Co to jest endoprotezoplastyka odwrócona stawu barkowego

Zabiegi endoprotezoplastyki stawu barkowego są stosowane powszechnie w chorobach tego stawu. Pierwszy zabieg można przypisać francuskiemu chirurgowi Peanowi, który wszczepił prowizoryczny rodzaj protezy pod koniec XIX wieku. Rozwój techniki spowodował powstawanie kolejnych generacji protez, a zabieg stał się standardową metodą leczenia.

Endoprotezoplastyka odwrócona stawu barkowego w nowoczesnym podejściu po raz pierwszy została opublikowana przez Grammonta w 1987 roku, ale jej szersze zastosowanie wdrożono w latach 90-tych XX wieku. W odróżnieniu od wcześniejszych, koncepcja Grammonta była lepiej dopracowana i nawet nowoczesne protezy są oparte na jego idei. Co ciekawe, dopiero od roku 2004 metoda ta znalazła się na liście procedur, zaaprobowanych przez FDA w Stanach Zjednoczonych.

Zabiegi artroskopowe i endoprotezoplastyka odwrócona - porównanie metod leczenia stawu barkowego

Stożek rotatorów to ścięgna mięśni, pokrywających staw ramienno-łopatkowy, a jedną z ich ważnych funkcji jest stabilizacja stawu w dwóch płaszczyznach - poprzecznej i czołowej, co między innymi sprawia, że głowa kości ramiennej stale jest w centralnej pozycji do panewki. U pacjentów z uszkodzeniem stawu barkowego, u których dochodzi do uszkodzenia lub poważnej dysfunkcji ścięgien stożka rotatorów, głowa kości ramiennej może wysuwać się z panewki, co uniemożliwia podniesienie ramienia. Chorzy z tego typu uszkodzeniem nie byli dobrymi kandydatami do klasycznej operacyjnej endoprotezoplastyki, ponieważ wszczepienie takiej protezy, chociaż prowadzi do złagodzenia dolegliwości bólowych, nie koryguje nieprawidłowej funkcji rotatorów i uniesienie ramienia w dalszym ciągu jest ograniczone.

Zabiegi artroskopowe nie mogą być zastosowane w każdym przypadku, przez co pacjenci narażeni byli na silne dolegliwości bólowe, ograniczenie ruchomości ramienia i znaczne niedogodności życia codziennego. Zastosowanie endoprotezoplastyki odwróconej stawu barkowego zmienia całkowicie mechanikę stawu. W miejsce panewki wszczepiana jest proteza ze sztuczną główką, a w miejsce głowy kości ramiennej, sztuczna panewka. W ten sposób zachowana zostaje mechanika ramienia nawet przy utracie lub ograniczeniu funkcji stożka rotatorów.

Komu zaleca się endoprotezoplastykę odwróconą stawu barkowego?

W chwili obecnej wskazania do zastosowania endoprotezoplastyki odwróconej stawu barkowego obejmują między innymi:

• niemożliwe do naprawienia urazowe oderwanie stożka rotatorów
• uszkodzenie stożka rotatorów w przebiegu artropatii
• złamanie bliższe kości ramiennej u osób starszych, gdzie można spodziewać się słabej jakości elementów kostnych
• guzy, których leczenie obejmuje konieczność rekonstrukcji stawu
• powtórne operacje endoprotezoplastyki stawu barkowego

Przeciwskazaniem jest:

• aktywna infekcja
• uszkodzenie nerwów upośledzające pracę mięśnia naramiennego
• młody wiek pacjentów

Jakie są szanse na sukces przy odwróconej endoprotezoplastyce stawu barkowego?

Zabiegi odwróconej endoprotezoplastyki stawu barkowego są stosunkowo skomplikowane, zwykle niosą ze sobą większe ryzyko niepowodzenia i komplikacji niż wszczepienie klasycznej endoprotezy. W wybranych grupach pacjentów są to jednak zabiegi pozwalające na zlikwidowanie objawów oraz uzyskanie znacznej poprawy ruchomości w stawie barkowym.

Odwrócona endoprotezoplastyka jest najbardziej skuteczna u pacjentów z nieodwracalnymi uszkodzeniami stożka rotatorów, zaawansowaną artropatią stawu barkowego, złamaniami bliższej części kości ramiennej u osób starszych, a także w przypadkach guzów wymagających rekonstrukcji stawu.

Trwałość endoprotezoplastyki odwróconej stawu barkowego

Endoprotezoplastyka odwrócona stawu barkowego jest stosunkowo nowoczesnym zabiegiem, który zyskuje na popularności ze względu na swoje unikalne korzyści, szczególnie dla pacjentów z uszkodzeniami stożka rotatorów. Trwałość takiej endoprotezy zależy od wielu czynników, w tym od jakości wykonania operacji, stosowanych materiałów oraz przestrzegania zaleceń pooperacyjnych przez pacjenta.

Trwałość implantów

Średnia trwałość endoprotezy odwróconej stawu barkowego wynosi około 10-15 lat, ale w wielu przypadkach proteza może funkcjonować bez problemów przez dłuższy okres​​. Nowoczesne materiały i techniki operacyjne przyczyniają się do wydłużenia żywotności implantów.

Czynniki wpływające na trwałość

• Stan zdrowia pacjenta - ogólny stan zdrowia, jakość kości oraz przestrzeganie zaleceń rehabilitacyjnych mają duże znaczenie dla trwałości protezy.
• Jakość wykonania operacji - doświadczenie chirurga oraz precyzja podczas zabiegu są kluczowe dla sukcesu operacji i trwałości implantów.
• Rehabilitacja - regularna i odpowiednia rehabilitacja pomaga w przywróceniu pełnej funkcji stawu oraz zwiększa żywotność protezy.

Zalety endoprotezoplastyki odwróconej

 Endoprotezoplastyka odwrócona stawu barkowego, choć jest skomplikowanym zabiegiem, przynosi wiele korzyści pacjentom z ciężkimi uszkodzeniami stawu barkowego, szczególnie w przypadkach nieodwracalnych uszkodzeń stożka rotatorów. Do najważniejszych długoterminowych efektów tego zabiegu należą:

• poprawa funkcji stawu

• redukcja bólu w barku

• trwałość i wytrzymałość implantu

• poprawa jakości życia

Endoprotezoplastyka odwrócona stawu barkowego oferuje znaczące długoterminowe korzyści, takie jak poprawa funkcji stawu, redukcja bólu, trwałość implantu oraz ogólna poprawa jakości życia. Mimo ryzyka powikłań, odpowiednia rehabilitacja i opieka medyczna mogą zapewnić pacjentom długotrwałe i satysfakcjonujące rezultaty.