Całkowita a częściowa endoprotezoplastyka stawu biodrowego

Wymiana stawu biodrowego jest brana pod uwagę w przypadku objawowych chorób tego stawu, kiedy pojawiają się dolegliwości bólowe, ograniczenie ruchomości i utrudnienia w chodzeniu oraz brak jest skuteczności leczenia zachowawczego. 

Typowymi schorzeniami, w przebiegu których zachodzi konieczność przeprowadzenia zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego, jest choroba zwyrodnieniowa, reumatyczna, guzy, martwica głowy kości udowej oraz urazy.

Endoprotezoplastyka częściowa w leczeniu schorzeń stawu biodrowego

Chociaż określenie „częściowa endoprotezoplastyka stawu biodrowego" wydaje się brzmieć jak zabieg mniej inwazyjny i może sugerować, że jest on korzystniejszy od całkowitej wymiany tego stawu, to jednak wskazania do wymiany połowiczej są dużo bardziej ograniczone. W przypadku tego zabiegu wymianie podlega tylko głowa i część szyjki kości udowej, panewka stawu pozostaje nienaruszona. W związku z tym, dochodzi do kontaktu sztucznej powierzchni wszczepionej protezy z naturalną, chrzęstną powierzchnią panewki stawowej. Może to z czasem powodować powstawanie zmian w obrębie panewki.

Częściowa endoproteza stawu biodrowego - rodzaje

W częściowej endoprotezoplastyce stosowane są dwa rodzaje protez biodra:

• monopolarne
• bipolarne

Te pierwsze - obecnie dużo rzadziej używane - są zbudowane w taki sposób, że głowa protezy jest trwale połączona z trzpieniem, osadzanym w kości udowej. Są one niekiedy stosowane u pacjentów z dużą osteoporozą oraz w zaawansowanym wieku, dużym ograniczeniem ruchomości i ograniczonym rokowaniem co do długości życia.

Protezy bipolarne są zbudowane z dwóch części - na trzpieniu osadzona trwale jest mała część kulista, połączona przegubowo z właściwą protezą głowy kości udowej. Zaletą tej protezy jest lepsza protekcja chrząstki stawowej w panewce, mniejsza podatność na zwichnięcia oraz łatwiejsza ewentualna późniejsza wymiana zużytej głowy kości udowej wraz z możliwością wymiany również panewki stawu biodrowego.

Zmiany zwyrodnieniowe zwykle dotyczą obu powierzchni stawowych, w związku z czym przeprowadzanie częściowej wymiany stawu w tych schorzeniach nie rozwiązuje problemu i należy przeprowadzić całkowitą endoprotezoplastykę biodra. Gwarantuje to lepsze wyniki odległe i ustąpienie objawów. Z tego powodu również u pacjentów młodszych ze złamaniami wybór pomiędzy częściową a całkowitą endoprotezoplastyką stawu biodrowego zwykle jest podejmowany na korzyść całkowitej.

Zastosowanie endoprotezy częściowej na złamania kości stawu biodrowego

Endoprotezoplastyka częściowa jest przeprowadzana przede wszystkim u osób ze złamaniami kości udowej, które nie kwalifikują się lub nie rokują wyleczenia innymi metodami, na przykład zespoleniem odłamów. Najczęstszym tego typu wskazaniem jest złamanie, w którym dochodzi do przemieszczenia odłamów i całkowitej utraty połączenia pomiędzy odłamami. Kandydatami do wszczepienia częściowej protezy stawu biodrowego są głównie osoby starsze.

Kapoplastyka jako mniej inwazyjna metoda leczenia stawu biodrowego

Innym rodzajem endoprotezoplastyki oszczędzającej jest kapoplastyka, w której wymienia się panewkę stawu, a na głowę kości udowej nakładana jest „kapa” - proteza głowy. Zabieg ten ma uzasadnienie u młodych, aktywnych osób i może odroczyć w czasie całkowitą wymianę stawu.

Zabiegi całkowitej endoprotezoplastyki stawu biodrowego pozostają złotym standardem leczenia w przypadku degeneracji tego stawu lub skomplikowanych złamań głowy i szyjki kości udowej. Endoprotezoplastyka częściowa ma uzasadnienie w ograniczonej grupie chorych starszych ze złamaniami kości udowej.