Rola pediatry w dbaniu o zdrowie dzieci i młodzieży

Kim jest pediatra i czym się zajmuje?

Pediatra to lekarz, który specjalizuje się w leczeniu dzieci – od noworodków po młodzież. Jego rola jest znacznie szersza niż tylko reagowanie na choroby; pediatra zajmuje się również profilaktyką, monitorowaniem rozwoju fizycznego i psychicznego oraz prowadzeniem bilansów zdrowia. W praktyce pediatrzy pracują w przychodniach Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ), na oddziałach szpitalnych, a także w izbach przyjęć szpitali dziecięcych.

Choroby leczone przez pediatrów – przykłady:

• robaczyce (owsica, glistnica),
• ospa wietrzna,
• różyczka,
• świnka,
• gorączka trzydniowa,
• rumień zakaźny,
• szkarlatyna,
• mononukleoza,
• infekcje dróg oddechowych,
• grypa,
• zapalenie płuc,
• astma oskrzelowa,
• zapalenie oskrzeli lub oskrzelików,
• zapalenie gardła i angina,
• zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych,
• ostre zapalenie ucha środkowego,
• podgłośniowe zapalenie krtani (krup wirusowy),
• biegunka ostra i przewlekła,
• zaparcia,
• zakażenia układu moczowego (ZUM),
• moczenie,
• alergia pokarmowa,
• wyprysk kontaktowy (egzema),
• atopowe zapalenie skóry (AZS).

Czym różni się pediatra od lekarza ogólnego?

Choć lekarz rodzinny również może zajmować się dziećmi, jego zakres obowiązków obejmuje pacjentów w każdym wieku. Pediatra natomiast koncentruje się wyłącznie na dzieciach, co pozwala mu zgłębiać szczegóły dotyczące zdrowia najmłodszych. Dzięki temu jest w stanie precyzyjniej diagnozować i leczyć schorzenia wieku dziecięcego. W nagłych przypadkach, takich jak gorączka czy przeziębienie, można skorzystać z pomocy lekarza rodzinnego – również w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

Kiedy pierwsza wizyta u pediatry?

Pierwsza wizyta u pediatry powinna odbyć się niedługo po narodzinach dziecka – zazwyczaj między pierwszym a drugim tygodniem życia. Badania noworodka rozpoczynają się już w szpitalu, a po wypisie rodzice otrzymują książeczkę zdrowia dziecka, która będzie towarzyszyć maluchowi podczas kolejnych wizyt kontrolnych.

Jakie badania wykonuje pediatra?

Pediatra przeprowadza szereg badań kontrolnych, w tym tzw. bilanse zdrowia, które mają na celu ocenę rozwoju dziecka w określonych momentach jego życia. Badania te obejmują m.in. pomiar wzrostu i masy ciała, ocenę rozwoju psychoruchowego oraz badania słuchu i wzroku. Pediatra kwalifikuje również dzieci do szczepień zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych.

Jak wygląda badanie bilansowe dziecka?

W trakcie badania bilansowego pediatra ocenia rozwój fizyczny i psychoruchowy dziecka, mierzy je i waży, a także przeprowadza wywiad z opiekunem na temat codziennego zachowania i zdrowia pacjenta. Badanie obejmuje również ocenę wzroku, słuchu oraz osłuchiwanie klatki piersiowej.

Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u pediatry?

Oprócz regularnych wizyt profilaktycznych rodzice powinni zgłaszać się do pediatry w przypadku niepokojących objawów, takich jak m.in. gorączka, kaszel, wysypki czy bóle brzucha. Pediatra pomoże zdiagnozować i leczyć dolegliwości, zapewniając pacjentom fachową opiekę.

Najczęstsze objawy chorób wieku dziecięcego:

• gorączka,
• kaszel,
• katar,
• ból gardła,
• chrypka,
• wymioty,
• bóle brzucha, kolki,
• bóle głowy,
• krwawienie z nosa,
• bóle kończyn,
• biegunka lub zaparcia,
• ból ucha,
• duszności,
• nadmierna płaczliwość,
• brak apetytu,
• plamki, krosty, bąble,
• problemy z oddawaniem moczu,
• błądzenie wzrokiem,
• omdlenia,
• bezsenność, wybudzanie się, nadmierna senność.

Jak przygotować dziecko na wizytę u pediatry?

Przygotowanie dziecka na wizytę u pediatry może sprawić, że przebiegnie ona sprawnie i bez stresu zarówno dla malucha, jak i dla rodziców. Warto wcześniej zanotować wszystkie pytania i obserwacje dotyczące zdrowia dziecka, takie jak zmiany w jego zachowaniu, problemy z jedzeniem, snem czy inne niepokojące objawy. Dzięki temu podczas wizyty niczego nie pominiemy, a lekarz uzyska pełniejszy obraz stanu zdrowia małego pacjenta.

Konieczne jest zabranie książeczki zdrowia dziecka oraz wszelkich wcześniejszych wyników badań, jeśli były przeprowadzane. Dobrze jest także przygotować pieluchy, chusteczki nawilżane i podkład do położenia na wadze lub przewijaku. Dziecko powinno być ubrane w wygodny, łatwy do zdejmowania strój. Dzięki temu lekarz zyska swobodny dostęp do ciała małego pacjenta, co ułatwi mu przeprowadzenie badania.

Jak zmniejszyć stres dziecka przed wizytą u lekarza?

Aby zredukować stres dziecka przed wizytą u pediatry, warto mu na spokojnie wyjaśnić, po co odwiedza lekarza i czego może się spodziewać. Unikanie niejasnych stwierdzeń czy nadmiernego ostrzegania przed bólem (np. podczas szczepienia) pomaga maluchowi podejść do wizyty bardziej spokojnie. Można spróbować przedstawić wizytę jako coś zwyczajnego i pozytywnego.

Pomocne może być odgrywanie zabawy w lekarza – maluch może zbadać swojego misia czy lalkę. Dzięki temu dziecko wczuje się w sytuację, co pozwoli mu oswoić się z nowymi doświadczeniami. Warto również zabrać na wizytę ulubioną zabawkę lub kocyk, które zapewnią dodatkowy komfort. W poczekalni można zająć dziecko książeczką lub grą, by odwrócić jego uwagę od zbliżającego się badania.

Jak wybrać dobrego pediatrę?

Dobry pediatra to nie tylko specjalista z wiedzą medyczną, ale także osoba, która potrafi nawiązać relację z małym pacjentem i jego rodzicami. Kompetentny pediatra powinien wykazywać się cierpliwością i empatią. Podczas wizyty ważne jest, aby dziecko czuło się bezpiecznie, dlatego lekarz, który potrafi zainteresować malucha lub odwrócić jego uwagę, np. w trakcie badania czy szczepienia, jest nieocenionym wsparciem.