Rehabilitacja po operacji łokcia golfisty

Łokieć golfisty, czyli przyśrodkowe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej, to schorzenie wynikające z przeciążenia mięśni zginaczy nadgarstka, które przyczepiają się do nadkłykcia przyśrodkowego. Powtarzalne ruchy zgięcia nadgarstka i pronacji przedramienia prowadzą do mikrourazów, powodując degenerację ścięgien i ból w przyśrodkowej części łokcia. Objawy mogą promieniować do przedramienia i palców IV oraz V, nasilając się podczas chwytania i w nocy. W zaawansowanych przypadkach, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów przez 3–6 miesięcy, zaleca się interwencję chirurgiczną.

Etap prehabilitacji – czyli przygotowania pacjenta do zabiegu chirurgicznego poprzez indywidualny program ćwiczeń wzmacniających oraz poprawiających zakres ruchu. Celem prehabilitacji jest zwiększenie szans na szybszy i skuteczniejszy powrót do sprawności po operacji, zwłaszcza w przypadku osób aktywnych fizycznie lub pracujących fizycznie.

Operacja łokcia golfisty

Podczas zabiegu chirurgicznego usuwa się uszkodzone tkanki ścięgien oraz wykonuje nawiercenia nadkłykcia przyśrodkowego w celu poprawy ukrwienia i stymulacji procesów naprawczych. W niektórych przypadkach konieczne jest również odbarczenie nerwu łokciowego. Badania wykazują znaczną poprawę funkcji kończyny i redukcję bólu u większości pacjentów po operacji.

Rehabilitacja po operacji łokcia

Rehabilitacja pooperacyjna jest kluczowa dla pełnego powrotu do sprawności. Proces ten obejmuje kilka etapów:

• Faza wczesna (0–2 tygodnie) - Bezpośrednio po operacji kończyna jest unieruchomiona w szynie zgięciowej przez około 2 tygodnie. W tym czasie zaleca się stosowanie zimnych kompresów oraz przyjmowanie leków przeciwbólowych. W przypadku obrzęku można zastosować plastry kinesiotaping lub, za zgodą lekarza, hirudoterapię w celu redukcji krwiaków.
• Faza mobilizacji (2–6 tygodni) - Po zdjęciu unieruchomienia rozpoczyna się bierna mobilizacja stawu łokciowego oraz ćwiczenia izometryczne mięśni przedramienia. Fizjoterapeuta pracuje nad mobilizacją tkanek miękkich i stabilizacją łopatki, co jest istotne dla prawidłowej funkcji kończyny górnej.

• Faza wzmacniania (6–12 tygodni) - Wprowadza się ćwiczenia koncentryczne i ekscentryczne z wykorzystaniem taśm elastycznych lub ciężarków. Celem jest odbudowa siły mięśniowej zginaczy nadgarstka i przedramienia oraz poprawa propriocepcji. Fizjoterapeuta koryguje wzorce ruchowe i pracuje nad pełnym zakresem ruchomości stawu łokciowego.

• Faza powrotu do aktywności (po 12 tygodniach) - Pacjent stopniowo wraca do codziennych czynności i aktywności sportowych. W tym okresie kontynuuje się zaawansowane ćwiczenia siłowe i koordynacyjne, dostosowane do indywidualnych potrzeb i celów pacjenta.

Jeszcze przed rozpoczęciem ćwiczeń aktywnych wskazane jest przeprowadzenie oceny funkcjonalnej pacjenta, obejmującej m.in. pomiar zakresu ruchu (ROM), siły mięśniowej oraz analizę wzorców ruchowych. Pomocne mogą być także testy przesiewowe, takie jak Functional Movement Screen (FMS). Takie podejście umożliwia dostosowanie programu rehabilitacji do aktualnych możliwości funkcjonalnych osoby po operacji.

Rehabilitacja powinna być zawsze indywidualizowana. Inaczej przebiega proces usprawniania u sportowca, który dąży do szybkiego powrotu do pełnej aktywności fizycznej, a inaczej u osoby pracującej przy komputerze, której celem jest eliminacja bólu i przywrócenie komfortu funkcjonalnego. Plan terapii musi uwzględniać również wiek pacjenta, choroby współistniejące oraz wcześniejszy poziom sprawności.

Współczesna fizjoterapia wykorzystuje innowacyjne technologie, takie jak terapia falą uderzeniową oraz egzoszkielety, które wspomagają proces rehabilitacji, zwiększając efektywność ćwiczeń i przyspieszając powrót do sprawności.

Zapobieganie nawrotom

Aby uniknąć nawrotów łokcia golfisty, zaleca się:

• Regularne ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie przedramienia.
• Utrzymywanie ergonomicznej postawy podczas pracy i codziennych czynności.
• Unikanie przeciążeń oraz wykonywanie regularnych przerw podczas powtarzalnych czynności.
• Stosowanie ortez lub opasek uciskowych w przypadku aktywności obciążających staw łokciowy.
• Regularne wizyty kontrolne u fizjoterapeuty w celu monitorowania postępów i wczesnego wykrywania ewentualnych problemów.

Świadomość procesu rekonwalescencji oraz zaangażowanie pacjenta w rehabilitację znacząco zwiększają szanse na trwałe wyleczenie i zapobieganie nawrotom schorzenia.