Operacja zaćmy z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej

Liczba osób całkowicie niewidomych z powodu zaćmy spadła z ~20 milionów (ok. 2010 r.) do około 17 milionów w 2020 r. — to oznacza poprawę, choć skala problemu wciąż jest bardzo duża.

Jednak liczba osób z istotnym upośledzeniem widzenia z powodu zaćmy (MSVI) jest dużo wyższa (dziesiątki milionów), co pokazuje, że zaćma to nie tylko problem ślepoty, lecz także pogorszenia widzenia.

Rozwój tej choroby związany jest z procesami starzenia, w trakcie których dochodzi do postępującej utraty przejrzystości soczewki. Ze względu na wzrastający odsetek osób w wieku zaawansowanym, ilość pacjentów borykających się z zaćmą prawdopodobnie będzie się coraz bardziej zwiększać.

Zaćmę próbowano leczyć już w starożytności. Prototypowe zabiegi, przypominające te obecnie wykonywane, zostały opracowane w 1748 roku w Paryżu. Operacje koncentrują się wokół usunięcia zdegenerowanej soczewki i zastąpienia jej implantem. Dostępnych jest wiele odmian tych struktur, dobierane są one indywidualnie poprzez analizę występujących u pacjenta problemów.

Co to jest soczewka multifokalna toryczna?

Podział dostępnych na rynku implantów soczewkowych bazuje głównie na funkcjonalności danych modeli. Wyróżnia się formy podstawowe oraz tzw. premium, cechujące się posiadaniem dodatkowych rozwiązań technologicznych. W tej drugiej grupie znajdują się soczewki multifokalne toryczne. Są one polecane chorym, u których, poza zaćmą, współwystępują zaburzenia widzenia pod postacią starczo-, krótko- i nadwzroczności. Ich implantacja umożliwia również rezygnację z noszenia szkieł korygujących niezborność rogówkową.

Multifokalność soczewki to zjawisko, w przypadku którego promienie padające do oka mogą być ogniskowane (skupiane) nie w jednym miejscu gałki ocznej, ale w co najmniej dwóch. Dzięki takiej konstrukcji implantu może zniknąć potrzeba stosowania przez pacjenta okularów. Po wszczepieniu soczewki multifokalnej w trakcie operacji zaćmy, pacjent będzie dobrze widzieć zarówno blisko położone przedmioty (jak np. w trakcie czytania), ale i dobrze widzianymi będą rzeczy znajdujące się w zdecydowanie dalszej odległości.

Jak działa toryczność w soczewkach?

Drugą cechą opisywanych implantów jest toryczność. Nazwa ta wywodzi się od kształtu osi optycznej soczewki. Tego typu implanty polecane są pacjentom cierpiącym na astygmatyzm. Schorzenie to powodowane jest głównie przez nierównomierne załamywanie się promieni świetlnych przechodzących przez rogówkę. Zlikwidowanie zaburzeń widzenia pod postacią odbierania nieostrego obrazu możliwe jest właśnie dzięki wszczepieniu soczewki multifokalnej torycznej podczas operacyjnego leczenia zaćmy.

Jedną z opisywanych soczewek jest AcrySof® ReSTOR® Toric firmy Alcon. Poza opisanymi wcześniej właściwościami, model ten posiada również dwa filtry: światła niebieskiego oraz chroniący przed promieniami UV.

Potencjalne ryzyka i powikłania

Potencjalne powikłania mogą obejmować:

• infekcje,
• krwawienia,
• obrzęk rogówki,
• odwarstwienie siatkówki,
• przemijające lub długotrwałe zaburzenia widzenia, takie jak halo czy olśnienia,
• trudności z adaptacją do nowych soczewek, szczególnie przy słabym oświetleniu.

Proces rekonwalescencji i ograniczenia pooperacyjne

Okres rekonwalescencji po operacji zaćmy zazwyczaj trwa kilka tygodni. W tym czasie pacjenci powinni unikać intensywnej aktywności fizycznej, podnoszenia ciężkich przedmiotów oraz pocierania oka. Ważne jest także stosowanie przepisanych kropli do oczu oraz regularne wizyty kontrolne u okulisty, aby monitorować proces gojenia.

Alternatywne typy soczewek

Oprócz soczewek multifokalnych torycznych, dostępne są również inne opcje, takie jak soczewki jednoogniskowe, które poprawiają widzenie na jedną określoną odległość, czy soczewki wieloogniskowe, które pozwalają na ostre widzenie na kilku odległościach, ale bez korekty astygmatyzmu. Wybór odpowiedniej soczewki powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb i stylu życia pacjenta.

Przeciwwskazania do stosowania soczewek multifokalnych torycznych

Przeciwwskazania mogą obejmować:

• zaawansowane choroby siatkówki,
• znaczne zmiany w rogówce,
• choroby autoimmunologiczne, które mogą wpływać na proces gojenia,
• pacjentów, którzy już wcześniej mieli trudności z adaptacją do soczewek kontaktowych.

Technologia i materiały soczewek multifokalnych torycznych

Soczewki multifokalne toryczne są wykonane z zaawansowanych biomateriałów, które są biokompatybilne i trwałe. Materiały te często zawierają filtry UV i filtry światła niebieskiego, co pomaga chronić siatkówkę przed potencjalnie szkodliwym promieniowaniem. Technologia precyzyjnego cięcia i formowania soczewek pozwala na idealne dopasowanie ich do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Koszty i dostępność operacji zaćmy z soczewką multifokalną toryczną

Soczewki multifokalne toryczne stanowią jeden z najbardziej zaawansowanych technologicznie typów soczewek, co z pewnością wpływa na cenę takiego implantu, czyniąc go właściwie najdroższym spośród obecnie dostępnych. Przykładowo, w Warszawie cena operacji zaćmy z wszczepieniem soczewki multifokalnej torycznej wynosi 8 000 złotych.

Warto zaznaczyć, że koszty takiej operacji mogą się różnić w zależności od wybranego ośrodka medycznego oraz doświadczenia lekarza wykonującego zabieg. W niektórych przypadkach, część kosztów może być pokryta przez ubezpieczenie zdrowotne, jednakże pacjenci powinni skonsultować się ze swoim ubezpieczycielem w celu uzyskania szczegółowych informacji.

Ostateczna decyzja o wyborze soczewki powinna być podjęta po konsultacji z lekarzem okulistą, który oceni indywidualne potrzeby pacjenta oraz stan jego wzroku. Ważne jest, aby przed zabiegiem pacjent był w pełni świadomy korzyści oraz potencjalnych ograniczeń związanych z wyborem soczewki multifokalnej torycznej.