Rodzaje implantów stosowanych przy operacjach halluksów

Paluch koślawy, zwany potocznie haluksem lub halluksem, to schorzenie w dziewięciu na dziesięć przypadków dotykające kobiet. Jego istotą jest przesunięcie się pierwszej kości śródstopia i boczne odchylenie palucha oraz związana z tym bolesna deformacja stopy.

Przyczyny i czynniki ryzyka haluksów

Wśród głównych czynników rozwoju haluksów wymieniane są:

• płeć żeńska – dziewięć na dziesięć przypadków haluksów dotyczy kobiet
• długotrwałe noszenie obuwia na wysokim obcasie (szpilek)
• czynniki dziedziczne – haluksy często występują rodzinnie, będąc dziedziczone ze strony matki z prawdopodobieństwem 60–90%
• hypermobilność pierwszej kości śródstopia – uważa się, że występuje w ok. 5% przypadków paluchów koślawych
• płaskostopie i nadmierna długość palucha
• przykurcze ścięgna Achillesa i mięśnia brzuchatego łydki

Chirurgiczne leczenie haluksów i rola implantów

Najskuteczniejszą metodą leczenia haluksów jest zabieg operacyjny, polegający na zmianie miejsca położenia pierwszej kości śródstopia i przywróceniu właściwego kształtu stopy. Nie ma jednej uniwersalnej techniki operacyjnej, którą można zastosować w każdym przypadku leczenia palucha koślawego, ponieważ różne są przyczyny powstawania deformacji. Wśród metod operacyjnych do najbardziej przyjaznych pacjentowi i wymagających najkrótszej rehabilitacji zalicza się procedury obejmujące wszczepienie implantów stabilizujących kość palucha i pozwalających jej prawidłowo się zrosnąć.

"Dzisiejsza chirurgia ortopedyczna dysponuje narzędziami oraz metodami, które dają choremu możliwość powrotu do samodzielności oraz codziennych zajęć zaledwie po kilku dniach po operacji. Pacjent zaczyna chodzić już w drugiej dobie, na początku w specjalnym obuwiu pooperacyjnym, a później we własnym. Jedyne zastrzeżenie jest takie, aby było płaskie, szerokie i wygodne" – tłumaczy dr Marek Czajkowski na łamach serwisu medmemo.

Implanty stosowane przy operacjach haluksów

Rodzaje implantów i ich właściwości

• Implanty biowchłanialne – stosowane głównie w przypadkach lżejszych deformacji. Biowchłanialne implanty są wytrzymałe oraz posiadają doskonałe właściwości dostosowawcze i degradacyjne, dzięki którym proces gojenia przebiega naturalnie. Implanty zachowują trwałość podczas gojenia kości. Aby kość była stopniowo obciążana, system usztywniający traci swoją siłę pomiędzy 18 a 36 miesiącem od zaimplantowania. Zupełna utrata masy zachodzi po 2–4 latach. Implanty rozkładają się przez hydrolizę i są metabolizowane w dwutlenek węgla i wodę. Nie wymagają usuwania nawet jeśli migrują poza kanał kości.
• Implanty tytanowe – tytan posiada wysoką twardość i trwałość. Ma kilkakrotnie niższe przewodnictwo cieplne niż tradycyjne materiały protetyczne. Poza tym nie wywołuje reakcji alergicznych i jest odporny na korozję.
• Implanty nitinolowe – wykonane z materiału będącego stopem niklu i tytanu. Należy on do tzw. materiałów inteligentnych, charakteryzujących się m.in. efektem pamięci kształtu. Jest stabilny chemicznie, a poprawnie wypolerowany elektrochemicznie nie niesie ryzyka wywoływania nadwrażliwości alergicznej.

Nowoczesne technologie implantów

W ostatnich latach trwają prace nad implantami pokrywanymi bioaktywnymi powłokami stymulującymi regenerację kości i skracającymi czas rekonwalescencji po operacji haluksów. Badania nad nanotechnologią i kompozytami polimerowo-ceramicznymi pokazują potencjał stworzenia implantów bardziej kompatybilnych biologicznie i skutecznych w integracji z tkanką kostną.

Dodatkowo, rośnie zainteresowanie implantami personalizowanymi tworzonymi na podstawie obrazowania 3D konkretnej stopy pacjenta. Technologia druku 3D pozwala uzyskać idealne dopasowanie, co przekłada się na lepszą stabilność i mniejsze ryzyko powikłań.

Przebieg operacji haluksów i proces rekonwalescencji

Etapy zabiegu chirurgicznego

Po przecięciu skóry i otaczających tkanek chirurg otwiera staw śródstopno-paliczkowy i poprzez odpowiednie nacięcie kości dokonuje korekty deformacji. Przecięte fragmenty kości łączone są implantami, które zostają umiejscowione w kości. Następnie w obrębie trzonu pierwszej kości śródstopia dokonuje się resekcji tkanki kostnej. Tkanki miękkie i skóra zostają zaszyte. Dzięki prawidłowo wykonanemu zabiegowi pacjent szybko dochodzi do siebie.

Rehabilitacja po zabiegu z implantami zwykle rozpoczyna się w ciągu pierwszych dni po operacji. Kluczowe są ćwiczenia poprawiające zakres ruchu i wzmacniające mięśnie stopy oraz łydki. Większość pacjentów odzyskuje sprawność w ciągu 6–8 tygodni, choć pełna regeneracja może potrwać nawet do kilku miesięcy w zależności od stopnia zaawansowania deformacji.

Ważnym elementem leczenia pooperacyjnego jest noszenie odpowiedniego obuwia oraz kontrolne wizyty u ortopedy i fizjoterapeuty. W niektórych przypadkach konieczne może być dalsze stosowanie wkładek ortopedycznych w celu zapobiegania nawrotowi deformacji.