Operacja odnerwienia nadgarstka

Staw nadgarstkowy jest dość częstym miejscem występowania urazów, czy zmian zwyrodnieniowych, które wiążą się z odczuwaniem bólu w obrębie stawu. Zmiany zwyrodnieniowe stawu nadgarstkowego mogą mieć różnorakie podłoże (jałowa martwica kości nadgarstka, zespół cieśni nadgarstka, zmiany stawu w przebiegu chorób zapalnych (np. reumatoidalne zapalenie stawów), wszelkie urazy struktury kostnej oraz okolicznych ścięgien i więzadeł, złamań kości promieniowej i kości nadgarstka). Wpływa to bezpośrednio na uszkodzenie struktur stawowych i rozwinięcia zmian zwyrodnieniowych, co z kolei wiąże się z odczuwaniem przewlekłego bólu, często o różnym i zmiennym natężeniu.

Niekiedy dolegliwości z tym związane są tak silne, że ograniczają fizyczną sprawność, a czasami również codzienne funkcjonowanie. Przekłada to się na zdolność do pracy zawodowej i co ważne negatywnie wpływa na stan emocjonalny chorego. Gdy objawy są tak poważne, a zachowawcze leczenie nie przynosi pożądanych efektów lub jest na nie za późno, wówczas chory może się zdecydować na leczenie chirurgiczne.

Wybór denerwacji nadgarstka jako opcji terapii dokonywany jest kiedy głównym zaburzeniem jest ból stawu, a funkcja nadgarstka jako stawu jest zachowana lub tylko nieznacznie naruszona. Odnerwienie może być formą monoterapii lub być też uzupełnieniem innych zabiegów, najczęściej takich jak styleoidektomia (artroskopia nadgarstka), osteotomia dystalnej części kości promieniowej lub łokciowej, czy operacja zespołu cieśni kanału nadgarstka. 

W 1966 roku niemiecki chirurg A. Wilhelm opisał w swojej pracy opublikowanej w Hefte Zur Unfallheilkunde denerwację stawu nadgarstkowego jako terapię przewlekłego bólu nadgarstka. W swoim dziele opisał szczegółowo techniki operacyjne składające się na zabieg denerwacji stawu nadgarstkowego, ujął w nim 7 różnych dostępów, które można nazwać mini etapami operacji i które składały się na całość zabiegu. Przez następne lata procedury te były kosmetycznie ulepszane i modyfikowane. Wielu autorów wykorzystuje mniejszą ilość dostępów i uzyskuje również bardzo dobry efekt. 

Wśród podstawowych wskazań do zabiegu odnerwienia nadgarstka wymienić należy:

• pourazowe zmiany zwyrodnieniowe stawu nadgarstkowego
• choroba Kienbocka
• dyslokacje oraz złamania w obrębie stawu nadgarstkowego
• zmiany w obrębie kości łódeczkowatej
• pierwotne zmiany degeneracyjne w stawie nadgarstkowym
• zapadnięcie się kości łódeczkowatej i księżycowatej

Niestety nie w każdym przypadku zabieg denerwacji jest wskazany. O kwalifikacji do całej procedury decyduje lekarz chirurg, bądź ortopeda na podstawie dokładnie przeprowadzonego badania podmiotowego i przedmiotowego. Podsumowując wskazania, idealnym kandydatem do operacji odnerwienia nadgarstka jest pacjent z przewlekłym bólem nadgarstka, z zachowaną ruchomością stawu i z widocznym upośledzeniem wykonywania codziennych czynności, który cierpi z powodu wyżej wymienionych w tekście schorzeń.

Sam zabieg odnerwienia stawu nadgarstkowego przeprowadzany jest w specjalistycznych klinikach i wszystko przebiega całkowicie bezboleśnie dla pacjenta. Stosowane jest miejscowe bądź krótkotrwałe ogólne znieczulenie. Cała procedura trwa zazwyczaj około 30-40 minut. Zależnie od lokalizacji bólu zabieg odnerwienia nadgarstka może dotyczyć różnych nerwów zlokalizowanych w obrębie stawu. Chirurg dokonuje nacięcia na skórze w odpowiednio wcześniej zaznaczonych miejscach, odsłaniając tkanki preparuje odpowiednie nerwy i wykonuje resekcję odpowiedniej części danego nerwu, wcześniej dokładnie sprawdzając czy ów nerw odpowiedzialny jest za odczuwanie bólu.

Skuteczność dobrego efektu zabiegu podawana przez różnych autorów waha się w granicach 66%. Podkreślić jednak należy, iż różni chirurdzy osiągają różny efekt, a uzależnione to jest zarówno od doświadczenia danego chirurga, modyfikacji techniki zabiegu odnerwienia, a także od osobniczych predyspozycji pacjenta. Dlatego decydując się na zabieg warto wybierać kliniki specjalizujące się w tego typu zabiegach i których chirurdzy mogą pochwalić się dobrą skutecznością.

Źródła: Extensive Denervation of the Wrist Ferreres, Angel M.D., Ph.D.; Foucher, Guy M.D., Ph.D.; Suso, Santiago M.D., Ph.D. // Denervation of the radiocarpal joint W. Grechenig, M. Ma ̈hring, H. G. Clement