Przeszczep włosów FUT - co to za zabieg?

Historia przeszczepiania włosów liczy sobie już blisko 200 lat. W tym czasie doszło do wykształcenia dwóch głównych sposobów transplantacji włosów, stosowanych do dziś – metody FUT (z ang. Follicular Unit Transplantation), używającej przeszczepu w postaci paska, oraz FUE (z ang. Follicular Unit Extraction), polegającej na użyciu wielu pojedynczych mikrograftów.

Oprócz powyższych technik, lekarze są w stanie zaproponować pacjentom również przeszczep sposobem BHT (z ang. Body Hair Transplant), gdzie włosy pobiera się nie ze skóry głowy, a innych owłosionych części ciała. Poziom zadowolenia pacjentów po przeszczepie jest wysoki i sięga nawet 98%.

W ostatnich latach rozwój technologii i narzędzi chirurgicznych znacząco poprawił skuteczność przeszczepów włosów. Coraz częściej stosuje się systemy optyczne o dużym powiększeniu oraz nowoczesne mikroskalpele, które zmniejszają uraz tkanek i poprawiają estetykę blizny. Dzięki temu zabieg FUT jest precyzyjny i mniej inwazyjny.

Przeszczep włosów FUT – na czym polega

W transplantacji włosów FUT konieczne jest pobranie paska skóry z włosami. Dzięki temu mieszki włosowe pozyskiwane z okolicy dawczej są nienaruszone, a to sprawia, że szanse na przyjęcie przeszczepu są bardzo wysokie.

Włosy pobierane są z okolic genetycznie odpornych na łysienie – zaliczamy do nich m.in. tył głowy. To sprawia, że przeszczepione włosy nie są podatne na działanie dihydrotestosteronu (DHT), który jest odpowiedzialny za łysienie androgenowe. Co więcej, pobranie paska włosów pozwala chirurgowi łatwiej zaplanować zabieg, ponieważ od razu wie on, jaką ilością materiału dysponuje.

Zaletą tej metody jest także to, że po jej przebyciu pacjent nie zostaje w szpitalu – z tego względu zabieg można polecić szczególnie tym osobom, które nie mogą sobie pozwolić na dłuższy odpoczynek od swoich codziennych obowiązków.

W najnowszych standardach opracowanych przez międzynarodowe towarzystwa transplantologiczne zwraca się uwagę, że kluczowe jest zachowanie integralności mieszków włosowych podczas pobierania i ich odpowiednie przechowywanie w roztworach hipotermicznych. Nowe badania wykazały, że właściwe warunki chłodzenia mogą zwiększyć przeżywalność przeszczepów nawet o 10–15%.

Najważniejsze zalety metody FUT:

• Duża liczba przeszczepów w jednej sesji.
• Wysoka przeżywalność mieszków włosowych.
• Przewidywalne planowanie ilości graftów.
• Krótki pobyt ambulatoryjny bez hospitalizacji.
• Dobra opcja przy rozległych ubytkach włosów.
• Mniejszy uraz w obszarze biorczym.

Metoda FUT krok po kroku

Transplantacja włosów FUT rozpoczyna się od miejscowego znieczulenia skóry, z której będą pochodziły przeszczepiane jednostki włosowe. Z tylnej (potylicznej), rzadziej z tylno-bocznej części głowy pobiera się cienki płat skóry (strip) o szerokości kilkunastu milimetrów i długości kilkunastu centymetrów.

Pobrany materiał umieszcza się w płynie odżywczym, aby zachować maksymalną żywotność przyszłych transplantów. Następnie ranę zaszywa się techniką chirurgiczną, która minimalizuje widoczność blizny; typowo pozostaje cienka, linijna blizna w miejscu pobrania.

Kolejno, pod mikroskopem izoluje się pojedyncze jednostki włosowe. W obrębie skóry biorczej przygotowuje się mikroskopijne nacięcia (zagłębienia cienkie niczym igła) i umieszcza w nich poszczególne hair units.

Metoda FUT pozwala w krótkim czasie pozyskać dużą liczbę przeszczepów, które można szybko wykorzystać, dzięki czemu włosy nie obumierają poza ciałem. Dodatkowo zabieg nie wiąże się z problemami znanymi z dawnych technik, takimi jak nadmierna pigmentacja skóry, uniesienie czy odpadanie włosów.

Zabieg kończy się po przeniesieniu wszystkich transplantów do rejonu biorczego i trwa zwykle kilka godzin (czas bywa indywidualny).

W nowoczesnych klinikach wykorzystuje się również wspomagające terapie regeneracyjne, takie jak osocze bogatopłytkowe (PRP) lub czynniki wzrostu, które podawane są po zabiegu w celu pobudzenia procesów gojenia i przyspieszenia wzrostu nowych włosów. Badania z ostatnich lat potwierdzają, że stosowanie PRP poprawia efekty transplantacji nawet o 20–30%.

Kluczowe etapy zabiegu FUT:

• Znieczulenie miejscowe obszaru dawczego.
• Pobranie paska skóry z mieszkami.
• Przechowywanie graftów w roztworze.
• Zeszycie rany techniką minimalizującą bliznę.
• Preparatyka mieszków pod mikroskopem.
• Wykonanie mikronacięć w okolicy biorczej.
• Implantacja jednostek włosowych.

Rekonwalescencja po przeszczepie FUT

Po zabiegu rekonwalescencja odbywa się w domu. Ze względu na obecność rany w okolicy dawcy powrót do pełnej aktywności może trwać nieco dłużej niż w alternatywnych metodach.

Główne ograniczenia po zabiegu (np. redukcja wysiłku fizycznego) obowiązują zazwyczaj do 21 dni, a zaczerwienienie skóry ustępuje w ciągu kilku dni.

Opatrunek w okolicy dawcy zwykle noszony jest 24 godziny. Należy unikać znacznego wysiłku przez około trzy tygodnie (by zmniejszyć ryzyko rozejścia się rany) oraz nie wystawiać głowy na silne słońce w okresie gojenia.

Po zabiegu włosy przeszczepione mogą wypaść w ciągu pierwszych kilku tygodni — jest to naturalna faza przejściowa zwana shock loss. Włosy odrastają stopniowo w 3–6 miesięcy, a pełen efekt przeszczepu widoczny jest zwykle po około roku. W tym czasie zalecane jest regularne stosowanie preparatów wzmacniających i wizyty kontrolne u specjalisty.

Zalecenia po zabiegu

W pierwszych tygodniach po przeszczepie FUT należy unikać intensywnego wysiłku, sauny oraz pływania. Wskazane jest delikatne mycie skóry głowy według zaleceń lekarza oraz ochrona przed słońcem przy użyciu nakrycia głowy.

Stosowanie się do harmonogramu kontroli, właściwa pielęgnacja oraz ewentualne terapie wspomagające (np. PRP) mogą dodatkowo poprawić efekt kosmetyczny i skrócić czas rekonwalescencji.

Zalecenia po zabiegu:

• Noszenie opatrunku zgodnie z zaleceniem (ok. 24 h).
• Unikanie intensywnego wysiłku przez ~3 tygodnie.
• Ochrona skóry głowy przed słońcem.
• Delikatna higiena i mycie według instrukcji.
• Regularne wizyty kontrolne u lekarza.
• Akceptacja przejściowego zjawiska shock loss.

FUT a FUE – porównanie metod

W przypadku przeszczepu włosów FUT najpierw z tylnej okolicy głowy pobierany jest płat skóry, z którego to później – przy użyciu mikroskopu – lekarz uzyskuje pojedyncze jednostki włosowe, służące do uzupełnienia braków owłosienia.

Odmienny jest przebieg przeszczepu włosów FUE, podczas którego pojedyncze jednostki włosowe uzyskiwane są bezpośrednio z rejonów dawczych – nie istnieje konieczność wcześniejszego pobierania od pacjenta płata skórnego.

Aktualne badania porównawcze wskazują, że metoda FUT jest wydajna przy dużych ubytkach włosów, natomiast FUE daje lepszy efekt estetyczny u pacjentów pragnących krótszej fryzury. W praktyce lekarze często łączą obie techniki, tworząc tzw. hybrid transplant, co pozwala osiągnąć optymalny rezultat estetyczny i funkcjonalny.

Wskazania, przeciwwskazania i bezpieczeństwo FUT

Najlepszymi kandydatami do FUT są pacjenci, u których łysienia nie da się już ukryć poprzez odpowiednią stylizację fryzury, a leczenie nie daje pożądanych rezultatów. Im większy ubytek włosów, tym większe są potencjalne korzyści.

Przeszczep włosów FUT jest szczególnie skuteczny w przebiegu łysienia androgenowego, czyli w tzw. męskim typie łysienia. Zdaniem specjalistów, wskazaniem do przeszczepu włosów tą techniką jest ich utrata wskutek urazu, napromieniania czy oparzeń – zarówno u mężczyzn jak i u kobiet. Zabiegu nie wykonuje się jedynie u osób, które całkowicie utraciły włosy, jak również pacjentów przyjmujących leki obniżające krzepliwość krwi.

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu

Przeszczep włosów FUT ogólnie można wykonywać u większości pacjentów borykających się z łysieniem. Mimo tego istnieją pewne stany stanowiące barierę uniemożliwiającą wykonanie tego zabiegu. Do przeciwwskazań zalicza się m.in. zaburzenia hormonalne, chorobę nowotworową oraz problemy gospodarki węglowodanowej.

• zły stan ogólny pacjentów (wynikający np. z nieunormowanych zaburzeń hormonalnych, choroby nowotworowej czy zaburzeń dotyczących gospodarki węglowodanowej),
• obecność w obrębie skóry głowy aktywnych ognisk zapalnych,
• tendencja do zmniejszonej krzepliwości krwi (związana czy to z chorobami hematologicznymi, czy też ze stosowaniem leków przeciwkrzepliwych, np. aspiryny lub warfaryny),
• uczulenie na leki znieczulające stosowane podczas zabiegu.

Zabieg przeciwwskazany jest również w sytuacji, kiedy w okolicy dawczej (którą zazwyczaj jest skóra tylnej, ewentualnie tylno-bocznej części głowy) brakuje wystarczającej liczby włosów, które miałaby służyć przeszczepieniu.

Powikłanie, które prawdopodobnie jest najbardziej kojarzone z jakimikolwiek zabiegami przeszczepiania – czyli odrzucenie przeszczepu nie występuje. Taka sytuacja możliwa jest dzięki temu, że stosowane podczas zabiegu są własne włosy pacjenta – ich organizm nie odrzuca.

Inne komplikacje zabiegu FUT są rzadkie i wymienia się wśród nich:

• rozejście się rany w okolicy dawczej,
• zakażenie skóry w rejonie biorczym lub dawczym,
• krwawienia,
• martwicę skóry w miejscu, skąd pobierano transplanty,
• powstawanie blizn przerostowych lub keloidów.

Według najnowszych analiz klinicznych ryzyko powikłań jest niskie i wynosi poniżej 1%. Wynika to z udoskonalonych technik chirurgicznych, stosowania narzędzi mikrochirurgicznych oraz profilaktycznego podawania antybiotyków. Współczesne metody zapewniają również naturalny wygląd linii włosów, co jeszcze dekadę temu stanowiło jedno z głównych wyzwań w transplantologii włosów.