Przyczyny łokcia golfisty

Łokieć golfisty jest powszechną nazwą zapalenia nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. Używane są też, ale raczej w nazewnictwie angielskim, określenia: łokieć miotacza lub łokieć wspinacza. U sportowców wymagany jest ciągły ruch rzucania lub chwytania, który po dłuższym czasie przeciąża mięśnie zginające nadgarstek i palce.

Bólem objęte są tkanki położone po wewnętrznej stronie łokcia, a w szczególności przyczep mięśnia nawrotnego obłego oraz mięśnia zginacza promieniowego nadgarstka. Dolegliwości nasilają się podczas ruchu zgięcia nadgarstka i pronacji przedramienia. W zaawansowanej fazie choroby ból może występować w nocy i doprowadzić do osłabienia zajętych mięśni przedramienia.

Przyczyny i czynniki ryzyka łokcia golfisty

Główną przyczyną rozwinięcia się patologii w ścięgnach przy przyczepie do nadkłykcia przyśrodkowego są przewlekłe przeciążenia oraz związane z nimi mikrourazy grupy mięśni zginających nadgarstek i pronujących przedramię. Dochodzi do zaburzeń w strukturze ścięgna, powstają zwłóknienia oraz nowe naczynia krwionośne i nerwy z receptorami bólowymi. Kolagen w tkance ścięgnistej traci swoją wytrzymałość, włókna kolagenowe ulegają osłabieniu i mogą dojść do ich mikrouszkodzeń. Wówczas organizm reaguje tworząc w tych miejscach tkankę bliznowatą. Cały ten proces zwiększa wrażliwość ścięgna na ruch, rozciąganie, dotyk i stan zapalny.

Inna przyczyną łokcia golfisty może być sytuacja odwrotna – mięśnie mogą być osłabione i źle kontrolowane. W takim przypadku nie są one przygotowane do nadmiernego wysiłku, który może spowodować ich uszkodzenie.

Czynniki zawodowe i sportowe

Do czynników ryzyka mogących przyczyniać się do rozwinięcia łokcia golfisty zalicza się powtarzalne ruchy zgięcia nadgarstka i pronacji przedramienia, np. w sportach wymagających rzucania piłki czy w zawodach takich jak malarz, stolarz i ogrodnik. Dodatkowym czynnikiem może być niewydolność więzadeł po stronie przyśrodkowej łokcia, spowodowana wrodzoną wiotkością lub koślawością stawu łokciowego, urazem i związanym z nim zaburzeniem tkanek.

Najważniejsze czynniki ryzyka obejmują:

• powtarzalne ruchy zgięcia nadgarstka i pronacji przedramienia,
• przewlekłe przeciążenia mięśni przedramienia,
• niewłaściwa technika ruchu (np. nieprawidłowy swing u golfistów),
• wrodzona wiotkość lub koślawość stawu łokciowego,
• zawody wymagające intensywnej pracy kończyną górną (np. stolarz, ogrodnik).

Wpływ techniki ruchu

U osób grających w golfa problem łokcia golfisty najczęściej wynika z nieprawidłowej techniki wykonania swingu – czyli ruchu ciała przed, w trakcie i po uderzeniu piłeczki. Wg Titleist Performance Institute 55,9% amatorów nieprawidłowo wykonuje swing. Ograniczona stabilność i słaba kontrola tułowia powoduje, że zbyt mocno obciążane są mięśnie górnej części ciała, w tym mięśnie przedramienia. Efektem tego jest ból przeciążeniowy po przyśrodkowej stronie łokcia.

Objawy i diagnostyka łokcia golfisty

Najczęstsze objawy łokcia golfisty to ból i tkliwość po wewnętrznej stronie łokcia, osłabienie chwytu, sztywność stawu oraz uczucie promieniowania bólu do przedramienia. Dolegliwości nasilają się przy aktywności związanej ze zginaniem nadgarstka lub chwytaniem przedmiotów.

Różnicowanie przyczyn bólu

Aby postawić prawidłową diagnozę, konieczne jest wykluczenie innych przyczyn bólu. Należą do nich zespół cieśni nerwu łokciowego – z drętwieniem i osłabieniem czucia w palcach IV–V oraz neuropatia nerwu łokciowego z bólem i parestezjami niezależnymi od ruchu.

Diagnoza opiera się na wywiadzie i badaniu fizykalnym. Lekarz sprawdza bolesność palpacyjną przy nadkłykciu oraz wykonuje testy prowokacyjne z oporem, np. oporowe zgięcie nadgarstka.

W przypadkach wątpliwych lekarz może zlecić badania obrazowe, takie jak USG, które ocenia tkanki miękkie, oraz rezonans magnetyczny (MRI) – pozwalający na dokładną wizualizację zmian w ścięgnach i tkankach okołostawowych.