Przyczyny i objawy przykurczu Dupytrena

Przykurczem Dupuytrena nazywany jest przykurcz rozcięgna dłoniowego, czyli ścięgnistego pasma biegnącego wzdłuż środkowej okolicy dłoni aż do palców. Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego lekarza, Guillaume’a Dupuytren’a, który jako pierwszy to schorzenie opisał. Przebieg choroby jest zróżnicowany. U jednych przez wiele lat występuje tylko zgrubienie i pozaciąganie skóry w okolicy palca serdecznego i małego. U innych zaś choroba postępuje bardzo szybko i w ciągu kilku miesięcy doprowadza do znacznego ograniczenia ruchomości palców i dłoni. Osoby, u których przykurcz występuje, mają zaburzoną funkcję dłoni. Nie są w stanie jej w pełni wyprostować oraz narzekają na odmienne czucie w palcach. Problem częściej występuje u mężczyzn po 50 r.ż., zaś u kobiet po 60 r.ż.

Przyczyny przykurczu Dupuytrena

Mimo wciąż prowadzonych badań nie ma jednoznacznie określonych przyczyn występowania przykurczu Dupuytrena. Przyjęto jednak 3 teorie powstawania przykurczu:

• Teoria genetycznego uwarunkowania – występowanie choroby w rodzinie zwiększa ryzyko jej zachorowalności nawet do 60%. Wg danych podawanych na portalu nhs.uk, na 10 osób cierpiących z powodu przykurczu Dupuytrena od 4 do 7 ma w rodzinie osobę chorującą.
• Teoria powinowactwa nerwowego – okolice, które ulegają przykurczeniu unerwiane są przez n.łokciowy oraz zawierają duże ciałka Vatera-Paciniego reagujące na rozciąganie i nacisk. W związku z tym łączone jest występowanie przykurczu z zaburzeniami w układzie nerwowym.
• Teoria urazowa – pogląd tzw. urazu zawodowego, gdy w trakcie wykonywanej pracy manualnej dochodzi do częstych mikrourazów i przeciążeń powodujących niewielkie wylewy krwi w okolicy rozcięgna dłoniowego, które mogą dawać początek procesowi włóknienia. Wg prof. Władysława Manikowskiego, statystycznie w ok. 60% przypadków udaje się znaleźć powiązanie między przykurczem a rodzajem wykonywanej pracy.

Innymi czynnikami mogącymi zwiększać ryzyko zachorowania na przykurcz Dupuytrena jest cukrzyca, przyjmowanie leków przeciwpadaczkowych, nadużywanie alkoholu oraz palenie papierosów.

Objawy i stadia choroby Dupuytrena

Zmiany w strukturze rozcięgna dłoniowego powodują, że jego tkanka zaczyna włóknieć i przestaje być elastyczna. Problemem staje się wyprostowanie wszystkich palców czy płaskie położenie dłoni na stole. Dolegliwość najczęściej obejmuje IV i V (serdeczny i mały) palec dłoni. Jednak może dotyczyć również palca środkowego, wskaziciela i kciuka.

Pojawiające się objawy określają stadium choroby. Początkowo (stadium 0) grubiejące rozcięgno zaczyna być wyczuwalne pod skórą oraz może pojawić się wciąganie skóry do wewnątrz. Następnie (stadium I) z powodu włóknienia włókien podłużnych rozcięgna, zgięciowo przykurczają się stawy śródręczno-paliczkowe. Później (stadium II) przykurcz w tych stawach zaczyna być coraz bardziej wyraźny i obejmuje również stawy międzypaliczkowe bliższe. Dalej (stadium III) dochodzi do zajęcia głębszych warstw rozcięgna, dłoń zaczyna się zawężać, a ruch odwiedzenia palców jest ograniczony. Końcowo (stadium IV) przykurcz utrwala gruba blizna, która obejmuje również więzadło Landsmera i rozcięgna prostowników palców, dając dodatkowo przeprost w stawach międzypaliczkowych dalszych.

Oprócz zmian w kształcie i funkcji dłoni, wraz z przykurczeniem pojawia się zaburzenie czucia w palcach, parestezje, zaburzenia ukrwienia oraz wzmożona potliwość dłoni.

Objawy w późniejszych stadiach choroby

Objawy w późniejszych stadiach choroby mogą obejmować silny ból w obrębie dłoni i palców, szczególnie gdy proces włóknienia przybiera na sile i obejmuje głębsze warstwy tkanek. Ból jest wynikiem ucisku na nerwy oraz innych struktur w obrębie dłoni, co może prowadzić do dalszego ograniczenia ruchomości palców. Ból w zaawansowanych stadiach może występować nie tylko podczas ruchu, ale także w spoczynku. Warto podkreślić, że ból jest jednym z objawów, który może się pojawić wraz z postępem choroby, zwłaszcza w zaawansowanych stadiach.

Ważnym elementem jest także obniżona funkcjonalność dłoni. Z powodu stwardnienia tkanek, wyprostowanie palców staje się coraz trudniejsze, co ma wpływ na codzienne czynności, takie jak chwytanie przedmiotów, pisanie, czy wykonywanie innych precyzyjnych ruchów ręką.

Wpływ stylu życia na rozwój przykurczu Dupuytrena

Chociaż objawy są dobrze rozpoznawalne, czynniki środowiskowe i styl życia mogą odgrywać rolę w rozwoju choroby. Aktywność fizyczna oraz dieta mogą wpływać na rozwój i nasilenie przykurczu Dupuytrena. W badaniach stwierdzono, że osoby prowadzące siedzący tryb życia, z nadwagą lub otyłością, są bardziej narażone na rozwój tej choroby. Istnieją także doniesienia wskazujące na wpływ diety bogatej w tłuszcze nasycone i cukry na rozwój zapalnych procesów w organizmie, co może mieć wpływ na rozwój przykurczu Dupuytrena.

Na niektóre przyczyny nie mamy wpływu. Jednak wczesne wykrycie objawów choroby oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia wpłynąć może na postęp choroby. Rehabilitacja ręki, obejmująca masaże, ćwiczenia rozciągające i unieruchamianie dłoni w specjalistycznej ortezie, mogą pomóc w spowolnieniu rozwoju choroby. Jeśli to nie przyniesie skutku, lekarz najczęściej podejmuje decyzję o zabiegu operacyjnym.