Badanie zmian skórnych metodą SIA-skopia

Nie ma chyba osoby, na której skórze nie znalazłaby się mniejsza lub większa zmiana, taka jak znamię barwnikowe, włókniak czy brodawka. Chociaż na co dzień raczej nam nie przeszkadzają i nie zwracamy na nie większej uwagi, to jednak zdaniem specjalistów lepiej "dmuchać na zimne" i poddać się konsultacji dermatologicznej – zwłaszcza w przypadku, gdy zmiany zaczynają krwawić, nie chcą się goić, lub goją się a po jakimś czasie nawracają. Fachowa ocena pozwoli stwierdzić, czy dana zmiana ma charakter łagodny, złośliwy, czy można ją zostawić, czy może jednak bezpieczniej będzie usunąć chirurgicznie.

Regularne badanie znamion i ich ochrona przed oddziaływaniem promieniowania UV to podstawowe elementy profilaktyki nowotworów skóry, w tym najgroźniejszego z nich – czerniaka. Zdaniem większości dermatologów, kontrola znamion powinna być przeprowadzana co najmniej raz w roku.

Badanie zmian skórnych metodą SIA‑skopia

SIA‑skopia jest rozwinięciem powszechnie stosowanych metod dermatoskopowych, czyli użycia urządzenia zwanego dermatoskopem, będącego połączeniem wystandaryzowanego źródła światła oraz lupy o powiększeniu od 10 do 20 razy. Metoda ta znacząco rozszerza możliwości diagnostyczne tradycyjnej dermatoskopii.

Jest to całkowicie nieinwazyjna, bezbolesna metoda badania powierzchni skóry oraz jej struktury do głębokości 2 mm bez konieczności pobierania wycinka. To ogromna zaleta w porównaniu z klasycznymi technikami.

W przypadku SIA‑skopii wykorzystuje się połączoną z komputerem głowicę roboczą oraz trzy źródła światła, które przenikając przez skórę zostają odbite przez różne jej struktury. Uzyskany obraz poddawany jest obróbce przez specjalistyczne oprogramowanie, dzięki czemu doświadczony lekarz jest w stanie ocenić, czy znamię ma cechy mogące świadczyć o nowotworze.

Nowoczesne urządzenia SIA‑skopowe pozwalają na uzyskanie precyzyjnych obrazów warstw skóry, co znacząco zwiększa dokładność diagnostyczną w porównaniu do tradycyjnej dermatoskopii.

Jak wygląda przebieg badania SIA‑skopowego

Przeprowadzane badanie pozwala zaobserwować takie cechy tkanki jak:

• rumień – poszerzenie i rozplem naczyń krwionośnych w miejscu, w którym znamię przekształca się w nowotwór
• zmiany w ukrwieniu brodawek skóry właściwej, warunkujące rozsiew komórek nowotworowych po organizmie (skłonność do przerzutów)
• charakterystyczny sposób naciekania przez rozwijający się nowotwór tkanki kolagenowej
• obecność rozet lub wirów wiązek włókien kolagenowych wokół naciekających guzków
• pojawienie się i stopniowe zwiększanie ilości melaniny na granicy skórno‑naskórkowej i głębiej

W przeciwieństwie do czerniaka, łagodne znamiona skórne, nawet te całkiem ciemne, mają regularny rozkład melaniny naskórkowej i skórnej, jednolity wzór drobnych naczyń i równomiernie ułożony kolagen.

Porównanie z dermatoskopią

SIA‑skopia dostarcza znacznie głębszych danych niż tradycyjna dermatoskopia, co zwiększa jej wartość w podejrzanych przypadkach klinicznych.

Skuteczność i możliwości diagnostyczne SIA‑skopii

Czułość SIA‑skopii w diagnostyce wczesnej postaci czerniaka wynosi aż 96 %. Jej skuteczność jest więc w pełni porównywalna z diagnostyką mikroskopową wycinka.

Metoda pozwala na szybkie wykluczenie podejrzanych zmian i zwiększenie precyzji diagnostyki bez inwazyjnych procedur. SIA‑skopia jest szczególnie przydatna w praktyce ambulatoryjnej, gdzie szybka ocena przekłada się na wcześniejsze wdrożenie leczenia.

Do ograniczeń należą możliwość błędnej oceny w przypadku bardzo ciemnych znamion lub zmian położonych w trudno dostępnych miejscach (np. owłosionej skórze głowy) – w takich sytuacjach nadal konieczne może być pobranie wycinka.

Współpraca z algorytmami AI

Coraz częściej SIA‑skopia jest łączona z algorytmami sztucznej inteligencji wspierającymi diagnostykę, co umożliwia szybkie i obiektywne wskazanie charakterystycznych cech zmian skórnych. Wstępne badania wskazują, że AI może poprawić czułość do 98%.

Wytyczne i dostępność metody

Aktualne wytyczne europejskie i amerykańskie uznają SIA‑skopię za wartościowe uzupełnienie dermatoskopii optycznej, szczególnie w przypadku pacjentów z wieloma znamionami lub wcześniejszymi nowotworami skóry.

Metoda jest coraz szerzej dostępna w dużych ośrodkach dermatologicznych i coraz częściej wdrażana jako standard diagnostyczny. W wielu klinikach można ją wykonać już tego samego dnia bez konieczności wcześniejszego umawiania biopsji.