Sposoby leczenia halitozy

Halitoza – powszechny problem zdrowotny, niezależny od kraju zamieszkania, strefy klimatycznej, wieku, płci i rasy. Nieprzyjemny, często wręcz cuchnący, nieakceptowany przez otoczenie i utrudniający kontakty międzyludzkie zapach z ust, określany także jako nieświeży oddech, może być spowodowany wieloma czynnikami. Jak się go pozbyć?

Przyczyny halitozy

• problemy mające swoje źródło w jamie ustnej (niewystarczająca higiena, płytka i kamień nazębny, zaawansowana próchnica);
• nieprawidłowości laryngologiczne w obrębie uszu, nosa lub gardła;
• choroby ogólnoustrojowe (marskość wątroby, mocznica, cukrzyca);
• choroby górnych dróg oddechowych (zapalenie oskrzeli, zmiany nowotworowe, ropień płuc);
• nieodpowiedni sposób odżywiania (głodzenie, niewłaściwa dieta, nadużywanie alkoholu, nikotynizm).

Winowajcą są lotne związki siarki takie jak siarkowodór, siarczek dimetylu czy amoniak. Istotną rolę odgrywa również kserostomia (suchość jamy ustnej), przewlekłe przyjmowanie niektórych leków oraz zmniejszone wydzielanie śliny wraz z wiekiem.

Diagnostyka halitozy

W procesie rozpoznania lekarz przeprowadza dokładny wywiad, analizując subiektywne odczucia pacjenta, dietę i nawyki higieniczne, a następnie ocenia jamę ustną.

Najprostszym badaniem pozostaje test organoleptyczny, w którym specjalista ocenia woń wydychanego powietrza. Coraz częściej stosuje się także halimetr, mierzący stężenie lotnych związków siarki (VSC), oraz GC-MS, pozwalający ustalić dokładny profil zapachowy.

Leczenie halitozy

Kluczowe jest usunięcie przyczyny w jamie ustnej: sanacja zębów, terapia chorób przyzębia, profesjonalne czyszczenie i instruktaż higieny.

Zabiegi migdałkowe i laryngologiczne

Detryt w kryptach migdałków może być źródłem intensywnego zapachu; wówczas rozważane są zabiegi laserowe, kriochirurgiczne lub klasyczna adenotomia.

• kryptoliza migdałków podniebiennych – spłycenie i zamknięcie krypt przy pomocy lasera lub fal radiowych;
• tonsillotomia kriochirurgiczna – wymrożenie krypt ciekłym azotem; zabieg trwa kilkanaście minut;
• adenotomia – usunięcie migdałka gardłowego przy jego przerostach i przewlekłych stanach zapalnych.

Gdy terapia stomatologiczna nie przynosi efektu, wskazana jest szersza diagnostyka (badania krwi, USG, endoskopia) i leczenie chorób systemowych; wymaga to współpracy z diabetologiem, hepatologiem, nefrologiem czy gastroenterologiem.

Profilaktyka i świeży oddech

Codzienna higiena jamy ustnej obejmuje szczotkowanie zębów, nitkowanie lub irygację przestrzeni międzyzębowych oraz regularne czyszczenie języka skrobaczką. Pomocne są też płukanki antyseptyczne bez alkoholu, właściwe nawodnienie i ograniczenie używek, które razem wspierają świeży oddech.

Innowacyjne terapie

Dynamiczny rozwój badań mikrobiomu zaowocował probiotykami nowej generacji, zawierającymi m.in. Lactobacillus salivarius i Weissella cibaria, które mogą hamować namnażanie bakterii VSC.

Terapie mikrobiomu jamy ustnej

Fotodynamiczna terapia (aPDT) z lampą LED i barwnikiem toluidyno-niebieskim ma działanie bakteriobójcze wobec drobnoustrojów produkujących VSC; trwają badania kliniczne nad jej skutecznością.

W przyszłości możliwa jest terapia celowana CRISPR-Cas, pozwalająca selektywnie usuwać patogenne szczepy przy zachowaniu fizjologicznej flory jamy ustnej; obecnie znajduje się jeszcze w fazie przedklinicznej.