Kruszenie kamieni nerkowych i moczowodowych metodą ESWL

Na choroby nerek cierpi do 15% Polaków - uważa profesor Ryszard Gellert, kierownik Kliniki Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. Niestety, organ często nie daje żadnych dolegliwości, dlatego nie jest odpowiednio często badany. Nawet jeśli w nerkach zagnieżdżą się kamienie nerkowe, o wiele częściej pacjent odczuwa dolegliwości ze strony dróg moczowych, moczowodów czy miedniczek i to one są poddawane leczeniu.

A należy wiedzieć, że choroby nerek i układu moczowego znacznie zwiększają ryzyko innych schorzeń i powikłań (przykładowo: kobieta ciężarna mająca problem z nerkami ma aż 7 razy większe ryzyko powikłań niż kobieta mająca nerki zdrowe).

Wczesne objawy problemów z nerkami i diagnostyka

Jeśli pijąc regularnie przez 6 godzin nie oddaje się moczu, a skóra staje się nieco ciemniejsza, należy iść do lekarza, który zaleci wykonanie badania ogólnego moczu, morfologię i OB. Gdy wyniki będą niepokojące, konieczne będzie zlecenie dalszej diagnostyki.

Co ważne, nie należy czekać na wystąpienie ostrych dolegliwości bólowych, pojawiających się zwłaszcza po wysiłku fizycznym czy w sytuacjach stresowych, ponieważ wtedy choroba ma już wysoki stopień zaawansowania.

Metoda ESWL - nowoczesne rozwiązanie w leczeniu kamicy nerkowej

Jednym z nowoczesnych sposobów leczenia jest kruszenie kamieni nerkowych i moczowodowych metodą ESWL (Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy), falą uderzeniową generowaną zewnątrzustrojowo. To małoinwazyjna forma terapii stosowana od lat 80. XX wieku.

Na czym polega kruszenie kamieni metodą ESWL?

Kruszenie kamieni falą uderzeniową generowaną zewnątrzustrojowo to połączenie kilku metod leczenia i obrazowania: ultrasonografii, radiologii oraz akustycznej fali. Pozwala na skuteczne kruszenie kamieni na małe elementy, które są wydalane wraz z moczem w od kilku dni do kilku tygodni po zabiegu.

Leczenie metodą ESWL rozpoczyna się od badań kwalifikacyjnych, w tym od oceny rozmiaru, usytuowania i chemicznego składu kamieni. Po zebraniu informacji urolog określa wielkość energii oraz liczbę impulsów niezbędnych do właściwego rozkruszenia kamieni.

Średnio przyjmuje się, że do pełnej efektywności zabiegu potrzebne jest od 2 500 do 3 000 impulsów, których łączny czas emisji wynosi od pół godziny do 50 minut. Następnie pacjent układany jest na stole zabiegowym w wygodnej pozycji.

Lekarz wykorzystuje sondę USG lub aparat RTG, precyzyjnie lokalizuje kamień, kierując na niego cykl fal uderzeniowych generowanych zewnątrzustrojowo. Wspomniane fale do organizmu chorego transmitowane są przez wypełniony wodą balon. Po ich zogniskowaniu się w zaplanowanym przez specjalistę miejscu dochodzi do dezintegracji kamienia.

Cały proces kruszenia kamieni metodą ESWL monitorowany jest z poziomu konsoli zlokalizowanej w pomieszczeniu przy gabinecie zabiegowym, co pozwala na dokonywanie na bieżąco korekt miejsc uderzeń fali. Litotrypsja zewnątrzustrojowa jest zabiegiem bezbolesnym, nie wymaga podawania znieczulenia miejscowego lub ogólnego.

Tylko w przypadku 1% chorych w trakcie leczenia podawane są leki przeciwbólowe, które mają zmniejszyć ewentualne dolegliwości. W parę godzin po terapii pacjent jest wypisywany do domu, a w dobę po zabiegu może już wrócić do wykonywania zwykłych czynności. Kamienie będą schodziły wraz z moczem przez kilka dni lub tygodni, a po ich znalezieniu warto je przekazać do analizy w laboratorium.

Przeciwskazania do zabiegu

Przeciwwskazania do stosowania ESWL obejmują:

• ciąża,
• niektóre infekcje układu moczowego,
• zaburzenia krzepnięcia krwi.

W takich przypadkach konieczne jest rozważenie alternatywnych metod leczenia.

Alternatywne metody leczenia kamicy nerkowej

Oprócz ESWL istnieją inne metody leczenia kamicy nerkowej, takie jak ureterorenoskopia (URS), polegająca na usuwaniu kamieni bezpośrednio z moczowodu, czy nefrolitotrypsja przezskórna (PCNL), która polega na usuwaniu kamieni przez małe nacięcie w skórze.

Koszty i dostępność kruszenia kamieni metodą ESWL

Litotrypsja zewnątrzustrojowa to jedna z najpopularniejszych metod usuwania kamieni z dróg moczowych. Jest w pełni refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jeśli jednak pacjentowi zależy na czasie, warto poddać się leczeniu prywatnie. Koszt zabiegu wynosi średnio 1000 zł -1200 zł.

Rekonwalescencja po zabiegu ESWL

Kruszenie kamieni falą uderzeniową generowaną zewnątrzustrojowo to zabieg bezpieczny, mogą jednak po nim wystąpić objawy uboczne. Pierwszym z nich jest krwiomocz, pojawiający się do dwóch dni po terapii, który powinien ustąpić samoistnie.

Kolejny objaw to nerkowa kolka, której przyczyną jest schodzenie kamieni. Występuje w kilka dni po leczeniu, a jeśli jest bardzo duża, zaleca się przyjęcie leków przeciwbólowych oraz rozkurczowych. Ostatni z objawów to siniec w miejscu, w którym balon z wodą stykał się z ciałem. Zniknie w ciągu kilku dni.

Warto również pamiętać o regularnych wizytach kontrolnych u lekarza prowadzącego po zabiegu, aby monitorować proces wydalania kamieni i ewentualnie dostosować dalsze leczenie w zależności od postępów. Pacjentom zaleca się także zwiększenie spożycia płynów, aby ułatwić proces wydalania drobnych fragmentów kamieni z organizmu.

Czynniki ryzyka powstawania kamieni nerkowych i profilaktyka

Kamienie nerkowe mogą być spowodowane przez różne czynniki, w tym:

• niewłaściwą dietę,
• niskie spożycie płynów,
• predyspozycje genetyczne.

Aby zapobiec powstawaniu kamieni, zaleca się picie dużej ilości wody, ograniczenie spożycia soli i białek zwierzęcych oraz regularne kontrolowanie składu moczu.