Kiedy wykonuje się badanie USG piersi u mężczyzn?

Badanie ultrasonograficzne piersi, obok mammografii, jest podstawowym narzędziem służącym do diagnostyki schorzeń gruczołu piersiowego. W większości przypadków patologie sutka spotykane u kobiet, w tym nowotwory złośliwe, równie dobrze (aczkolwiek znacznie rzadziej) mogą występować u mężczyzn. Dlatego też wszelkie objawy chorobowe dotyczące tego gruczołu powinny skłonić pacjenta do pogłębienia diagnostyki, w tym wykonania badania USG piersi.

Badanie USG piersi u mężczyzn jest wskazane w przypadku stwierdzenia szeregu różnych patologicznych zmian gruczołu piersiowego. Razem z mammografią stanowią dwie uzupełniające się metody diagnostyczne. Wspomniane zmiany dzielimy na łagodne i złośliwe. Do najczęstszych zmian łagodnych zaliczamy ginekomastię, czyli miękkie, tkliwe przy dotyku i przesuwalne względem otoczenia powiększenie gruczołu piersiowego zlokalizowane pod brodawką piersiową. Może występować obustronnie bądź dotyczyć tylko jednej piersi - USG piersi pozwala na wykluczenie złośliwego charakteru powiększenia gruczołu.

Wskazania do wykonania USG piersi u mężczyzn

Badanie ultrasonograficzne piersi jest wskazane również w przypadku pojawienia się wyczuwalnych guzków tego gruczołu, które mogą być zmianami nienowotworowymi, np. zmiany pourazowe, ropień gruczołu piersiowego. W przypadku ropnia może występować bolesność dotykowa i zaczerwienienie skóry ponad zmianą, a czasem gorączka. Guzki piersi u mężczyzn mogą być także spowodowane szeregiem nowotworów niezłośliwych (włókniaki, tłuszczaki) lub zmianami złośliwymi - rakiem piersi lub przerzutami do tego gruczołu.

Objawy, które mogą wskazywać na potrzebę przeprowadzenia badania USG, to:

• wyczuwalne guzki,
• zmiany w skórze piersi, takie jak zaczerwienienie, zgrubienia lub wgłębienia,
• wydzielina z brodawki,
• ból piersi, nawet bez widocznych guzków.

Warto także pamiętać o tym badaniu w przypadku występowania w rodzinie dziedzicznego raka piersi, zwłaszcza kiedy występował on również w linii męskiej. Dziedziczne mutacje protoonkogenów (genów, których mutacje prowadzą do rozwoju nowotworów), zwłaszcza BRCA2 i BRCA1, powinny skłaniać mężczyzn do okresowej kontroli ultrasonograficznej piersi.

Testosteron i zmiany hormonalne

Mężczyźni, u których na skutek patologicznych zmian hormonalnych lub przyjmowanych leków dochodzi do obniżenia aktywności testosteronu i wzrostu aktywności estrogenów (czyli występowania żeńskiego panelu hormonalnego) powinni pamiętać o badaniu USG piersi w przypadku pojawienia się zmian. Ryzyko ich złośliwego charakteru jest większe niż w zdrowej populacji męskiej.

Przebieg badania USG piersi

Badanie USG to szybka, bezbolesna i łatwo dostępna metoda diagnostyki zmian gruczołu piersiowego polegająca na jego zobrazowaniu za pomocą liniowej sondy ultrasonograficznej przykładanej do piersi w kilku płaszczyznach. Umożliwia to zobrazowanie całego gruczołu. W przeciwieństwie do mammografii, która jest badaniem z wykorzystaniem promieniowania jonizującego, w badaniu ultrasonograficznym wykorzystywane są nieszkodliwe dla ustroju ultradźwięki. Duża dostępność gabinetów USG czyni to badanie jeszcze bardziej atrakcyjnym narzędziem diagnostycznym.

Podczas badania pacjent leży na plecach, a lekarz przykłada żel na skórę w celu lepszego przewodzenia ultradźwięków. Następnie sonda przesuwana jest po powierzchni piersi, co pozwala na uzyskanie dokładnego obrazu wewnętrznej struktury gruczołu. Cały proces trwa zazwyczaj kilkanaście minut i nie wymaga specjalnego przygotowania ze strony pacjenta.

Zalety i ograniczenia USG piersi u mężczyzn

Jedną z głównych zalet badania USG piersi jest jego nieinwazyjność oraz brak narażenia pacjenta na promieniowanie jonizujące. Badanie to jest szczególnie pomocne w różnicowaniu zmian łagodnych od złośliwych, co jest kluczowe dla dalszego postępowania medycznego.

Niemniej jednak, USG piersi może nie wykrywać wszystkich zmian, zwłaszcza tych, które są bardzo małe lub znajdują się głęboko w tkance. W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie dodatkowych badań, takich jak biopsja, w celu potwierdzenia diagnozy.

Alternatywne metody diagnostyczne

W niektórych sytuacjach, szczególnie gdy wyniki USG są niejednoznaczne, może być wskazane wykonanie innych badań obrazowych, takich jak MRI (rezonans magnetyczny). Mogą one dostarczyć dodatkowych informacji i pomóc w dokładniejszej ocenie zmian w tkance piersi.

W ostatnich latach technologia ultrasonograficzna znacznie się rozwinęła, co zwiększyło precyzję i dokładność diagnozowania zmian piersi. To sprawia, że badanie USG stało się nieocenionym narzędziem w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu nowotworów piersi u mężczyzn. Regularne badania mogą być szczególnie ważne dla mężczyzn z podwyższonym ryzykiem, takich jak ci z rodzinną historią raka piersi lub mutacjami genetycznymi.

Ograniczenia i przeciwwskazania do badania USG piersi:

• nadmierna otyłość pacjenta, która może utrudniać interpretację wyników,
• obecność metalowych implantów, które mogą wpływać na jakość obrazu.

Dlatego ważne jest, aby każdorazowo konsultować się z lekarzem w celu wyboru najbardziej odpowiedniej metody diagnostycznej.