Objawy nietrzymania moczu u kobiet

Różne dane wskazują, że problem nietrzymania moczu dotyczy na całym świecie około 200 mln ludzi. Występuje on u co piątej kobiety powyżej 40 r.ż oraz u połowy kobiet po 80 r.ż. Schorzenie to ma różne przyczyny, które determinują charakter obserwowanych objawów i mogą ukierunkować lekarza na szybkie rozpoznanie konkretnego typu nietrzymania moczu. Dzięki temu możliwy jest wybór optymalnej dla danej pacjentki metody terapeutycznej.

Objawy i pierwsze sygnały nietrzymania moczu

Wśród objawów nietrzymania moczu, które bezwzględnie powinny zaalarmować o możliwości występowania problemu nietrzymania moczu jest uczucie bólu w podbrzuszu w trakcie oddawania moczu bądź konieczność jego uciskania lub napinania w celu opróżnienia pęcherza. Uwagę powinno zwrócić także wrażenie niepełnego opróżnienia pęcherza, które powoduje konieczność ponownego skorzystania z toalety po upływie paru minut. 

Także częstsze wstawanie w nocy w celu oddania moczu, trudności z rozpoczęciem mikcji czy częstsze niż zwykle wizyty w toalecie w ciągu dnia powinny skłonić do poinformowania swojego lekarza o wystąpieniu takich objawów. Ponadto u chorych częściej rozwijają się infekcje układu moczowego, podczas których mikcji towarzyszy szczypanie i pieczenie, może także pojawić się gorączka.

Rodzaje nietrzymania moczu u kobiet

Zasadniczo wyróżniamy trzy główne rodzaje nietrzymania moczu u kobiet:

• wysiłkowe – dotyczy około 49 % kobiet i występuje zdecydowanie najczęściej,
• pod wpływem parcia naglącego – stwierdzane u 22 % pacjentek,
• z przepełnienia – rzadszy typ, ale wymagający diagnostyki różnicowej.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu – objawy i przyczyny

Przy wysiłkowym NTM do niekontrolowanego wycieku dochodzi podczas wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej, np. podczas śmiechu, kaszlu, kichania lub podnoszenia ciężarów. Ilość moczu jest zazwyczaj niewielka, a problem nie występuje w spoczynku. Nowe badania z 2024 roku potwierdzają skuteczność treningu mięśni dna miednicy w ograniczaniu objawów nawet o 50 % przy regularnych ćwiczeniach.

Parcia naglące – kiedy to nie tylko pęcherz nadaktywny

NTM z parciami naglącymi to nagła, trudna do opanowania potrzeba oddania moczu, często bez objętości, ale z dużym dyskomfortem. Może do niego dojść w niespodziewanych sytuacjach – nawet przy słyszeniu szumu wody czy podczas stosunku płciowego. Tego typu objawy mogą wskazywać na problem neurologiczny, np. stwardnienie rozsiane lub neuropatię cukrzycową.

Nietrzymanie moczu z przepełnienia może być również skutkiem atonii pęcherza, czyli zaburzenia czynności mięśni wypieracza, co prowadzi do jego nadmiernego rozciągnięcia i zalegania moczu. Taki stan może wystąpić m.in. w przebiegu powikłań neurologicznych, po operacjach w obrębie miednicy mniejszej lub w wyniku uszkodzenia nerwów kontrolujących mikcję. Różnicowanie z przeszkodą anatomiczną jest kluczowe dla odpowiedniego leczenia.

Możliwe jest również występowanie NTM o podłożu mieszanym, gdy różne mechanizmy współistnieją jednocześnie – np. cechy wysiłkowego i naglącego nietrzymania moczu. Taka postać jest szczególnie trudna do leczenia i wymaga dokładnej diagnostyki oraz indywidualnego podejścia terapeutycznego. W takich przypadkach stosuje się często leczenie skojarzone obejmujące terapię behawioralną, rehabilitację mięśni dna miednicy, a także farmakoterapię, zależnie od dominujących objawów. W wybranych przypadkach rozważa się również leczenie operacyjne.