Rybki Garra rufa zasłynęły na całym świecie pod różnymi nazwami, wśród których znajdują się określenia takie jak: Doktor Rybka, Kangal Fish, Fish Pedicure czy Nibble Fish. To bardzo mały gatunek – osiągają od kilku do kilkunastu centymetrów długości. Dorosłe osobniki osiągają długość ok. 6-7 cm i żyją do 4 lat.
Garra rufa określane są dziedzictwem narodowym Turcji przez wzgląd na to, że na brzegach wód, w których żyją, powstało wiele hoteli i salonów SPA. Przebywający w tym kraju turyści powinni wiedzieć, że nie wolno ich wywozić za granicę. Zabiegi z rybkami cieszą się sporą popularnością również w Indiach i USA. Fish Pedicure został wprowadzony do kosmetyki przez salon The Yvonne Hair and Nail w Waszyngtonie.
Jak działa fish pedicure?

Rybki Garra rufa mają też swoją polską nazwę – brzana ssąca. Pochodzą od karpiowatych, a ich pyszczki są pozbawione zębów. Osoby, które zdecydowały się na zabieg z rybkami, muszą najpierw dokładnie wydezynfekować stopy, są także dokładnie sprawdzane pod kątem ranek i różnego typu problemów skórnych. Stanowi to zabezpieczenie zarówno dla nich (w czasie peelingu skaleczenia mogłyby ulec podrażnieniu), jak i dla innych klientów.
Etapy zabiegu:
- Dezynfekcja stóp przed zabiegiem;
- Kontrola stanu skóry pod kątem ran i infekcji;
- Zanurzenie stóp w akwarium z rybkami;
- Mechaniczne usuwanie martwego naskórka przez ryby;
- Działanie relaksacyjne i stymulujące mikrokrążenie;
- Łagodny masaż stóp wykonywany przez rybki.
Po włożeniu stóp do wody pełnej rybek czuć mrowienie – dla osób wrażliwych na łaskotki pierwsze parę minut może być trudne do wytrzymania. Zabieg wpływa pozytywnie na funkcjonowanie naczyń krwionośnych, prócz tego wycisza, uspokaja i niweluje zmęczenie. Przy pomocy ssących pyszczków rybki oczyszczają powierzchnię skóry, usuwając martwy naskórek. Dodatkowo Garra rufa wykonują swoisty relaksujący masaż stóp, a zawarte w ich ślinie enzymy stymulują skórę do produkcji nowych komórek naskórka.
Skuteczność działania rybek wynika przede wszystkim z mechanicznego usuwania naskórka oraz działania stymulującego poprzez kontakt fizyczny, a nie z wydzielania konkretnego enzymu. Zabieg z rybkami trwa od 15 do 30 minut. Rybki, które mogą go wykonywać, powinny mieć min. 4 cm długości. W przeciwnym wypadku klient może nie zauważyć znaczących efektów.
Alternatywa dla klasycznego pedicure
Fish pedicure często promowany jest jako egzotyczny zabieg i naturalna metoda pielęgnacji stóp, co czyni go popularnym wśród osób poszukujących alternatywy dla tradycyjnych narzędzi kosmetycznych. Jego zaletą jest brak użycia ostrzy, frezarek czy chemii złuszczającej.
Korzyści dla skóry i samopoczucia
Oprócz aspektu kosmetycznego, fish pedicure może również przynosić pewne korzyści zdrowotne. Wstępne badania sugerują, że stosowanie tego typu zabiegów może poprawiać mikrokrążenie, wpływać na zmniejszenie stresu i napięcia mięśniowego oraz wspomagać naturalną regenerację skóry. Efekty te mogą być szczególnie odczuwalne u osób z suchą i popękaną skórą stóp.
Niektóre źródła wspominają także o wpływie zabiegu na redukcję objawów łuszczycy, jednak aktualne wytyczne dermatologiczne (stan na 2025 rok) nie traktują fish pedicure jako metody leczenia, a jedynie jako potencjalne wsparcie w pielęgnacji skóry. Nie należy go traktować jako substytutu terapii dermatologicznej.
Relaks i masaż stóp
Oprócz oczyszczania naskórka, rybki Garra rufa zapewniają delikatny masaż, który działa kojąco na zakończenia nerwowe. Dla wielu osób samo doświadczenie kontaktu z rybkami stanowi element odprężenia i regeneracji psychicznej.
Bezpieczeństwo i higiena w fish spa

Choć fish pedicure jest uznawany za bezpieczny przy odpowiednich warunkach sanitarnych, pojawiają się także głosy krytyczne wobec tej metody. W niektórych krajach – takich jak Kanada czy kilka stanów USA – wprowadzono regulacje lub całkowite zakazy ze względu na ryzyko przenoszenia infekcji, jeśli rybki są używane w sposób niehigieniczny lub niewystarczająco monitorowany.
Jednym z zagrożeń jest możliwość kontaktu z drobnoustrojami opornymi na leczenie. Rybki mogą być nosicielami bakterii takich jak Mycobacterium marinum, które mogą wywołać infekcje skórne, szczególnie u osób z obniżoną odpornością. Dlatego kluczowa jest jakość wody oraz właściwa kontrola sanitarna w miejscu zabiegu.
Najważniejsze zasady bezpieczeństwa:
- Salony powinny regularnie badać jakość wody;
- Ograniczona liczba klientów dziennie w jednym akwarium;
- Kontrole weterynaryjne ryb;
- Unikanie zabiegu przy otwartych ranach lub infekcjach;
- Wybór salonów dbających o dobrostan zwierząt.
Aktualne rekomendacje (stan na 2025 rok) wskazują, że każdy salon oferujący zabiegi z udziałem rybek powinien zapewniać systematyczne badania wody, ograniczoną liczbę klientów dziennie oraz cykliczne kontrole weterynaryjne stanu zdrowia ryb. Klienci powinni unikać takich zabiegów, jeśli mają otwarte rany lub aktywne infekcje.
Warto także zwrócić uwagę na dobrostan zwierząt. Coraz częściej podnoszone są kwestie etyczne związane z wykorzystywaniem ryb w celach kosmetycznych. Rybki te często są przetrzymywane w warunkach odbiegających od ich naturalnego środowiska, co może wpływać negatywnie na ich zdrowie. Klienci powinni wybierać salony, które dbają zarówno o higienę, jak i o odpowiednie warunki dla zwierząt.
W Polsce fish pedicure nadal jest legalny, jednak podlega lokalnym przepisom sanitarnym. Warto wybierać salony z aktualnymi certyfikatami i dbałością o higienę, a przed zabiegiem zapoznać się z opiniami innych klientów.
Higiena i certyfikaty
Higiena w fish spa to kluczowy czynnik wpływający na bezpieczeństwo klienta. Należy zwrócić uwagę na czystość wody, częstotliwość jej wymiany oraz warunki przechowywania ryb. Salony dbające o higienę zazwyczaj informują klientów o procedurach sanitarnych i posiadają widoczne certyfikaty jakości.
Kto powinien, a kto nie powinien korzystać?
Zabieg z rybkami Garra rufa może być szczególnie korzystny dla osób z suchą skórą stóp, zrogowaceniami, drobnymi pęknięciami lub niewielkimi problemami dermatologicznymi. Jest to także popularna forma relaksu i alternatywa dla klasycznego pedicure.
Fish pedicure można również spotkać pod nazwami takimi jak pedicure biologiczny, zabieg z rybami czy egzotyczny zabieg pielęgnacyjny. Tego typu określenia stosowane są w promocjach usług spa i wellness, zwłaszcza w miejscach oferujących naturalne metody dbania o skórę.
Nie zaleca się go jednak dzieciom, osobom z zaburzeniami krzepnięcia krwi, cukrzycą (szczególnie w przypadku zespołu stopy cukrzycowej) oraz osobom z aktywnymi infekcjami skórnymi. Przed zabiegiem warto się skonsultować z lekarzem, jeśli istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do bezpieczeństwa tej metody.
Coraz częściej można też spotkać zabiegi fish pedicure w wersji połączonej z tradycyjnym masażem stóp, co dodatkowo potęguje efekt relaksacyjny i może stanowić ciekawą propozycję dla osób szukających kompleksowego doświadczenia wellness.
Źródła:
- Olivier Vanhooteghem, Ivan Theate, Viriginie De Schaetzen, "Periungual Mycobacterium marinum Infection following a Fish Manicure", Skin appendage disorders, 393-396, 2021
- Terri Shih, Samiya Khan, Shawn Shih, i in., "Fish Pedicure: Review of Its Current Dermatology Applications", Curēus, 2020
- F. M. Schets, H. H. van den Berg, R. de Zwaan, i in., "The microbiological quality of water in fish spas with Garra rufa fish, the Netherlands, October to November 2012", Euro surveillance : bulletin Européen sur les maladies transmissibles = European communicable disease bulletin, 2-8, 2015