Diagnostyka i leczenie przykurczu Dupuytrena

Rozpoznanie przykurczu Dupuytrena nie stanowi istotnego problemu w codziennej praktyce, szczególnie w bardziej zaawansowanych stadiach choroby. W początkowej fazie rozwoju choroba ta może stwarzać pewne problemy diagnostyczne, szczególnie z uwagi na fakt, że rozpoczyna się bez istotnych dolegliwości bólowych, które mogłyby skłonić pacjenta do szukania porady lekarskiej.

W większości przypadków rozpoznanie choroby jest oparte na wywiadzie i badaniu fizykalnym, nie wymaga przeprowadzania skomplikowanych badań dodatkowych. Istotne jest zwrócenie uwagi na ewentualne rozpoznanie różnicowe i wybór metody leczenia dostosowany indywidualnie do stadium rozwoju choroby, co gwarantuje największą skuteczność i zmniejszenie ryzyka nawrotów.

Diagnozowanie i objawy przykurczu Dupuytrena

Ponieważ choroba Dupuytrena częściej dotyczy mężczyzn powyżej 40. roku życia, stwierdzenie u takich pacjentów kłopotów z wyprostowaniem palców rąk, szczególnie IV i V, w dużej mierze pozwala na wysunięcie takiego rozpoznania. We wcześniejszych stadiach o rozwoju choroby może świadczyć pojawienie się zgrubienia tkanki podskórnej lub guzków oraz wciągnięć skóry w obrębie dłoni.

Informacje do zebrania przez lekarza:

• aspekty genetyczne,
• aspekty zdrowotne,
• aspekty środowiskowe,
• występowanie rodzinnego przykurczu,
• schorzenia metaboliczne,
• schorzenia endokrynologiczne,
• schorzenia neurologiczne,
• nadużywanie alkoholu.

W niektórych przypadkach rozpoznanie choroby Dupuytrena może pozwolić u nieleczących się do tej pory pacjentów na rozpoczęcie diagnostyki w kierunku np. cukrzycy czy padaczki. W badaniu fizykalnym można wyczuć pasma rozcięgna dłoniowego, a także przeprowadzić tzw. „test stołu”, znany w piśmiennictwie angielskim jako „Houston Table Top Test”.

Pacjent układa płasko na blacie stołu dłoń, zwróconą powierzchnią dłoniową do stołu. W przypadku choroby Dupuytrena, w szczególności w zaawansowanych stadiach, dłoń nie będzie przylegać płasko, ściśle do powierzchni stołu. We wczesnych stadiach przykurczu pomocne może być badanie ultrasonograficzne, pozwalające na uwidocznienie wrzecionowatych, ubogoechogenicznych (rzadziej izoechogenicznych) guzkowo uformowanych pogrubień struktur rozcięgna dłoniowego.

Do oceny stopnia przykurczu można również wykorzystać skalę Tubiana, która klasyfikuje nasilenie przykurczu na podstawie kąta zgięcia palców, co wspomaga proces diagnostyczny i planowanie leczenia.

Diagnostyka różnicowa przykurczu Dupuytrena

O ile diagnostyka przykurczu Dupuytrena nie powinna sprawiać trudności, o tyle bardzo rozważnie należy identyfikować grupę pacjentów, u których warto przeprowadzić diagnostykę różnicową. Dotyczy to szczególnie pacjentów nie prezentujących typowych objawów oraz niebędących w grupie ryzyka rozwoju przykurczu Dupuytrena (np. młodych mężczyzn czy kobiet, bez obecności czynników ryzyka).

Schorzenia do uwzględnienia w diagnostyce różnicowej:

• porażenie nerwu łokciowego,
• fibroma,
• lipoma,
• neurofibroma,
• guz olbrzymiokomórkowy pochewki ścięgnistej,
• przebyte urazy,
• torbiele galaretowate.

Opcje leczenia przykurczu Dupuytrena

Leczenie przykurczu Dupuytrena nie jest konieczne w łagodnych stadiach choroby, w których nie ma dolegliwości ani upośledzenia funkcji dłoni i palców. W tych przypadkach wystarcza zastosowanie metod fizjoterapeutycznych, które jednak w stadiach zaawansowanych choroby nie spełniają swojej funkcji. W takich przypadkach można zastosować leczenie nieoperacyjne bądź chirurgiczne.

Metody nieoperacyjne

Leczenie nieoperacyjne choroby Dupuytrena polega na wstrzyknięciu miejscowym specjalnego leku enzymatycznego (mieszaniny dwóch kolagenaz), którego zadaniem jest rozpuszczenie pasm rozcięgna odpowiedzialnych za przykurcz.

Alternatywne metody terapeutyczne, takie jak zastrzyki z toksyny botulinowej, są obecnie badane w badaniach klinicznych i mogą stanowić przyszłościową opcję terapeutyczną dla pacjentów z przykurczem Dupuytrena.

Metody chirurgiczne

Leczenie chirurgiczne z kolei obejmuje szereg metod operacyjnych obejmujących fasciotomię wykonywaną na otwarto lub małoinwazyjnie (również obejmujące fasciotomię igłową) oraz fasciektomie (zabiegi usunięcia rozcięgna, niekiedy wraz z częścią skóry), stosowane zwykle w bardzo zaawansowanych stadiach lub nawrotach.

Nowoczesne techniki chirurgiczne, takie jak technika minimalnie inwazyjna, mogą skrócić czas rekonwalescencji i zmniejszyć ryzyko powikłań. Po zabiegach chirurgicznych mogą wystąpić powikłania, takie jak infekcje, krwiaki, uszkodzenia nerwów, sztywność palców oraz nawrót przykurczu.

Dlatego niezwykle ważna jest odpowiednia rehabilitacja pooperacyjna, która obejmuje ćwiczenia rozciągające i wzmacniające, aby przywrócić pełną funkcję dłoni i zminimalizować ryzyko komplikacji.

Postępy w leczeniu farmakologicznym

Warto również wspomnieć o postępach w leczeniu farmakologicznym, które obejmują badania nad nowymi lekami, mającymi na celu spowolnienie progresji choroby. Obecnie prowadzone są badania kliniczne nad lekami, które mogą hamować proces włóknienia, co może potencjalnie opóźnić konieczność interwencji chirurgicznej.

Styl życia, w tym nawyki takie jak palenie tytoniu, mogą wpływać na postęp choroby Dupuytrena. Palenie może przyspieszać proces włóknienia, co czyni rezygnację z tego nałogu korzystnym działaniem dla pacjentów z tą chorobą.