Czy implanty silikonowe mogą powodować raka piersi?

Z powodu nowotworów piersi każdego roku umiera nawet do pięciu tysięcy kobiet, jak podaje redaktor podręcznika "Chirurgia" W. Noszczyk. Ich występowaniu sprzyjają stosowanie preparatów hormonów płciowych, obciążenia rodzinne (wpływ dziedziczonych genów) czy wcześniejsze zachorowanie na nowotwór gruczołu piersiowego. Ryzyko wzrasta w przypadku stosowania niewłaściwej diety czy narażenia na promieniowanie jonizujące.

Implanty silikonowe a ryzyko raka piersi

Implanty piersiowe stosowane są albo w celach kosmetycznych (gdy celem jest chęć powiększenia przez pacjentkę swojego biustu), albo po sytuacjach związanych z koniecznością resekcji tej części ciała (np. w przypadkach operacji radykalnych przy obecności nowotworu złośliwego, w tej sytuacji rekonstrukcja piersi wynika ze wskazań psychologicznych). W użyciu znajdują się dwa ich podstawowe rodzaje: wypełnione solą fizjologiczną oraz silikonem.

Możliwe zagrożenia związane z implantami silikonowymi:

• potencjalne ryzyko pobudzenia układu odpornościowego w momencie pęknięcia implantu,
• możliwość dostania się silikonu w obręb tkanek,
• ryzyko chorób z autoagresji (m.in. reumatoidalne zapalenie stawów),
• ryzyko nowotworów.

W przypadku wariantu silikonowego od lat analizowane jest bezpieczeństwo jego stosowania. Szczególną uwagę zwracano na potencjalne ryzyko pobudzenia układu odpornościowego w momencie pęknięcia implantu i dostania się silikonu w obręb tkanek (jest to wskazanie do usunięcia implantu), co mogłoby skutkować chorobami z autoagresji (m.in. reumatoidalnym zapaleniem stawów) oraz nowotworami.

Omawiane ryzyko w tym wypadku zostało uznane za niewielkie, ponieważ aby doszło do uwolnienia zawartości implantowanej struktury, musiałoby dojść do urazu wysokoenergetycznego - np. wypadku komunikacyjnego.

Anaplastyczny chłoniak wielkokomórkowy i implanty

Związek implantów z nowotworami nieustannie podlega dyskusjom. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) kilkukrotnie zmieniała swoje stanowisko. Pod koniec XX wieku zakazała stosowania implantów, później znalazły się one znów w użyciu, by ostatecznie w 2011 r. zostało opublikowane stanowisko, według którego istnieje potencjalne ryzyko istnienia związku pomiędzy pewną postacią nowotworu a silikonowymi implantami piersi. Ze względu jednak na nieoczywisty charakter dostępnych badań, organizacja wskazała na konieczność szerszego przyjrzenia się problemowi.

Tą szczególną jednostką jest anaplastyczny chłoniak wielkokomórkowy, twór wywodzący się z limfocytów T. W literaturze pojawiają się opisy pacjentów po przebyciu implantacji, u których wystąpiła ta jednostka chorobowa. Opis przypadku autorstwa amerykańskiej lekarki Amandy Zimmerman i jej współpracowników, pochodzący z 2015 roku, dotyczył 48-letniej kobiety, która implant założony miała 25 lat wcześniej. Zmiany początkowo zlokalizowane były w innych rejonach ciała (okolica pachowa, rejon szyjny), później odkryto ogniska w piersi. Nie udało się ustalić, czy choroba pojawiła się samoistnie, czy też pierwotne ognisko wywodziło się właśnie z okolic implantu.

Bezpieczeństwo powiększania piersi implantami

Chłoniak anaplastyczny wielkokomórkowy (BIA-ALCL) to rzadki nowotwór, który może występować niezależnie od obecności implantów piersiowych:

• występuje u chorych bez wcześniejszego zabiegu w obrębie piersi,
• występował po różnym czasie od zabiegu (od 10 do ponad 20 lat),
• może pojawić się przypadkowo, bez związku z zabiegiem implantacji.

Opisywana postać chłoniaka jest dość rzadka, do tego występuje również u chorych bez wcześniejszego zabiegu w obrębie piersi. W udokumentowanych przypadkach choroba występowała po różnym czasie od zabiegu, były to okresy od 10 do ponad 20 lat, co nasuwa myśl, że jednostka ta mogła po prostu pojawić się u danej chorej przypadkowo, bez związku z zabiegiem implantacji.

Należy dodać, że chłoniak diagnozowany był u pacjentek z implantami nie tylko silikonowymi, ale również u tych ze strukturami wypełnionymi solą fizjologiczną. Wszystkie te dane są niejednoznaczne, wymagają ujednolicenia i na dzień dzisiejszy nie można wykazać jakiegokolwiek pewnego związku między powiększaniem piersi a ryzykiem wystąpienia nowotworu.

Znaczenie jakości implantów

Według Amerykańskiego Towarzystwa Chirurgii Plastycznej korekta kształtu piersi jest najczęściej wykonywanym zabiegiem w obrębie tej dziedziny medycyny, problem jest więc ważny - badania trwają. Znaczenie ma również jakość implantów oraz doświadczenie chirurgów wykonujących zabiegi. Współczesne implanty podlegają surowym regulacjom i są projektowane z myślą o minimalizacji ryzyka komplikacji zdrowotnych.

Regularne kontrole i monitorowanie stanu zdrowia pacjentek po zabiegu są kluczowe dla wczesnego wykrywania ewentualnych problemów. Pacjentki rozważające operację powiększenia piersi powinny być świadome korzyści i ryzyka związanego z zabiegiem. Ważne jest, aby podejmować decyzje na podstawie rzetelnych informacji oraz konsultacji z doświadczonymi specjalistami w dziedzinie chirurgii plastycznej.

Konsultacje i świadomość ryzyka

Eksperci zalecają, aby pacjentki były regularnie monitorowane i informowane o potencjalnych, choć rzadkich, zagrożeniach związanych z silikonowymi implantami piersi i anaplastycznym chłoniakiem wielkokomórkowym.