TURP - przezcewkowe usunięcie prostaty

Gruczoł krokowy, zwany także prostatą lub sterczem, jest organem wielkości kasztana, będącym częścią męskiego narządu rozrodczego i odpowiadajacym za wytwarzanie białawej wydzieliny wchodzącej w skład ejakulatu – zawiesiny zawierającej plemniki. Występujące wraz z wiekiem zmiany hormonalne w organiźmie (m.in. zmniejszenie produkcji testosteronu i dihydrotestosteronu) mogą powodować wzrost liczby komórek gruczołowych oraz mięśniówki.

Zwiększenie rozmiarów tego organu, który uciskając cewkę moczową utrudnia lub w zaawansowanym stadium nawet uniemożliwia oddawanie moczu, nazywane jest łagodnym (niezłośliwym) przerostem prostaty (z ang. BPH - Benign Prostate Hyperplasia). Określenie "łagodny" odnosi się do przerostu nie spowodowanego zmianą nowotworową ani infekcją.

Objawy przerostu prostaty

Niepokojącymi objawami przerostu prostaty, które skłonić powinny do konsultacji z urologiem są m.in.:

• trudności z rozpoczęciem lub zakończeniem oddawania moczu
• słaby strumień moczu
• kilkukrotne oddawanie moczu w ciągu nocy
• uczucie nagłego parcia, powodujące konieczność częstego opróżniania pęcherza

Zabieg TURP – podstawowe informacje

Przezcewkowa elektroresekcja gruczołu krokowego TURP (z ang. transurethral resection of the prostate) jest małoinwazyjną, endoskopową metodą leczenia łagodnego przerostu prostaty, uznawaną obecnie za "złoty standard" w urologii. Jej wynalazcą jest nowojorski lekarz Maximilian Stern, który w 1927 r. zaprezentował własnego pomysłu resektoskop.

Został on doskonalony w 1931 r. przez Josepha McCarthy'ego, rewolucjonizując TURP jako metodę leczenia łagodnego przerostu prostaty. Według dostępnych statystyk, w krajach rozwiniętych zabiegiem TURP leczy się ponad 90% chorych ze wskazaniami do leczenia zabiegowego.

Jak przebiega procedura

Zabieg TURP polega na wprowadzeniu przez cewkę moczową urządzenia zwanego resektoskopem, za pomocą którego wycinana jest przerośnięta tkanka gruczołowa. Urządzenie wyposażone jest w pętlę tnącą, układ optyczny umożliwiający podgląd zabiegu na ekranie monitora, a także układ hydrauliczny umożliwiający stały przepływ płynu płuczącego co poprawia widoczność operowanego miejsca. Skrawki gruczołu wyciętego podczas TURP wpadają do pęcherza moczowego skąd urolog wypłukuje je przez płaszcz resektoskopu lub usuwa specjalną strzykawką.

Po zabiegu do pęcherza pacjenta zakłada się cewnik umożliwiający podłączenie płukania w przypadku wystąpienia krwawienia. Cewnik usuwany jest po oczyszczeniu moczu z krwi i skrzepów. Procedura przeprowadzana jest w znieczuleniu podpajęczynówkowym (lub rzadziej – ogólnym) i trwa od 30 do 60 minut. Po zabiegu pacjent pozostaje na oddziale urologicznym przez okres 2-3 dni.

Wskazania i możliwe powikłania TURP

Elektroresekcja prostaty metodą TURP przeznaczona jest dla pacjentów u których leczenie farmakologiczne nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, ze sterczem o objętości nie większej niż 80 ml. Powyżej tej wielkości kierowani są oni zwykle na zabieg klasyczną metodą operacyjną. Jedynym przeciwwskazaniem jest zesztywnienie stawów biodrowych uniemożliwiające ułożenie pacjenta w pozycji ginekologicznej.

Najczęstsze powikłania

W czasie TURP uszkadzany jest zwieracz wewnętrzny cewki moczowej co powoduje cofanie się nasienia podczas wytrysku do pęcherza moczowego. Nie jest to groźne a nasienie wydostaje się na zewnątrz podczas kolejnego oddania moczu. U części pacjentów możliwe są przejściowe lub trwałe problemy z osiągnięciem lub utrzymaniem erekcji.

Obecnie trwają prace nad zmniejszeniem odsetka tych powikłań, m.in. poprzez stosowanie modyfikacji zabiegu oraz technik alternatywnych, takich jak laserowa enukleacja prostaty (HoLEP), które w części przypadków mogą stanowić nowoczesną alternatywę dla TURP.

Alternatywne metody leczenia

Choć TURP uznawany jest za złoty standard, w ostatnich latach coraz częściej wykorzystuje się zabiegi laserowe, takie jak HoLEP (holmium laser enucleation of the prostate) czy GreenLight PVP (photoselective vaporization of the prostate). Procedury te są mniej inwazyjne i powodują mniejsze krwawienie, a także umożliwiają szybszy powrót pacjenta do aktywności.

Aktualne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Urologicznego wskazują, że wybór metody zabiegowej powinien być dostosowany do wielkości gruczołu, wieku pacjenta, współistniejących chorób oraz oczekiwanych efektów leczenia. TURP pozostaje jednak najczęściej stosowaną metodą w Europie i na świecie, szczególnie w grupie chorych ze średnim stopniem zaawansowania BPH.

Koszt TURP i dostępność w Polsce

Elektroresekcja prostaty metodą TURP jest zabiegiem refundowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Jego przeprowadzenie w państwowej placówce wymaga uzyskania skierowania od lekarza-urologa, a czas oczekiwania, zależnie od regionu kraju i "wydajności" NFZ, wynosi od 1 do 5 miesięcy.

Alternatywą dla pacjentów którzy nie chcą czekać jest wizyta w prywatnej klinice urologicznej. W KCM Clinic w Jeleniej Górze koszt zabiegu wynosi 12000 zł. W Centrum Medycznym Alfamedica Silesia North w Częstochowie jest to 6000 zł, a w Centrum Lekarskim Alfa w Skoczowie to cena 3500 zł.

Warto zaznaczyć, że ceny zabiegu zależą od renomy placówki, rodzaju użytego sprzętu oraz zakresu opieki pooperacyjnej. W krajach Europy Zachodniej koszty TURP są częściowo pokrywane przez prywatne ubezpieczenia zdrowotne, co może w przyszłości zostać wprowadzone także w Polsce.