Alergią nazywamy niewłaściwą reakcję układu immunologicznego człowieka na alergeny. Tych, w środowisku występuje całe mnóstwo - zaliczamy do nich m.in. niektóre pokarmy, roztocza kurzu, sierść zwierząt, pyłki roślin czy substancje chemiczne. Z powodu alergii cierpi bardzo wielu ludzi na całym świecie - w Polsce jest to już ponad 40% ogólnej populacji.
Nie dziwi zatem, że podjęcie decyzji o umieszczeniu w swoim ciele ciała obcego, jakim jest implant piersiowy, budzi w wielu pacjentkach strach i obawy - tym bardziej, gdy zabieg wykonywany jest jedynie ze względów estetycznych. Pojawia się wówczas pytanie, czy warto ryzykować i narażać się na ryzyko wystąpienia ewentualnej reakcji alergicznej. Tylko czy taka faktycznie może wystąpić?
Czy implanty piersi mogą wywołać reakcję alergiczną?
Odpowiedź brzmi: tak, choć zdarza się to naprawdę niezmiernie rzadko. Warto pamiętać, że w zasadzie każda substancja, która występuje w naszym otoczeniu, jest w stanie wywołać reakcję alergiczną, niezależnie od tego, czy jest ona pochodzenia naturalnego, czy nie. Specjaliści alergolodzy uspokajają jednak, że reakcje alergiczne na silikon występują bardzo rzadko, a jeśli już się zdarzają, to objawy można zaobserwować jeszcze przed podjęciem decyzji o operacji piersi.

To dlatego, że silikon znajduje się w wielu produktach codziennego użytku. Obecnie można znaleźć go m.in. w kosmetykach czy środkach piorących. W przypadku występowania objawów alergii po kontakcie z produktami zawierającymi silikon, przed podjęciem ostatecznej decyzji o powiększeniu piersi implantami można poddać się testom alergicznym, które rozwieją wszelkie wątpliwości co do bezpieczeństwa zabiegu.
Mechanizm potencjalnej reakcji alergicznej na silikon polega na:
- nieprawidłowej odpowiedzi układu odpornościowego,
- traktowaniu silikonu jako substancji obcej,
- produkcji przeciwciał,
- uwalnianiu substancji chemicznych, takich jak histamina.
Warto również wspomnieć, że reakcja alergiczna na silikon może być mylona z innymi problemami zdrowotnymi, jak np. Breast Implant Illness (BII). BII to zespół objawów, które nie są wywołane reakcją alergiczną, ale mogą obejmować zmęczenie, bóle stawów czy problemy z pamięcią. Dlatego przed wykonaniem zabiegu istotne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu medycznego i konsultacji z lekarzem specjalistą.
W niektórych przypadkach wymagana może być współpraca między chirurgiem a alergologiem, aby zminimalizować ryzyko powikłań.
Uczulenie na silikon - objawy
Objawy uczulenia na silikon są dość typowe i obejmują m.in.
- reakcje skórne, np. pokrzywkę,
- zaczerwienienie skóry, w miejscu, w którym doszło do kontaktu z alergenem,
- świąd,
- wysypkę.
Zwykle występują one od razu po zetknięciu z uczulającym elementem. W tym miejscu warto dodać, że silikon występuje nie tylko w implantach piersiowych, wykonanych w całości z silikonu, ale także w tych wypełnionych solą fizjologiczną - w tym przypadku znajduje się on w obrębie powłoki, której zadaniem jest ochrona zawartości implantu oraz utrzymywanie go we właściwym miejscu.
Aby zminimalizować ryzyko reakcji alergicznej, można rozważyć wybór implantów o określonej konstrukcji czy materiałach powłokowych. Niektóre implanty mają powierzchnię teksturowaną lub są pokryte materiałami, które mogą być lepiej tolerowane przez organizm.
Odrzucenie implantu piersiowego - objawy i diagnoza

Niezwykle istotne jest odróżnienie wystąpienia reakcji alergicznej na silikon od objawów odrzucenia implantu przez organizm bądź wystąpienia powikłań w postaci infekcji w tkankach poddanych operacji. Co ciekawe, według specjalistów odrzucenie implantu zdarza się znacznie rzadziej niż nietolerancja różnego rodzaju metalowych śrub czy płytek.
Jeśli już do niego dochodzi, objawia się to wytworzeniem wokół implantu włóknistej torebki (zwanej także kapsułą), która sprawia, że pierś jest twarda, czasem bolesna i obrzęknięta. W bardzo rzadkich przypadkach organizm odrzuca implant tylko w jednej z piersi.
Diagnozowanie problemów związanych z implantami piersiowymi powinno obejmować:
- badania fizykalne,
- badania obrazowe, takie jak ultrasonografia czy rezonans magnetyczny,
- testy skórne oraz testy prowokacyjne pod nadzorem lekarza alergologa.
Dzięki nim lekarz może ocenić stan tkanek wokół implantu i podjąć decyzję o dalszym leczeniu. Dodatkowo, przy podejrzeniu alergii na silikon, pomocne mogą być testy skórne oraz testy prowokacyjne pod nadzorem lekarza alergologa.
Odrzucenie implantu piersiowego - leczenie i postępowanie
Czasem możliwe jest podjęcie próby pozbycia się wytworzonej kapsuły z wykorzystaniem leków, ale zdecydowanie częściej konieczne jest powtórzenie operacji. Jeszcze inną sytuacją jest rozwój infekcji w ranie pooperacyjnej - to skutek przedostania się do niej bakterii jeszcze w trakcie zabiegu lub bezpośrednio po nim.
W przeciwieństwie do reakcji odrzucenia implantu objawy infekcji pojawiają się zwykle dość szybko, bo już w kilka dni po zabiegu - można zaobserwować wówczas zaczerwienienie i bolesność blizny, obrzęk, wypływ ropy lub treści mętno-krwistej. Taka sytuacja wymaga jak najszybszego kontaktu z lekarzem, aby nie dopuścić do rozwoju ogólnego zakażenia, którego objawem jest m.in. gorączka.
W razie infekcji postępowaniem z wyboru jest właściwa pielęgnacja rany, regularna wymiana opatrunków oraz antybiotykoterapia. Czasem konieczne okazuje się usunięcie bądź wymiana implantu.
W procesie decyzyjnym dotyczącym leczenia powikłań po implantach piersiowych niezwykle ważne jest uwzględnienie indywidualnych potrzeb pacjentki oraz jej stanu zdrowia. Ostateczna decyzja o usunięciu bądź wymianie implantu powinna być podjęta wspólnie z lekarzem, po dokładnym omówieniu wszystkich dostępnych opcji i potencjalnych ryzyk.
Źródła:
- Robert X. MurphyJr., "Idiosyncratic Allergic Reaction: A Rare Complication of Augmentation Mammoplasty" (link.springer.com), Breast Augmentation. Principles and Practice, 617-622, 2009, 978-3-540-78947-5
- Bethany Cadman, "What are the risks of breast implant surgery?" (www.medicalnewstoday.com), 2018
- Newseria, "Już ponad 40 proc. Polaków cierpi na różnego rodzaju alergie. Jak je leczyć?" (zdrowie.wprost.pl)
- J. W. Cohen Tervaert, N. Mohazab, D. Redmond i inni, "Breast implant illness: scientific evidence of its existence", Expert review of clinical immunology, 18(1), 15-29, 2022
- Galya Tanay, Gilad Halpert, Arad Dotan, "Allergic manifestations in women with silicone breast implants", Human Immunology, 85(1), 2024
- Isabelle Pluvy, Eve Randrianaridera, Ismail Tahmaz i inni, "Breast implant silicone exposure induces immunogenic response and autoimmune markers in human periprosthetic tissue", Biomaterials, 2024