Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej AMD komórkami macierzystymi

Zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem jest najczęstszą przyczyną pogorszenia widzenia i ślepoty w krajach rozwiniętych. Naukowcy nieustannie szukają nowych, jak najlepszych możliwości terapii, które pozwoliłyby zahamować utratę wzroku. Wielkie nadzieje wiązane są, z aktualnie testowaną, nową metodą – komórkami macierzystymi.

Data aktualizacji
Czas czytania
4 min.

Zwyrodnieniem plamki żółtej związanej z wiekiem (AMD – Age-related Macular Degeneration) określa się zmiany uzależnione od starzenia się plamki żółtej, czyli centralnej części siatkówki, bez innych towarzyszących przyczyn, u osób po 55 roku życia. Sam proces składa się z kilku etapów. Początkowo polega na odkładaniu się lipidów w siatkówce – tak zwanych druzów, i zazwyczaj nie jest związany z pogorszeniem się wzroku. U części osób choroba ulega progresji. Dochodzi wtedy do uszkodzenia i zaniku fotoreceptorów siatkówki, a co za tym idzie, powolnej utracie możliwości widzenia, aż do ślepoty włącznie. 

Dane przedstawiane przez National Eye Institute z 2010 roku pokazują, że na AMD cierpi ponad dwa miliony Amerykanów i ich liczba wzrosła o 300 tysięcy w stosunku do 2000 roku. Podobne statystyki dotyczą Wielkiej Brytanii – 4,8% chorych powyżej 65 roku życia i 12,2% powyżej 80 roku życia.

Próby kliniczne z komórkami macierzystymi - nowa era w leczeniu chorób

Mianem komórek macierzystych określa się specjalne, tak zwane pluripotencjalne komórki, które w specjalnych warunkach mają możliwość przekształcenia się i przejęcia funkcji dowolnego ich typu w organizmie. Są one podstawą do budowy każdej tkanki naszego organizmu i powstają niedługo po zapłodnieniu. Dowiedziono, że w niektórych częściach ciała są one zdeponowane, dzięki czemu istnieje możliwość ciągłej naprawy danej struktury, np. krwi czy skóry.

Pierwsze próby z wykorzystaniem ich w terapii zwyrodnienia plamki żółtej przeprowadzane zostały w Indiach w 2006 roku, jednak nie ma publikacji, potwierdzających dłuższe obserwacje u pacjentów poddanych eksperymentowi. Pierwsze prawdziwe zaś badania zostały podjęte w 2011 roku przez firmę Advanced Cell Technology. Aktualnie trwa kilka prób klinicznych przeprowadzanych z różnymi typami komórek macierzystych.

Czy wiesz, że: Jednym z fascynujących aspektów komórek macierzystych jest to, że niektóre z nich są zdeponowane w określonych częściach ciała. Dzięki temu istnieje możliwość ciągłej naprawy i regeneracji struktur.

Komórki macierzyste jako najnowsza metoda leczenia zwyrodnienia plamki żółtej

Istnieją różne metody terapii zwyrodnienia plamki żółtej. Wśród nich można wyróżnić laseroterapię czy wstrzykiwanie preparatów anty-VEGF. Najnowsze badania dotyczą jednak zastosowania komórek macierzystych. Metoda ta używana jest od kilku lat w różnych schorzeniach okulistycznych, takich jak atrofia, zanik nerwu wzrokowego czy też  retinopatia wcześniacza.

Terapia z wykorzystaniem komórek macierzystych jako formy leczenia zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem, polegać będzie na wszczepieniu ich w okolice siatkówki. Dzięki temu, w tamtejszym środowisku, będą mogły przekształcić się w nowy nabłonek barwnikowy siatkówki, jednocześnie usuwając stary, zniszczony i nieprawidłowy. Zakłada się, że nowe komórki spowodują poprawę odżywienia fotoreceptorów, a co za tym idzie zahamowanie utraty wzroku, a może nawet jego poprawę.

Ważne: W ramach terapii wykorzystuje się komórki macierzyste, które mają zdolność do regeneracji tkanek oka. Procedura polega na pobraniu komórek macierzystych pacjenta, ich przetworzeniu, a następnie aplikacji w obszarze plamki żółtej.

Terapia komórkami macierzystymi - nadzieja dla pacjentów z zwyrodnieniem plamki żółtej

Warto zauważyć, że - jak podaje Focus - pierwsza próba wszczepienia komórek macierzystych została przeprowadzona dopiero w sierpniu 2015 roku w Wielkiej Brytanii. Pacjentka czuje się dobrze i nie występują u niej żadne powikłania. Pomimo olbrzymich nadziei związanych z tą metodą leczenia zwyrodnienia plamki żółtej, wprowadzenie terapii potrwa jeszcze kilka lat.

W 2018 roku w Londynie dwóch pacjentów cierpiących na degenerację plamki żółtej odzyskało częściowo wzrok dzięki terapii komórkami macierzystymi. To wydarzenie było szczególnie obiecujące, ponieważ pacjenci byli w zaawansowanym wieku i w zaawansowanym stanie chorobowym. Początkowe prognozy sugerowały poprawę o około trzy linie widzenia, ale po roku leczenia okazało się, że poprawa była niemal dwukrotnie wyższa. Oba przypadki pokazują obiecujący rozwój w zastosowaniu komórek macierzystych w leczeniu zwyrodnienia plamki żółtej.

Od 2019 roku w Stanach Zjednoczonych w Centrum Klinicznym NIH w Bethesda, Maryland trwają badania kliniczne nad skutecznością oraz bezpieczeństwem zastosowania komórek macierzystych na zwyrodnienie plamki żółtej AMD. W badaniu bierze udział 20 uczestników w wieku powyżej 55 lat, u których zdiagnozowano wymienione wyżej schorzenie. Pacjenci będą monitorowani przez 5 lat. Szacowana data zakończenia badania to 31 maja 2029 roku.

Uwaga: Leczenie komórkami macierzystymi pogorszenia wzroku związanego ze zwyrodnieniem plamki żółtej zapowiada się bardzo obiecująco. Przeprowadzone zabiegi na pacjentach pokazują, że metoda się sprawdza. Po wszczepieniu komórek macierzystych pacjenci nie tylko lepiej widzą ale też powracają do czytania.

Nowe horyzonty w leczeniu dzięki komórkom macierzystym

Badania nad komórkami macierzystymi są stosunkowo nowym kierunkiem w medycynie ale wiąże się z nimi wielkie plany. Już teraz stosuje się je w terapii chorób takich jak:

Studia nad pluripotencjalnymi komórkami rozwijają się dynamicznie, a ich zastosowania w medycynie są nadal badane i rozwijane. Dzięki temu otwierają się nowe perspektywy leczenia i poprawy jakości życia pacjentów z różnymi schorzeniami. W miarę postępu badań, możemy oczekiwać coraz więcej innowacyjnych terapii opartych na komórkach macierzystych.

Źródła:

Inne przydatne linki


Komentarze (0)

Komentarze (0)

Akcja
Krok
odyl
Nie opuszczaj
nas jeszcze!
Sprawdź, jak zdobyć smartwatcha dzięki akcji Krokodyl!
Leczenie zaniku nerwu wzrokowego komórkami macierzystymi

Wybierz miasto, aby znaleźć placówkę

Wpisz zabieg, miejscowość, klinikę lub lekarza…