Laryngologia stanowi jedną z podstawowych specjalizacji medycznych. Lekarze zajmujący się tą dziedziną interesują się głównie stanem zdrowia i chorobami struktur zlokalizowanych w obrębie głowy i szyi. Diagnozują oni i leczą zaburzenia dotyczące krtani czy gardła, zajmują się też problemami związanymi z uszami oraz węchem. Zaburzenia węchu, takie jak anosmia (całkowity brak węchu) czy hiposmia (osłabiony węch), mogą być diagnozowane i leczone przez laryngologa, co jest istotnym aspektem tej specjalizacji.
Lekarze otolaryngolodzy badają i oceniają stan struktur zlokalizowanych w obrębie głowy i szyi. Ponadto kwalifikują i wykonują zabiegi w tym obszarze, gdy stan zdrowia tego wymaga. W wielu przypadkach jednak pomocna może się okazać konsultacja laryngologiczna online.
Przygotowanie do wizyty u laryngologa

Aby jak najlepiej przygotować się do wizyty u laryngologa, warto zebrać wszystkie dotychczasowe wyniki badań, takie jak USG, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, które mogą być istotne dla diagnozy. Dobrze jest także spisać listę objawów oraz informacji o przyjmowanych lekach i alergiach. Pozwoli to lekarzowi szybciej i precyzyjniej ocenić stan zdrowia pacjenta.
Jeśli planowane jest badanie endoskopowe, pacjent powinien unikać spożywania posiłków na kilka godzin przed wizytą, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia odruchu wymiotnego. Warto też poinformować lekarza o ewentualnych problemach z odruchem gardłowym.
Przebieg konsultacji laryngologicznej
Konsultację laryngologiczną można podzielić na dwie części: badanie podmiotowe, czyli wywiad lekarski oraz badanie przedmiotowe. Pierwsze z wymienionych stanowi początkowy etap wizyty. Poprzez wywiad lekarz uzyskuje informacje, z jakim problemem dana osoba się zgłasza. Specjalista zadaje szereg pytań, które pomogą w określeniu czasu trwania, nasilenia i ciężkości problemu, a także postawienia rozpoznania.
Warto się przygotować na pytania dotyczące:
- od kiedy występuje dany problem,
- jakie objawy są z nim związane,
- czy są jakieś czynniki, które przynoszą ulgę lub nasilają dolegliwości,
- czy podobny stan wystąpił kiedykolwiek w przeszłości,
- czy występują u pacjenta choroby przewlekłe, czy przyjmuje leki lub jest na jakieś leki uczulony.
Po przeprowadzeniu wywiadu wykonywane jest badanie przedmiotowe. Kolejność poszczególnych czynności może być różna w zależności od tego, jaki problem występuje u chorego. Badanie laryngologiczne składa się z badania uszu, nosa, gardła i krtani.
Podczas badania laryngologicznego pacjent może odczuwać różne reakcje, takie jak lekki dyskomfort, szczególnie przy badaniu gardła czy nosa. Niektóre osoby mogą doświadczać odruchu wymiotnego lub uczucia łaskotania. Wiedza o możliwych odczuciach może pomóc zminimalizować stres związany z wizytą.
Metody diagnostyczne i procedury laryngologiczne

Metody diagnostyczne i procedury laryngologiczne służą do oceny budowy i funkcjonowania uszu, nosa, gardła, krtani i szyi. Opierają się na połączeniu badania fizykalnego z nowoczesnymi technikami.
Badanie uszu, nosa i gardła
Badanie uszu wykonuje się za pomocą otoskopu – urządzenia wyposażonego we wziernik uszny, źródło światła i powiększenie, co daje szczegółowy obraz drobnych struktur tworzących ucho. Badanie nosa, nazywane rynoskopią, wykonywane jest przy użyciu wziernika nosowego oraz źródła światła z lampy czołowej. Wziernik nosowy może wyglądać niepokojąco, ale użycie go przez specjalistę jest bezbolesne i ma na celu poprawę widoczności struktur ocenianych w jamie nosowej.
Badanie jamy ustnej i gardła przeprowadza się przy użyciu szpatułki. Może być ono nieprzyjemne zwłaszcza przy obecności nasilonego odruchu gardłowego (zwanego potocznie odruchem wymiotnym). Podczas tego etapu badania lekarz ocenia stan jamy ustnej, uzębienia, ujść ślinianek, migdałków podniebiennych, podniebienia czy tylnej ściany gardła.
Badanie krtani i endoskopia
Badanie krtani, nazywane laryngoskopią, jest badaniem najtrudniejszym i najbardziej złożonym zarówno dla lekarza, jak i pacjenta. W klasycznym badaniu laryngolog używa lusterka krtaniowego (uprzednio podgrzanego, aby nie parowało podczas badania) i źródła światła. Podczas badania lekarz musi przytrzymać język, aby móc uwidocznić krtań, ponadto poprosi podczas badania o powiedzenie głoski „y” lub „i”.
Podczas laryngoskopii oceniane są fałdy (struny) głosowe i struktury przyległe. Jest to bardzo ważne badanie w przypadku przewlekłej lub ostrej chrypki, zaburzeń głosu, można także zobaczyć cechy refluksu żołądkowo-przełykowego.
Badanie laryngologiczne może być przeprowadzone za pomocą endoskopu. Jest to kamera, którą można obejrzeć bardzo szczegółowo wszystkie opisane wyżej narządy. Badanie endoskopowe jest obecnie standardem w przypadku oceny migdałka gardłowego (tzw. trzeciego migdałka) u dzieci.
Innowacyjne technologie diagnostyczne
Nowoczesne technologie, takie jak obrazowanie 3D i sztuczna inteligencja, zaczynają odgrywać coraz większą rolę w diagnostyce laryngologicznej. Te innowacje pozwalają na dokładniejsze i szybsze diagnozowanie schorzeń, co przekłada się na skuteczniejsze leczenie i lepsze wyniki dla pacjentów.
Inne badania i konsultacje laryngologiczne

Otolaryngolog jest także specjalistą zajmującym się leczeniem gruczołów ślinowych (ślinianek) – zarówno zapaleń, kamicy, jak i zmian nowotworowych. Często w diagnostyce ślinianek posiłkuje się badaniem USG dla zobrazowania tych narządów.
Do innych istotnych badań w praktyce laryngologicznej należą:
- badanie słuchu, takie jak audiogram tonalny czy tympanometria,
- kwalifikacja do aparatowania słuchu,
- diagnostyka słuchu u dzieci od urodzenia,
- badanie błędnika VNG w przypadku zawrotów głowy.
Konsultacja laryngologiczna może odbywać się w ramach NFZ, a także prywatnie. W tym drugim przypadku koszty konsultacji pokrywa pacjent, a ceny wizyty wahają się w zależności od regionu Polski.
Źródła:
- Jesus E. Medina, F. Christopher Holsinger, "Chapter 3 - The Head and Neck Physical Examination", Cummings Otolaryngology: Head and Neck Surgery, 7th Edition, 2021
- Alexander M. Hanick, H.L. "Trey" St. Hilaire, "Otolaryngology Examination", StatPearls, 2023
- Clark A. Rosen, Vyas M. N. Prasad, C. Blake Simpson, "Flexible Laryngoscopy", The New England Journal of Medicine, 2020
- H Kenneth Walker, W Dallas Hall,, and J Willis Hurst, "Clinical Methods, 3rd edition"