Leczenie raka piersi u kobiet z implantami

Zabieg powiększenia piersi (zwany również augmentacją) przeprowadzany jest w znieczuleniu całkowitym (narkozie) i polega na umieszczeniu przez chirurga pod gruczołem piersiowym lub mięśniem implantów (protez) mających za zadanie korekcję rozmiaru i kształtu biustu. Materiałem wypełniającym implant jest najczęściej żel silikonowy, stosowane są także wkładki wypełnione roztworem soli fizjologicznej lub kombinacja obu tych substancji (tzw. ekspandery Bakera).

Implanty piersi a ryzyko raka

Według badań American Cancer Society w Stanach Zjednoczonych, gdzie implanty piersi posiada ok. 1,5 mln kobiet, u jednej na osiem z nich (12,5%) dochodzi do rozwoju raka piersi w wieku do 85 lat. Aby odpowiedzieć na pytanie, czy istnieje związek pomiędzy posiadaniem implantów a rakiem piersi badacze tej instytucji przeanalizowali prawie 5000 publikacji medycznych z całego świata z lat 1995–2000 oraz dostępne w bazach danych wystąpienia naukowe z kongresów medycznych z lat 1992–2000. Wykazały one, że obecność protez piersiowych nie zwiększa ryzyka zachorowania na raka piersi. Inne analizy, przeprowadzane przez europejskich lekarzy (Mc Laughlin, Malone) sugerują wręcz mniejszą zachorowalność na raka piersi u kobiet z implantami. Tłumaczone jest to trzema czynnikami:

• uaktywnieniem układu obronnego organizmu w odpowiedzi na ciało obce jakim jest proteza a tym samym szybsze rozpoznanie i zniszczenie pojawiających się komórek nowotworowych
• uciskiem protez na tkankę gruczołu piersiowego, zmniejszającym przepływ krwi w tym obszarze i tym samym zwalniającym procesy przemian komórkowych (także nowotworowych)
• obniżeniem przez implanty piersiowe temperatury w swoim otoczeniu i zmniejszenie przepływ krwi, co również zwalnia przemiany komórkowe oraz nowotworowe w gruczole piersiowym

"Teoria ta była weryfikowana w latach 90-tych na setkach tysięcy przebadanych kobiet. Nie stwierdzono, aby implant powodował raka piersi lub choroby immunologiczne. Wręcz przeciwnie. Istnieją doniesienia naukowe stwierdzające i pokazujące statystycznie, że zastosowanie implantów nieznacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na raka piersi" – mówi dr Tadeusz Witwicki, Ordynator Oddziału Chirurgii Plastycznej w Centralnym Szpitalu Klinicznym MSWiA w Warszawie

W ostatnich latach jednak pojawiły się nowe doniesienia dotyczące rzadkiego typu chłoniaka – anaplastycznego wielkokomórkowego chłoniaka związanego z implantami piersiowymi (BIA-ALCL). Choć nie jest to rak piersi w ścisłym znaczeniu, jednostka ta występuje głównie u kobiet z implantami teksturowanymi. Liczba przypadków BIA-ALCL pozostaje niska, jednak organizacje zdrowotne, w tym WHO i FDA, zalecają kobietom regularne kontrole i świadomość objawów, takich jak nagłe powiększenie piersi lub obecność płynu w torebce implantu.

Wczesne wykrywanie raka piersi u kobiet z implantami

Najpopularniejszymi metodami wczesnego wykrycia rozwijającego się raka piersi jest ich regularna kontrola przez same kobiety oraz badania mammograficzne. W przypadku wszczepionych implantów czynności te mogą być utrudnione.

Przeprowadzając samobadanie piersi kobiety z implantami powinny zwrócić szczególną uwagę na każdą zmianę w wielkości, kształcie lub spoistości piersi, a także sprawdzać regularnie czy pod pachami nie ma zgrubień, mogących odpowiadać powiększonym węzłom chłonnym. Co pół roku wskazana jest kontrola u ginekologa z wnikliwym badaniem piersi przez lekarza.

Badania obrazowe

Stosowane obecnie, wypełnione silikonem protezy piersi trzeciej generacji posiadają wielowarstwową powłokę o bardzo dobrej szczelności, a jednocześnie są na tyle cienkie, że posiadają naturalną konsystencję. Ich wadą jest niestety nieprzejrzystość dla promieni rentgenowskich, co znacznie utrudnia wykonanie mammografii. Wady tej nie posiadają implanty wypełnione solą fizjologiczną.

Alternatywne techniki diagnostyczne, takie jak rezonans magnetyczny (MRI) oraz ultrasonografia, coraz częściej są zalecane jako uzupełnienie mammografii u kobiet z implantami. MRI pozwala na dokładniejszą ocenę zarówno stanu implantu, jak i otaczających tkanek gruczołu piersiowego. W 2024 roku zalecano MRI co 5–7 lat w celu monitorowania ewentualnych uszkodzeń oraz oceny onkologicznej.

Leczenie raka piersi u kobiet z implantami

W przypadku raka piersi u kobiet z wszczepionymi implantami procedury medyczne niczym nie różnią od standardowego postępowania, chociaż jeszcze do niedawna uważano, że istnieją przeciwwskazania do leczenia oszczędzającego, polegającego na usunięciu guza z dużym marginesem tkanek a nie całej piersi oraz zaaplikowaniu serii naświetlań (radioterapii).

W 2008 roku naukowcy zweryfikowali pogląd na tą sprawę i doszli do wniosku, że u kobiet z wszczepionymi implantami można, bez obaw, wykonać zabieg oszczędzający. Co istotne, także rokowanie w przypadku stwierdzonego raka piersi jest podobne jak w przypadku pozostałych kobiet.

Implanty a operacja i rekonstrukcja

Obecność implantów może jednak wpływać na zakres zabiegu chirurgicznego, szczególnie jeśli doszło do uszkodzenia implantu lub utworzenia torebki włóknistej. W takich przypadkach często wykonuje się jednoczasową wymianę lub usunięcie implantu. W razie potrzeby możliwa jest rekonstrukcja piersi – zarówno za pomocą nowych implantów, jak i z użyciem własnych tkanek pacjentki.

W niektórych przypadkach kobiety po leczeniu onkologicznym decydują się na całkowite usunięcie implantów. Decyzja ta jest zazwyczaj podejmowana po konsultacji z chirurgiem onkologiem i chirurgiem plastycznym, uwzględniając względy zdrowotne i osobiste.

Świadomy wybór i profilaktyka

Każda kobieta rozważająca zabieg augmentacji piersi powinna być świadoma potencjalnych korzyści i ryzyk, w tym wpływu implantów na diagnostykę i leczenie raka piersi. Przed podjęciem decyzji warto zasięgnąć opinii kilku specjalistów – chirurga plastycznego, onkologa oraz radiologa – aby uzyskać pełny obraz ewentualnych konsekwencji.

Wybór odpowiedniego rodzaju implantu (tekstura powierzchni, wypełnienie, kształt) powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjentki oraz zaleceń medycznych. Coraz większą popularnością cieszą się implanty o gładkiej powierzchni, które według aktualnych badań wiążą się z niższym ryzykiem wystąpienia BIA-ALCL.

Równie ważna jak sam zabieg jest późniejsza kontrola stanu zdrowia – regularne badania obrazowe, samokontrola oraz szybkie reagowanie na ewentualne objawy pozwalają zwiększyć bezpieczeństwo kobiet z implantami i umożliwiają wczesne wykrycie niepokojących zmian.