmiernego ucieplenia lub ropnego wycieku – pilny kontakt z lekarzem.

Bezpośrednio po zabiegu może wystąpić rumień i obrzęk sromu/śluzówki, a także nadwrażliwość pochwy (nawet do kilku tygodni). W bardzo rzadkich przypadkach może dojść do uszkodzenia śluzówki. U części pacjentek z ciężkimi stopniami NTM poprawa może nie być zauważalna – bywa konieczne powtórzenie zabiegu lub wdrożenie leczenia operacyjnego.