Jednym z najważniejszych etapów konsultacji bariatrycznej jest potwierdzenie istnienia u pacjenta wskazań do przeprowadzenia zabiegu bariatrycznego. Elementarne znaczenie ma w tym wypadku określanie masy ciała oraz wzrostu chorego, pozwalające obliczyć BMI (wskaźnik masy ciała).
Wskazania i przeciwwskazania do operacji bariatrycznej
Posiadanie przez pacjenta wskaźnika BMI >40 jest wskazaniem do operacji bariatrycznej. Jeżeli z kolei wskaźnik osiąga wartość z przedziału 35-40, to operacje są wskazane wtedy, gdy u chorego współwystępują jakieś inne schorzenia. Dotyczy to takich chorób, jak np. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, czy obturacyjny bezdech senny. Pacjent może mieć już zdiagnozowaną którąś z tych jednostek.
Jeżeli jednak tak nie jest, a istnieje podejrzenie ich występowania, może on zostać skierowany na badania diagnostyczne (różne w zależności od podejrzewanej choroby).
Istotna jest również informacja o przyjmowanych lekach. Część preparatów musi być odstawiona przed operacją, w związku z czym - aby przekazać lekarzowi jak najbardziej prawdziwe informacje - warto mieć ze sobą np. listę przyjmowanych leków.
Przygotowanie do zabiegu bariatrycznego
Jeżeli u pacjenta operacyjne leczenie otyłości jest wskazane, podczas konsultacji przystąpić można do wyboru techniki zabiegowej. Wybór dotyczy m.in. tego, czy zabieg ma być odwracalny (jak w przypadku czasowego umieszczenia balona w żołądku) czy też restrykcyjny (np. wykonanie ominięcia żołądkowo-jelitowego).
Choremu zostaje także wytłumaczone, że sama operacja nie spowoduje schudnięcia - aby do tego doszło, konieczne będzie wdrożenie zmian stylu życia, obejmujących m.in. odpowiednią dietę oraz aktywność fizyczną.
Podczas konsultacji bariatrycznej zlecane są badania oceniające ogólny stan zdrowia pacjenta. W zależności od ośrodka zakres diagnostyczny może się różnić.
Badania, które należy wykonać:
- oznaczenie parametrów układu krzepnięcia,
- EKG, RTG klatki piersiowej,
- USG jamy brzusznej,
- badanie ogólne moczu,
- badanie sprawdzające funkcje nerek, wątroby i tarczycy.
Przygotowanie do zabiegu może również obejmować zalecenia dotyczące diety przedoperacyjnej. Często rekomenduje się dieta niskokaloryczna, która ma na celu zmniejszenie objętości wątroby i ułatwienie przeprowadzenia operacji.
Niechirurgiczne metody leczenia otyłości, takie jak zmiany stylu życia, farmakoterapia czy terapie behawioralne, mogą być również rozważane przed decyzją o zabiegu bariatrycznym. Ważne jest, aby pacjenci byli świadomi wszystkich dostępnych opcji.
Zespół specjalistów wspierający pacjenta
Wizyta konsultacyjna przed zabiegiem bariatrycznym to nie zawsze spotkanie wyłącznie z chirurgiem. Brać w niej może udział również psycholog, którego zadaniem jest ocena motywacji pacjenta do leczenia. Związane jest to z tym, że jeżeli przewidywane byłoby, że chory nie będzie po zabiegu przestrzegał otrzymanych zaleceń zmiany stylu życia, wykonywanie operacji byłoby w zasadzie bezcelowe.
Zaświadczenie psychologa do operacji bariatrycznej świadczy o tym, że pacjent jest świadomy tego, co łączy się z przebyciem zabiegu. Co ważne, niektóre zaburzenia psychiczne uniemożliwiają przeprowadzenie procedury (np. nieleczona depresja, nieleczona schizofrenia czy uzależnienia).
Innym specjalistą biorącym udział w konsultacji bywa dietetyk. Może on polecić pacjentowi zmiany w sposobie odżywiania, które jeszcze przed zabiegiem pozwolą mu zmniejszyć swoją masę ciała. Utrata kilogramów skutkować będzie lepszym przebiegiem rekonwalescencji po operacji, a ponadto będzie stanowiła dowód istnienia u chorego motywacji do walki z otyłością.
Rola fizjoterapeuty w leczeniu otyłości
Warto również wspomnieć o roli fizjoterapeuty, który może pomóc pacjentowi w opracowaniu planu aktywności fizycznej dopasowanego do jego możliwości, co jest kluczowe dla długoterminowego sukcesu leczenia otyłości.
Powikłania i długoterminowa obserwacja
Operacje bariatryczne, choć skuteczne, wiążą się z potencjalnymi zagrożeniami i powikłaniami. Możliwe komplikacje obejmują infekcje, krwawienia, zakrzepy, a także problemy z przewodem pokarmowym. Dlatego kluczowa jest długoterminowa obserwacja pacjenta po operacji, aby monitorować stan zdrowia i odpowiadać na ewentualne komplikacje oraz wspierać pacjenta w utrzymaniu nowych nawyków żywieniowych i stylu życia.
Znaczenie zespołu wielodyscyplinarnego
W procesie przygotowania do operacji oraz opieki pooperacyjnej niezwykle ważna jest rola zespołu wielodyscyplinarnego, w skład którego wchodzą chirurg bariatryczny, internista, psycholog, dietetyk, fizjoterapeuta i pielęgniarka. Zespół ten wspiera pacjenta na każdym etapie leczenia, co zwiększa szanse na trwałe efekty odchudzania i optymalizację zdrowia metabolicznego.
Źródła:
- Z. Wierzbicki, W. Lisik, "Standard przygotowania do leczenia operacyjnego chorego z otyłością olbrzymią", Borgis-Postępy Nauk Medycznych, 506-509, 2009
- M. Bąk-Sosnowska, M. Białkowska, P. Bogdański i in., "Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na otyłość 2022" (ptlo.org.pl), 2022
- A. R. Sall i in., "Bariatric Surgery Preoperative Assessment" (www.ncbi.nlm.nih.gov), StatPearls (NCBI Bookshelf), 2023
- R. Rudiman i in., "Perioperative Care for Bariatric Surgery" (www.mdpi.com), Diagnostics (MDPI), 2024
-
3.9/5 (opinie 25)