Co to jest skaner dermatologiczny?

Pierwsze próby zastosowania badań ultrasonograficznych w medycynie miały miejsce pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku. Skupiano się wtedy głównie na obrazowaniu narządów jamy brzusznej, ale jednocześnie podejmowane były próby rozszerzenia diagnostyki na inne obszary, w tym dermatologię.

Skaner dermatologiczny – zastosowanie i działanie

Skanery dermatologiczne to nowoczesne urządzenia, wykorzystujące diagnostykę ultrasonograficzną (USG) do badań tkanki skórnej. Umożliwiają obrazowanie skóry w wysokiej jakości i rozdzielczości, co pozwala na identyfikację nawet nieznacznych odchyleń od normy, i tym samym szybkie wychwycenie niepokojących zmian. Oszacowanie parametrów fizycznych budowy skóry, takich jak grubość warstw czy ich echogeniczność (cecha związana z gęstością ośrodka), jest cenną informacją diagnostyczną, mówiącą o stanie danego obszaru skóry, postępie choroby czy też o skuteczności zastosowanej terapii.

Wykorzystanie skanerów dermatologicznych stało się kluczowe w diagnostyce wielu chorób skóry, w tym nowotworów skóry, takich jak czerniak. Dzięki precyzyjnym pomiarom można określić głębokość naciekania nowotworów, co jest istotne przy planowaniu leczenia chirurgicznego.

Stosowane początkowo w skanerach dermatologicznych głowice o częstotliwości 20 MHz pozwalały na ocenę grubości skóry właściwej oraz uwidocznienie tkanki podskórnej. Rozdzielczość obrazu przy zastosowaniu tej częstotliwości nie pozwalała jednak na precyzyjną ocenę zmian zachodzących w naskórku i skórze właściwej. Szczególnie trudne było uwidocznienie naskórka, ponieważ na jego obraz składało się głównie tzw. echo wejściowe, maskujące szczegóły budowy.

Wykorzystywane obecnie głowice o częstotliwości 30-100 MHz umożliwiają już znacznie dokładniejszą ocenę zarówno skóry właściwej, jak i naskórka. Ich ograniczeniem jest jednak maksymalny zasięg przenikania w głąb tkanek, który np. dla głowicy 32 MHz wynosi do 6 mm, co nie pozwala na obrazowanie struktur położonych poniżej, czyli tkanki podskórnej wraz z powięzią. Dla uzyskania pełnego obrazu klinicznego stosuje się więc zróżnicowane częstotliwości ultradźwięków.

Jednakże, fałszywie negatywne wyniki są potencjalnym ograniczeniem tej technologii, co oznacza, że niektóre zmiany mogą nie być widoczne w badaniu ultrasonograficznym. Ponadto, interpretacja obrazów może być trudna w przypadku bardzo cienkich lub bardzo grubych struktur skórnych.

Zastosowania kliniczne skanera dermatologicznego

Zastosowania skanera dermatologicznego podzielić można na cztery główne grupy:

• diagnostyka patologicznych zmian skórnych, tkanek znajdujących się pod raną lub pod skórą oraz zniszczeń spowodowanych nadmierną ekspozycją na promienie słoneczne,
• ocena grubości skóry oraz zaawansowania zmian nowotworowych (np. głębokości naciekania czerniaka),
• badanie skuteczności stosowanych leków oraz efektywności leczenia ran i zabiegów medycyny estetycznej (np. procedur z wykorzystaniem lasera),
• nadzorowanie zabiegów dermatologicznych, chemiochirurgii oraz procesów starzenia się skóry i utraty jej elastyczności.

Poza diagnostyką, skaner dermatologiczny znajduje również zastosowanie w medycynie estetycznej, gdzie może być używany do analizy struktury skóry przed zabiegami, monitorowania efektów zabiegów takich jak terapie laserowe, oraz oceny jakości skóry po różnorodnych procedurach poprawiających jej wygląd.

Korzyści i ograniczenia diagnostyki ultrasonograficznej skóry

Diagnostyka zmian skórnych z zastosowaniem skanera dermatologicznego jest jedną z niewielu metod nieinwazyjnej oceny zmian zachodzących w obrębie naskórka i skóry właściwej, pozwalającą na stosunkowo obiektywne i zestandaryzowane porównanie zmian zachodzących w obrębie skóry w przebiegu leczenia.

 Główne ograniczenia:

• ograniczona głębokość penetracji ultradźwięków,
• niemożność pełnego obrazowania głębiej położonych struktur,
• trudności w dokładnej interpretacji wyników.

Nowe technologie, takie jak połączenie ultrasonografii z innymi metodami obrazowania, np. optyczną tomografią koherentną, mogą w przyszłości znacząco zwiększyć możliwości diagnostyczne w dermatologii. Takie zintegrowane podejście mogłoby umożliwić bardziej kompleksową ocenę stanu skóry, łącząc wysoką rozdzielczość ultrasonografii z zaletami innych technik obrazowania.

Technologie wspomagające diagnostykę

Nowe technologie, takie jak połączenie ultrasonografii z innymi metodami obrazowania, np. optyczną tomografią koherentną, mogą w przyszłości znacząco zwiększyć możliwości diagnostyczne w dermatologii. Takie zintegrowane podejście mogłoby umożliwić bardziej kompleksową ocenę stanu skóry, łącząc wysoką rozdzielczość ultrasonografii z zaletami innych technik obrazowania.

Wyzwania w interpretacji wyników

Jednakże, fałszywie negatywne wyniki są potencjalnym ograniczeniem tej technologii, co oznacza, że niektóre zmiany mogą nie być widoczne w badaniu ultrasonograficznym. Ponadto, interpretacja obrazów może być trudna w przypadku bardzo cienkich lub bardzo grubych struktur skórnych.

Zalety nieinwazyjnej diagnostyki

Diagnostyka zmian skórnych z zastosowaniem skanera dermatologicznego jest jedną z niewielu metod nieinwazyjnej oceny zmian zachodzących w obrębie naskórka i skóry właściwej, pozwalającą na stosunkowo obiektywne i zestandaryzowane porównanie zmian zachodzących w obrębie skóry w przebiegu leczenia.