Zaćma, zwana również kataraktą, to jedna z najczęściej występujących chorób oczu, rozwijająca się stopniowo od kilku miesięcy do nawet wielu lat. Polega na stopniowym mętnieniu soczewki oka i utracie przejrzystości przez soczewkę na skutek odkładania się na niej złogów białkowych.
Pierwszym objawem zaćmy jest zwykle zmniejszenie ostrości widzenia oraz jego „przymglenie”, pojawiają się także refleksy (rozbłyski) przy patrzeniu na źródło światła. Innymi częstymi objawami są:
- zaburzenia w ocenie odległości
- słabe widzenie w nocy
- spadek intensywności widzianych barw
- dwojenie obrazów
- zez lub oczopląs (u dzieci)
Wraz z rozwojem choroby zmiany degeneracyjne stają się widoczne gołym okiem – źrenica zmienia kolor z czarnego na szaro-biały. Zaawansowana zaćma uniemożliwia widzenie.
Objawy i przyczyny zaćmy
Zaćma rozwija się głównie u osób starszych, ale nie jest to regułą. Przyczynami jej wystąpienia mogą być: czynniki dziedziczne, wady wrodzone gałki ocznej, choroby przewlekłe (np. cukrzyca), stosowanie nadmiernych ilości leków sterydowych oraz niektóre rodzaje urazów oka. Czynnikami zwiększającymi ryzyko mogą być także: nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, otyłość i nadciśnienie.
Obecnie coraz częściej podkreśla się wpływ promieniowania UV na szybsze pojawianie się zmian w soczewce. Z tego powodu lekarze zalecają stosowanie okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV jako element profilaktyki.
Rozwój zaćmy można spowolnić w początkowym etapie za pomocą środków farmakologicznych, ale nie da się go całkowicie zatrzymać. Jedyną skuteczną metodą leczenia jest operacja, którą – jak podkreślają lekarze – przeprowadzić można w każdym wieku.
Metody leczenia zaćmy
Operacja zaćmy jest zabiegiem ambulatoryjnym przeprowadzanym w znieczuleniu miejscowym i najczęściej polega na rozbiciu złogów ultradźwiękami (fakoemulsyfikacja). Rozdrobnione złogi usuwane są następnie przez chirurga narzędziami wprowadzanymi przez mikronacięcia szerokości 2 mm w rogówce, a na ich miejsce wszczepiona zostaje sztuczna soczewka rozwijalna. Cała procedura trwa ok. 20-30 minut, a pacjent opuszcza klinikę 2-3 godziny po zabiegu.
Nowoczesne techniki chirurgiczne
W ostatnich latach w Polsce coraz częściej stosuje się również zabiegi z użyciem lasera femtosekundowego, który pozwala na większą precyzję cięcia i zmniejsza ryzyko powikłań. Zabiegi te są dostępne głównie w placówkach prywatnych.
Laserowa chirurgia zaćmy jest uznawana za jedną z najbezpieczniejszych metod, szczególnie u pacjentów z dodatkowymi schorzeniami oczu.
Rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych
Nowoczesne soczewki wewnątrzgałkowe pozwalają nie tylko przywrócić ostrość widzenia, ale także skorygować inne wady refrakcji, takie jak krótkowzroczność czy astygmatyzm. Pacjent ma możliwość wyboru pomiędzy soczewkami jednoogniskowymi, wieloogniskowymi czy torycznymi – decyzja ta wpływa na komfort widzenia po operacji i na końcową cenę zabiegu.
Wybór soczewki powinien być skonsultowany z lekarzem okulistą, który na podstawie badań wskaże najbardziej odpowiednie rozwiązanie.
Leczenie zaćmy NFZ i prywatnie
Operacyjne leczenie zaćmy jest zabiegiem refundowanym przez Narodowy Fundusz zdrowia, jednak według danych portalu rynekzdrowia.pl średni czas oczekiwania na zabieg w publicznych placówkach służby zdrowia wynosił w 2012 r. średnio 18 miesięcy. W województwie mazowieckim wynosił on ok. 1 roku, w dolnośląskim, opolskim i pomorskim wydłużał się do 3 lat, zaś w warmińsko-mazurskim pacjenci czekają aż 4 lata.
W ostatnich latach sytuacja poprawiła się dzięki programom likwidacji kolejek – w wielu regionach Polski czas oczekiwania został skrócony nawet do kilku tygodni. Nadal jednak w niektórych województwach czas ten jest dłuższy, a pacjenci wybierają kliniki prywatne, aby uniknąć zwłoki w leczeniu.
Koszt operacji zaćmy prywatnie
Alternatywą dla państwowej służby zdrowia są kliniki prywatne, w których operacja metodą fakoemulsyfikacji (w zależności od rodzaju wszczepianej soczewki) kosztuje:
- 4500 zł - KMC Clinic (Jelenia Góra)
- 3,2 - 4,7 tys. zł - Szpital ENEL-MED (Warszawa)
- 4,8 - 7,3 tys, zł - Eyemed (Lublin)
- 4,8 - 7,2 tys. zł - Centrum Medyczne MML (Warszawa)
Wybór prywatnej placówki wiąże się z możliwością szybszej operacji, dostępem do nowszych technologii (np. laser femtosekundowy) i szerszym wyborem soczewek, jednak koszty ponosi pacjent. Leczenie w ramach NFZ zapewnia natomiast bezpłatny dostęp do skutecznej i sprawdzonej metody usunięcia zaćmy, choć z ograniczoną możliwością wyboru soczewek premium.
Źródła:
- Qiang Lu, Yi Lu, Xiangjia Zhu, "Dry Eye and Phacoemulsification Cataract Surgery: A Systematic Review and Meta-Analysis", Frontiers in medicine, 2021
- M. Hamza Qureshi, David H. W. Steel, "Retinal detachment following cataract phacoemulsification-a review of the literature", Eye (London, England), 616-631, 2020
- Harry W. Roberts, Alexander C. Day, David Ps O'Brart, "Femtosecond laser-assisted cataract surgery: A review", European journal of ophthalmology, 417-429, 2020
Co do tematu leczenia zagranicą, miałam do czynienia z gabinetem One Day Clinic w Czechach, gdzie refunfuje polski NFZ. Różnica była kolosalna - przede wszystkim w terminie i czasie oczekiwania, ale opieka nad pacjentami była kompleksowa. Paradoks polega na tym, że jest to i prywatne i na NFZ - trzeba odłożyć sporą sumkę, którą później zwróci nam NFZ albo na miejscu wziąć pożyczkę
Zawsze trzeba się liczyć z powikłaniami po każdym zabiegu, zwłaszcza tym wykonywanym na oku... Mam za sobą podobne doświadczenia po zabiegu usuwania zaćmy w One Day Clinic w Czechach, ale na szczęście skończyło się dobrze, czuwali nade mną specjaliści, a cały dzień kontrolny oko dochodziło do siebie. Do pełnej widzialności trochę mi było potrzeba czasu, pewnie tak będzie i w tym przypadku (wiem że post sprzed kilku lat, ale wątek wciąż ważny)
NFZ refunduje zabiegi w Czechach i tu pytanie czy rowniez refunduje zabiegi wykonane w prywatnch gabinetach w Polsce .Jezeli nie, to dlaczego ,skoro refundacje mozna uzyskac za zabieg wykonany poza granicami to czym sie rozni procedura.Pacjent idzie do prywatnego gabinetu ,placi za zabieg i wystepuje z wnioskiem do NFZ..
niezrozumiałe jest że refunduje się operację zaćmy poza granicami kraju,kiedy w Polsce są bardzo dobre prywatne kliniki które przeprowadzają operację zaćmy,W przypadku mojego 23 letniego syna ratunkiem okazała się Okulistyczna Klinika Optegra w Warszawie,ze względu na wiek,studia ,operacja usunięcia zaćmy wraz ze wszczepieniem soczewek była ratunkiem,czego nie mógł przeprowadzić żaden ze szpitali na NFZ.Jestem niezmiernie wdzięczna lekarzom za przywrócenie wzroku synowi i wspaniałą serdeczną opiekę.Natomiast , cisną się gorzkie słowa pod adresem rozporządzeń NFZ co do braku refundacji w Polsce,kiedy jest to jedyna słuszna decyzja do ratowania wzroku, w tym wypadku młodego człowieka w Klinice prywatnej.Dlaczego tak bardzo dba się o potrzebujących,czy nie lepiej żeby pieniążki zostawały w kraju ,a czas oczekiwania na operację w publicznych szpitalach zmniejszył się ,czy nie można dać wyboru pacjentowi jakości soczewek nawet za dopłatą , decyzję co do jakości pozostawić pacjentowi. Co to za ustawa refundująśca operację za granicą a nie w Polsce ,czyż nie jesteśmy w UE
Dlaczego Polska która jest w Uni nie posiada dopłat do operacji zaćmy czy trzeba pisać do Trybunału Europejskiego że skarga
W Polsce nie możemy spodziewać się takich rozwiązań , gdzie pacjent mógłby dopłacić różnicę za lepszą soczewkę od tej najtańszej standardowej którą oferuje NFZ. . Przykre jest to , że za południową granicą Polski jest to możliwe a w Polsce niestety -nie. Polska to dziki kraj i tak jest postrzegany poza jego granicami. Widać - słusznie !