Leczenie endoskopowe cieśni kanału nadgarstka

Zespół cieśni kanału nadgarstka dotyczy przede wszystkich ludzi dorosłych, częściej kobiet, którzy w trakcie pracy wykonują ciągle te same, powtarzalne ruchy (sprzątaczki, pracownicy produkcji, szwaczki, budowlańcy, osoby piszące na klawiaturze).

Przyczyną tego schorzenia jest ucisk struktury, zwanej więzadłem poprzecznym lub troczkiem zginaczy, na nerw pośrodkowy, który pod nią przebiega. Długotrwały ucisk powoduje zaburzenia czucia w palcach, na dłoni i przedramieniu. A po dłuższym czasie osłabienie mięśni objawiające się problemem z mocniejszym uściskiem lub utrzymaniem przedmiotu w ręce.

W początkowej fazie choroby stosuje się leczenie zachowawcze (farmakoterapię i fizjoterapię). Dodatkowo lekarz może zlecić wykonanie badania sprawdzającego przewodnictwo nerwowo-mięśniowe (EMG lub ENG). Jeżeli mimo rehabilitacji i leczenia objawowego problem nie mija, a dolegliwości bólowe i osłabienie mięśni pogłębiają się, lekarz proponuje wykonanie zabiegu operacyjnego, który można wykonać techniką otwartą lub endoskopową.

Leczenie operacyjne cieśni nadgarstka

Zabieg odbarczenia cieśni nadgarstka, zwany również dekompresją nadgarstka lub operacją cieśni nadgarstka, polega na uwolnieniu nerwu pośrodkowego od przewlekłego nacisku. W technice endoskopowej najczęściej przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym. Lekarz wykonuje niewielkie jedno lub dwa cięcia (ok. 1-2 cm) na skórze przedramienia. Przez nie wprowadza w okolice kanału nadgarstka endoskop z aparatem optycznym oraz mikronarzędzia chirurgiczne. Dzięki kamerce operator widzi struktury wewnątrz nadgarstka, bez potrzeby wykonywania dużego cięcia. Po zbadaniu struktur, lekarz przecina troczek zginaczy, odbarczając tym samym nerw pośrodkowy z przewlekłego nacisku. Po zabiegu nacięcia są zaszywane i zakładany jest opatrunek. Całość trwa około 20-40 minut, a pacjent w klinice przebywa 1 dzień.

Korzyści techniki endoskopowej:

• mniejsze nacięcie i blizna
• krótszy czas gojenia
• mniejsze ryzyko powikłań
• szybszy powrót do aktywności

W ostatnich latach zwraca się uwagę na dalsze udoskonalanie narzędzi endoskopowych, co pozwala na jeszcze bardziej precyzyjne wykonanie zabiegu i zminimalizowanie powikłań. Aktualnie w niektórych ośrodkach stosuje się również procedury monitorowane ultrasonograficznie, które pozwalają lepiej uwidocznić przebieg nerwu i zmniejszyć ryzyko jego przypadkowego uszkodzenia.

Przeciwwskazania do leczenia endoskopowego cieśni kanału nadgarstka obejmują m.in. masywne bliznowacenie po wcześniejszych operacjach, zmiany anatomiczne utrudniające wprowadzenie endoskopu lub rozległe deformacje nadgarstka. W takich przypadkach preferuje się klasyczne techniki otwarte.

Przebieg zabiegu endoskopowego

Po zabiegu zalecane jest częste utrzymywanie ręki w górze, dzięki czemu szybciej ustąpi obrzęk i ból pooperacyjny. Można wykonywać większość lekkich czynności, które nie sprawiają bólu. Należy jednak unikać moczenia blizn do czasu ich pełnego zagojenia. Od razu po zabiegu można rozpocząć rehabilitację, obejmującą masaże, ćwiczenia ręki i fizykoterapię.

Zalecenia po zabiegu:

• unikanie moczenia blizn
• utrzymywanie ręki w górze
• rozpoczęcie rehabilitacji
• stopniowe obciążanie ręki

Pacjent wraca do pracy w ciągu 3-4 tygodni. Chociaż jeśli praca nie absorbuje ręki operowanej, czas ten może się skrócić. W przypadku wykonywania cięższych prac fizycznych, należy się wstrzymać z powrotem do pracy przez ok. 8 tygodni.

Rekonwalescencja po operacji cieśni nadgarstka

Endoskopowe odbarczenie cieśni kanału nadgarstka jest małoinwazyjną metodą. Ryzyko powikłań pooperacyjnych jest bardzo niskie. Wg portalu webmd.com dotyczy 1% przypadków. Po operacji pacjent dosyć szybko wraca do pracy i normalnego życia. Według badań przedstawionych na stronie firmy Arthrex, wyposażającej szpitale w sprzęt do operacji endoskopowych, powrót do codziennej aktywności życiowej jest o 50% szybszy niż po zabiegu przeprowadzonym techniką otwartą.

Na zjeździe ortopedycznym Orthopedic Research Foundation of Southern Illinois in Mount Vernon, Ill, dr Athanasios Papachristos przedstawił wyniki badań, z których wynika, iż po zabiegu endoskopowym pacjenci mogli szybciej wrócić do codziennych prac, mieli mniejszy ból pooperacyjny oraz szybciej wróciła im siła chwytu. Czuli także, że ich ręce były zupełnie normalne. Dolegliwości bólowe mogą ustąpić zaraz po zabiegu. Jednak nie jest to regułą. Niekiedy zniesienie zaburzeń czuciowo-ruchowych trwa dłużej. Czas ten uzależniony jest od stopnia uszkodzenia nerwu przed zabiegiem. Pamiętajmy jednak, że zawsze okres rekonwalescencji jest indywidualny dla każdego pacjenta.

Rehabilitacja po operacji

W niektórych przypadkach może wystąpić przejściowy ból lub sztywność po zabiegu, co jest naturalną reakcją gojenia. Nowoczesne protokoły rehabilitacyjne pomagają jednak minimalizować te objawy i przyspieszyć powrót do pełnej sprawności.

Podczas kontrolnych wizyt warto zwracać uwagę na wszelkie oznaki infekcji lub utrzymującego się obrzęku, aby szybko reagować w przypadku powikłań. Regularna konsultacja z rehabilitantem pozwala dodatkowo monitorować postępy i modyfikować program usprawniania w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta.

Profilaktyka i ergonomia

Warto także pamiętać o profilaktyce powtarzalnych ruchów po leczeniu zespołu cieśni, aby zapobiec nawrotom choroby. Obejmuje to między innymi naukę ergonomicznego ustawienia dłoni podczas pracy przy komputerze, częste przerwy w powtarzalnych czynnościach oraz odpowiednie dostosowanie stanowiska pracy.

Takie działania profilaktyczne mają istotny wpływ na długoterminowy efekt leczenia oraz zmniejszenie ryzyka ponownego wystąpienia objawów, co jest ważnym elementem rekonwalescencji po operacji nadgarstka.