Co to jest niestabilność stawu barkowego i jakie są jej przyczyny?

Temat niestabilności stawu barkowego pojawia się już u Hipokratesa, który opisał przynajmniej sześć technik nastawiania zwichnięć barku. Na przełomie XIX i XX wieku pojawiło się więcej pomysłów na operacyjną stabilizację stawu ramiennego, m.in. obkurczanie torebki stawu czy pogłębianie panewki, a także artrodezy. W Polsce od początku XXI wieku w stabilizacji stawu barkowego stosuje się technikę artroskopową za pomocą endoskopu.

Przyczyny niestabilności stawu barkowego

Większość urazów dotykających barku jest spowodowana zwichnięciami. Staw ramienny jest przegubem kolistym o największym zakresie ruchomości, co powoduje, że jest on bardziej narażony na różne uszkodzenia. Zwichnięcie stawu barkowego wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej, związanej z nastawieniem i unieruchomieniem stawu w opatrunku.

Niestety, większość przebytych zwichnięć stawu ramiennego kończy się jego niestabilnością, a w konsekwencji dochodzi do ponownego, nawrotowego zwichnięcia.

Niestabilność stawu ramiennego jest określana jako niemożność utrzymania głowy kości ramiennej we właściwym położeniu w panewce łopatki. U młodych osób tego typu dolegliwości są spowodowane urazami. Jednak często problem niestabilności stawu barkowego dotyka także ludzi w podeszłym wieku, u których z kolei są wywołane zaawansowanymi zwyrodnieniami stawu ramiennego.

Na niestabilność tego stawu są narażeni także sportowcy, przede wszystkim pływacy, ze względu na wykonywane przez nich ruchy nad głową i wyrzuty ramion.

Inne przyczyny niestabilności stawu barkowego:

• uszkodzenia Bankarta,
• uszkodzenia więzadła,
• choroby tkanki łącznej,
• nieprawidłowości w strukturze powierzchni stawowych,
• wiotkość torebki stawowej.

Niestabilność stawu barkowego może być także uwarunkowana genetycznie i wynikać z nadmiernej ruchomości lub przeciążenia stawu.

Objawy niestabilności stawu barkowego

Schorzenie objawia się przede wszystkim bólem, który dodatkowo nasila się podczas ruchu. Chory może odczuwać również brak stabilności stawu, a także przeskakiwanie w stawie.

Klasyfikacja niestabilności stawu ramiennego:

• urazy i przeciążenia,
• przypadki nieurazowe,
• niestabilność statyczna lub dynamiczna,
• niestabilność przednia, tylna lub wielokierunkowa.

Niestabilność przednia jest najczęstsza i wielokrotnie wynika z urazów, podczas gdy tylna i wielokierunkowa mogą być związane z innymi czynnikami, takimi jak wrodzona wiotkość stawów.

Diagnoza niestabilności stawu barkowego

Osoba podejrzewająca u siebie niestabilność stawu barkowego, powinna zgłosić się do ortopedy. Diagnoza zazwyczaj polega na szczegółowym wywiadzie medycznym oraz badaniu fizykalnym, a także zastosowaniu badań obrazowych, takich jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa, które pomagają ocenić stopień uszkodzenia struktur stawowych.

Leczenie niestabilności stawu barkowego

Leczenie dolegliwości zaczyna się najczęściej od farmakologii oraz intensywnej rehabilitacji. Rehabilitacja może obejmować ćwiczenia wzmacniające mięśnie rotatorów oraz stabilizatory łopatki. Po kilkumiesięcznej terapii, w przypadku braku poprawy, konieczne jest zazwyczaj wdrożenie leczenia operacyjnego.

Nowoczesne techniki artroskopowe pozwalają na minimalnie inwazyjne stabilizowanie stawu oraz naprawę uszkodzonych struktur, co przyspiesza proces powrotu do pełnej sprawności.

Artroskopia jako metoda leczenia

Artroskopia to procedura polegająca na wprowadzeniu endoskopu do stawu przez małe nacięcia, co umożliwia chirurgowi dokładne obejrzenie i naprawę uszkodzonych struktur. Zalety tej metody w porównaniu do tradycyjnych operacji obejmują mniejsze nacięcia, krótszy czas rekonwalescencji, mniejsze ryzyko infekcji oraz szybszy powrót do codziennych aktywności.

Rehabilitacja po zabiegu

W przypadku osób młodych oraz sportowców, gdzie istnieje wysokie ryzyko ponownego zwichnięcia, operacja często jest rekomendowana jako najlepsza opcja leczenia. Ważne jest, aby po zabiegu przeprowadzić odpowiedni program rehabilitacyjny, który pozwoli na odbudowę siły mięśniowej i poprawę kontroli nad ruchem stawu barkowego.

Profilaktyka nawrotów obejmuje regularne wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie stabilizujące staw, a także unikanie sytuacji mogących prowadzić do ponownych urazów.