Nietrzymanie moczu? Można to leczyć!

Według różnych statystyk, na nietrzymanie moczu (nazywane także inkontynencją) cierpi 4-8% ogółu populacji – szacuje się, że w Polsce chorować mogą nawet 3 miliony osób. Schorzenie może występować w różnym nasileniu i – wbrew obiegowej opinii – nie jest tylko problemem starszych osób. Na NTM mogą chorować osoby w różnym wieku, zarówno kobiety, jak i mężczyźni.

Wyróżnia się trzy podstawowe typy NTM: wysiłkowe (mimowolny wyciek moczu w trakcie czynności powodujących wzrost ciśnienia w jamie brzusznej, np. podczas kichania, kaszlu, śmiechu czy dźwigania; jest to najczęściej występująca postać schorzenia, stanowiąca około 50% wszystkich przypadków NTM), z parcia (wyciekowi moczu towarzyszy lub poprzedza go nagłe uczucie parcia na pęcherz) oraz mieszane.

Nietrzymanie moczu jest problemem wstydliwym, o którym nie chcemy rozmawiać nie tylko z bliskimi, ale nawet z lekarzem. Trzeba jednak pamiętać, że pierwszym krokiem do skutecznego leczenia tej przypadłości jest odpowiednia diagnostyka, dlatego warto przełamać wstyd i udać się na konsultację do specjalisty ginekologa lub urologa.

Jakie metody lecznicze w przypadku NTM ma do zaoferowania współczesna medycyna?

Metody leczenia nietrzymania moczu

Obecnie dostępny jest cały szereg metod leczenia różnych postaci nietrzymania moczu – od terapii zachowawczych, opartych na treningu odpowiednich mięśni, poprzez farmakoterapię po techniki zabiegowe. W ramach terapii zachowawczej szczególnie polecane są ćwiczenia mięśni Kegla, które polegają na naprzemiennym napinaniu i rozluźnianiu mięśni dna miednicy. Regularne wykonywanie tych ćwiczeń może znacząco poprawić kontrolę nad pęcherzem.

Styl życia i dieta odgrywają kluczową rolę w leczeniu:

• utrzymanie prawidłowej masy ciała,
• unikanie nadmiernego spożycia kofeiny, alkoholu oraz ostrych przypraw,
• regularna aktywność fizyczna,
• prawidłowe nawadnianie organizmu.

Zaawansowane techniki zabiegowe

W przypadku bardziej zaawansowanych stadiów choroby stosuje się na ogół leczenie zabiegowe, które przyjmować może różne postaci: obecnie bardzo dużą popularnością cieszy się laserowe leczenie nietrzymania moczu, polegające na fototermicznym, nieablacyjnym obkurczeniu ścian pochwy oraz wzmocnieniu jej mięśni. Precyzyjnie ukierunkowany laser skutecznie stymuluje regenerację włókien kolagenowych w obrębie błony śluzowej pochwy, a sam zabieg jest krótki (trwa na ogół około dziesięciu minut), praktycznie bezbolesny i nie wymaga hospitalizacji.

Jednak warto pamiętać, że laserowe leczenie nietrzymania moczu nie jest zalecane dla wszystkich pacjentów, a jego efektywność zależy od indywidualnych czynników, takich jak stopień zaawansowania choroby. W leczeniu NTM często stosuje się także wstrzyknięcia i implanty okołocewkowe, których zadaniem jest uszczelnienie szyi pęcherza oraz cewki bliższej.

Leczenie NTM obejmuje także iniekcje toksyny botulinowej typu A, która jest stosowana przede wszystkim u pacjentów z nadreaktywnością pęcherza moczowego. Substancja ta, podana przy pomocy specjalnej igły pod kontrolą cystoskopu, powstrzymuje skurcze nieprawidłowo działających mięśni pęcherza moczowego, co istotnie zmniejsza liczbę epizodów nietrzymania moczu.

Efekt jednorazowej iniekcji utrzymuje się nawet przez kilkanaście miesięcy, a w przypadku nawrotu objawów zabieg można powtórzyć. Niemniej jednak, wstrzyknięcia toksyny botulinowej mogą wiązać się z ryzykiem powikłań, takich jak trudności w całkowitym opróżnieniu pęcherza.

Operacyjne techniki i ich skuteczność

Wśród operacyjnych technik leczenia NTM znajdują się także zabiegi z wykorzystaniem taśm syntetycznych TVT i TOT, operacje pętlowe (tzw. sling) oraz minisystemy, takie jak np. TVT Secure czy Miniarce. Leczenie NTM z zastosowaniem minisystemów jest mniej inwazyjne niż poprzednie dwie techniki operacyjne, dzięki czemu pozwala zmniejszyć ryzyko komplikacji pozabiegowych.

Z uwagi na zastosowanie znieczulenia miejscowego obniża także koszt leczenia. Jednak każda z tych metod może nieść ze sobą ryzyko powikłań, takich jak infekcje, krwawienia czy przesunięcia implantów.

Nowe badania i innowacje

Z uwagi na skalę problemu, ciągle trwają badania nad nowymi technikami leczenia nietrzymania moczu – jak można przeczytać na portalu naukawpolsce.pap.pl, międzynarodowe konsorcjum naukowców z udziałem badaczy z Politechniki Łódzkiej opracowało niedawno innowacyjne, bioaktywne implanty polimerowe, które różnią się od stosowanych obecnie implantów okołocewkowych przede wszystkim tym, że ulegają stopniowej biodegradacji.

Takie rozwiązanie miałoby zmniejszyć ilość powikłań pozabiegowych, a także skrócić czas hospitalizacji oraz obniżyć koszty leczenia operacyjnego NTM. Po przejściu etapu badań klinicznych implanty będą mogły zostać wprowadzone do obrotu, co ma nastąpić za około cztery lata.

Warto również wspomnieć o rosnącym zainteresowaniu terapiami regeneracyjnymi, które wykorzystują komórki macierzyste do odbudowy uszkodzonych tkanek. Choć te metody są wciąż w fazie badań, dają nadzieję na skuteczniejsze i mniej inwazyjne leczenie w przyszłości.

Nietrzymanie moczu a jakość życia

Nietrzymanie moczu występuje częściej, niż nam się wydaje, i dotyczy osób w bardzo różnym wieku. Na portalu ntm.pl opublikowane zostały dane, zebrane na podstawie trzynastu badań epidemiologicznych z różnych krajów, z których wynika, że na wysiłkowe NTM może cierpieć nawet ¼ kobiet w wieku 18-48 lat, a wśród pań powyżej 65. roku życia schorzenie pojawia się nawet u 35% badanych.

Warto zauważyć, że najbardziej narażone są:

• kobiety po porodach,
• kobiety w okresie menopauzy,
• osoby w podeszłym wieku.

U 18% kobiet pierwsze objawy choroby pojawiły się jeszcze przed 30. rokiem życia. Najbardziej narażone na pojawienie się NTM są kobiety po porodach i w okresie menopauzy oraz osoby w podeszłym wieku.

Wpływ na życie codzienne

Nie zapominajmy, że nietrzymanie moczu to poważny problem nie tylko zdrowotny, ale i społeczny: osoby dotknięte tą przypadłością nierzadko ograniczają kontakty towarzyskie lub wręcz całkowicie z nich rezygnują, w obawie przed wystąpieniem krępujących dla nich sytuacji.

Według badań, pacjentom dotkniętym problemem NTM często towarzyszą takie uczucia jak obniżenie poczucia własnej wartości, wstyd czy poczucie niepełnej wartości społecznej. Nietrzymanie moczu utrudnia wykonywanie pracy i dezorganizuje życie, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do izolacji społecznej, a nawet depresji.

Dlatego tak ważne jest poszerzanie świadomości społecznej na temat NTM i budowanie przekonania, że tę chorobę można skutecznie wyleczyć.

Ważne jest, aby pacjenci z NTM czuli wsparcie zarówno ze strony bliskich, jak i systemu opieki zdrowotnej. Rozmowa o problemie i szukanie pomocy to klucz do poprawy jakości życia i powrotu do pełnej aktywności społecznej.