Jako błonę dziewiczą określa się cienki fałd błony śluzowej, zlokalizowany w okolicy wejścia do pochwy. Nie jest to twór jednolity, zamykający całkowicie dostęp do wewnętrznych części żeńskich narządów rozrodczych – zazwyczaj w obrębie błony dziewiczej znajduje się otwór, przez który wydostaje się krew miesiączkowa. Biologiczna funkcja błony dziewiczej nie została do dziś określona. Jej obecność ma natomiast czasami znaczenie kulturowe i społeczne. Dla niektórych osób może być to istotne, ale nie jest to uniwersalna wartość.
Najczęściej do przerwania (perforacji) błony dziewiczej dochodzi w trakcie pierwszego w życiu kontaktu seksualnego. Nie jest to jednak jedyny możliwy mechanizm przerwania tej struktury – dochodzić do tego może również na skutek urazu czy ćwiczeń fizycznych. Zdarza się też, że kobieta traci dziewictwo na skutek przestępstwa, takiego jak gwałt.
Z różnych przyczyn – z powodów religijnych, oczekiwań partnera czy też w celu poprawy komfortu psychicznego po przebyciu gwałtu – pacjentki mogą chcieć odtworzyć swoją błonę dziewiczą. Możliwe jest to na drodze zabiegu hymenoplastyki, jednak warto również rozważyć inne, mniej inwazyjne opcje, takie jak terapia psychologiczna, która może pomóc w odzyskaniu poczucia własnej wartości i spokoju ducha.
Na czym polega hymenoplastyka?

Po perforacji błona dziewicza nie ulega całkowitej destrukcji. Najczęściej w okolicy wejścia do pochwy znajdują się postrzępione fragmenty tej struktury, zdarza się również, że utrata dziewictwa nie doprowadza do całkowitego rozfragmentowania błony dziewiczej. W niektórych przypadkach może bowiem dochodzić do tego, że poszerzeniu ulegnie tylko obecny w błonie otwór.
Pacjentkom, które chciałyby z powrotem posiadać błonę dziewiczą, polecić można zabieg jej odtworzenia. Podczas hymenoplastyki do rekonstrukcji błony nie wykorzystuje się implantów czy innych medycznych materiałów – struktura błony dziewiczej zostaje odtworzona na bazie jej pozostałości. Lekarz przed przystąpieniem do jakiejkolwiek ingerencji musi najpierw ocenić, jakie elementy błony dziewiczej zostały zachowane u pacjentki.
Kroki wykonywane podczas hymenoplastyki:
- wybierane są zazwyczaj dwa lub trzy największe fragmenty błony śluzowej,
- w zależności od ich stanu, możliwe jest albo przystąpienie od razu do odtwarzania błony dziewiczej, albo najpierw fragmenty te są delikatnie przycinane,
- ostatecznie fragmenty błony śluzowej ulegają połączeniu i zaszyciu.
Przed podjęciem decyzji o zabiegu, pacjentka powinna przejść konsultację z lekarzem, aby omówić swoje oczekiwania oraz potencjalne ryzyko. W ramach przygotowania do procedury może być konieczne przeprowadzenie badań oraz konsultacji psychologicznej, która pomoże ocenić, czy zabieg jest najlepszym rozwiązaniem dla danej osoby.
Przebieg zabiegu i zalecenia po hymenoplastyce
Odtworzenie błony dziewiczej przeprowadzane jest w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym – wybór techniki znieczulenia jest w dużej mierze uzależniony od preferencji pacjentki. Czas trwania hymenoplastyki nie przekracza zazwyczaj 60 minut. Po zabiegu pacjentka otrzymuje zalecenia dotyczące higieny okolic intymnych. Zalecone może zostać także korzystanie przez kilka dni z miejscowo aplikowanych maści antybiotykowych.
Efekt przebycia zabiegu, czyli rekonstrukcja błony dziewiczej, widoczny jest zasadniczo od razu po jego przebyciu. Należy jednak podkreślić, że pacjentka przez jakiś czas musi się powstrzymać od podejmowania kontaktów seksualnych. Takowe możliwe są dopiero po tym, jak poddawane zabiegowi tkanki ulegną całkowitemu wygojeniu – do tego dochodzi w ciągu kilku, kilkunastu dni, średni czas gojenia po odtwarzaniu błony dziewiczej sięga około trzech tygodni.
Potencjalne ryzyko i skutki uboczne hymenoplastyki

Jak każdy zabieg chirurgiczny, hymenoplastyka niesie ze sobą pewne ryzyko.
Możliwe powikłania obejmują:
- infekcje,
- krwawienie,
- reakcje alergiczne na środki znieczulające,
- nieprawidłowe gojenie się ran.
Ważne jest, aby pacjentka przed zabiegiem omówiła swoje oczekiwania oraz potencjalne ryzyko z lekarzem.
Należy również pamiętać, że hymenoplastyka nie jest zabiegiem odwracalnym i decyzja o jej przeprowadzeniu powinna być dobrze przemyślana. Zawsze warto zasięgnąć opinii specjalisty i rozważyć wszystkie za i przeciw przed podjęciem decyzji o zabiegu.
Aspekty etyczne i kulturowe hymenoplastyki
Hymenoplastyka budzi wiele kontrowersji zarówno z punktu widzenia etyki medycznej, jak i społecznego podejścia do kwestii dziewictwa. W niektórych kulturach dziewictwo jest uważane za istotny aspekt kobiecości, co może prowadzić do presji na kobiety, aby poddały się temu zabiegowi. Ważne jest, aby każda kobieta miała pełną swobodę wyboru i podejmowała decyzje zgodnie ze swoimi przekonaniami i potrzebami.
Niektóre organizacje medyczne i etyczne wyrażają zaniepokojenie, że takie zabiegi mogą wzmacniać szkodliwe stereotypy dotyczące kobiet i ich wartości, związane wyłącznie z ich stanem fizycznym. Dlatego ważne jest, aby prowadzić otwarte i uczciwe dyskusje na temat znaczenia i konsekwencji hymenoplastyki w różnych kontekstach kulturowych i społecznych.
Ważnym elementem przed podjęciem decyzji o hymenoplastyce jest dostęp do wsparcia psychologicznego. Konsultacje z psychologiem mogą pomóc w podjęciu świadomej decyzji oraz w radzeniu sobie z ewentualnymi emocjonalnymi konsekwencjami zabiegu, szczególnie w kontekście przeszłych traum.
Źródła:
- Vishwa Prakash, "Hymenoplasty - how to do", Indian J Surg., 71(4), 221-223, 2009
- Piotr Kolczewski, "Hymenoplastyka cz. 3: przygotowanie, doradztwo, wskazania i przeciwwskazania", https://e-ginekologia.pl/, 2024
- Ayşe Konaç, "A 7-Year Retrospective Analysis of Hymenoplasty" (pmc.ncbi.nlm.nih.gov), Aesthetic Surgery Journal (open access/PMC), 2024
- Sawitri Saharso i in., "Hymen ‘repair’: Views from feminists, medical professionals and the women involved in the middle east, North Africa and Europe" (journals.sagepub.com), Sage Journals Home, 2022