Przepuklina pachwinowa to stan, w którym dochodzi do przemieszczenia zawartości jamy brzusznej (najczęściej jelit) przez tak zwany kanał pachwinowy. W zależności od dokładnego sposobu umiejscowienia dolegliwości, wyróżnia się przepuklinę pachwinową prostą i skośną. Przepuklina pachwinowa prosta występuje, gdy jelito przemieszcza się bezpośrednio przez ścianę brzucha, natomiast przepuklina skośna przechodzi przez naturalny kanał pachwinowy.
Warto wiedzieć, że przypadłość ta jest najczęściej występującą przepukliną brzuszną i znacznie częściej dotyka mężczyzn niż kobiet. Wczesne rozpoznanie przepukliny jest kluczowe, ponieważ zapobiega powikłaniom, takim jak uwięźnięcie przepukliny, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.
Objawy przepukliny pachwinowej

Przepuklina pachwinowa może przebiegać bezobjawowo, jednak zazwyczaj wywołuje charakterystyczne dolegliwości. W sytuacjach zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej (kaszel, parcie na stolec, dźwiganie ciężarów), w pachwinie lub w mosznie może pojawiać się miękkie uwypuklenie, które da się odprowadzić do jamy brzusznej. Zmiana ta zmniejsza się lub zanika w pozycji leżącej.
Jej ukazaniu mogą nie towarzyszyć żadne dodatkowe dolegliwości, zdarza się jednak, iż jednocześnie pojawia się ból, pieczenie lub uczucie ciągnięcia w jej okolicy. U mężczyzn ból może promieniować do jądra. Objawy mogą nasilać się w wyniku wysiłku fizycznego, co jest istotne dla pacjentów, którzy powinni unikać intensywnego wysiłku.
Przyczyny i czynniki ryzyka
Przyczyny przepukliny pachwinowej obejmują:
- predyspozycje genetyczne,
- nadmierne podnoszenie ciężarów,
- przewlekłe zaparcia,
- otyłość,
- przewlekły kaszel.
Zrozumienie tych czynników może pomóc w prewencji i szybszym rozpoznaniu przepukliny.
Badanie przepukliny pachwinowej
Jak mówią Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Przepuklinowego, "jeśli badaniem klinicznym stwierdza się ewidentne występowanie przepukliny pachwinowej, dalsza diagnostyka nie jest konieczna". W tej sytuacji bez wykonywania badań obrazowych można podjąć decyzję o wykonaniu operacji naprawczej.
Jak rozpoznać przepuklinę pachwinową, jeśli objawy kliniczne nie są jednoznaczne lub gdy u pacjenta występują uporczywe dolegliwości bólowe? W takiej sytuacji należy wykonać tomografię komputerową lub USG. Europejskie Towarzystwo Przepuklinowe zaleca również przeprowadzenie badania rezonansem magnetycznym (MRI).
Herniografia a inne badania obrazowe

Bardzo rzadko wykonywanym badaniem, mającym zastosowanie u pacjentów z dolegliwościami bólowymi w okolicy pachwinowej, u których badanie ultrasonograficzne i MRI dają wynik ujemny, jest herniografia. Choremu w znieczuleniu miejscowym podaje się dootrzewnowo środek cieniujący.
Następnie pacjent kładzie się na brzuchu, na pochylonym łóżku tak, by głowa i tułów znajdowały się wyżej niż kończyny dolne. Przedostanie się środka kontrastowego w okolicę pachwiny świadczy o występowaniu przepukliny.
Współcześnie herniografia jest coraz rzadziej wykonywana, ponieważ została wyparta przez:
-
USG z próbą Valsalvy (nieinwazyjne),
-
tomografię komputerową (TK),
-
rezonans magnetyczny (MRI) – szczególnie w trudnych przypadkach.
Leczenie przepukliny pachwinowej
Leczenie przepukliny pachwinowej jest najczęściej chirurgiczne. Istnieją różne techniki operacyjne, w tym klasyczne metody otwarte oraz nowoczesne metody laparoskopowe. Wybór metody zależy od wielu czynników, w tym wielkości przepukliny, wieku pacjenta oraz jego stanu zdrowia.
W niektórych przypadkach, zwłaszcza u pacjentów starszych z niewielkimi przepuklinami, można rozważyć obserwację zamiast natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Nieleczona przepuklina może prowadzić do powikłań, takich jak niedrożność jelit czy martwica jelita, dlatego ważne jest, aby podjąć odpowiednie działania lecznicze.
Zalecenia po operacji przepukliny pachwinowej
Po operacji przepukliny pachwinowej kluczowe znaczenie ma właściwa rekonwalescencja. Odpowiednie postępowanie w okresie pooperacyjnym minimalizuje ryzyko powikłań i nawrotu przepukliny.
Oto najważniejsze zalecenia, których warto przestrzegać:
- unikanie dźwigania ciężarów,
- unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego przez kilka tygodni,
- regularne kontrole u lekarza w celu monitorowania procesu gojenia,
- zapobieganie nawrotom przepukliny.
Źródła:
- Maciej Śmietański et al., "Factors influencing inguinal hernia symptoms and preoperative evaluation of symptoms by patients: results of a prospective study including 1647 patients" (www.researchgate.net), Hernia, 2018
- Antti Ilmari Koivusalo, "Inguinal Hernia" (www.researchgate.net), Rickham's Neonatal Surgery, 637-649
- A. Shakil i in., "Inguinal Hernias: Diagnosis and Management" (www.aafp.org), American Family Physician, 102(8), 2020
- P. J. McBee i in., "Current status of inguinal hernia management: A review" (journals.lww.com), Regional Anesthesia & Pain, 2022
- W.T. Wu i in., "Ultrasound imaging for inguinal hernia: a pictorial review" (pmc.ncbi.nlm.nih.gov), Ultrasonography, 41(3), 2022