Fakoemulsyfikacja zaćmy

Bez wątpienia zaćma jest jedną z najczęściej występujących chorób oczu zarówno w Polsce, jak i na świecie. O ile jeszcze kilka lat temu to schorzenie dotykało głównie osoby w wieku emerytalnym, obecnie coraz częściej pojawia się także u pięćdziesięciolatków. Zaćma związana z wiekiem to najczęstsza forma choroby, ale zaćma może również wynikać z innych przyczyn, takich jak urazy, choroby metaboliczne czy wrodzone wady.

Polskie Towarzystwo Okulistyczne szacuje liczbę chorych na zaćmę w naszym kraju na ponad 800 tys. osób. Na świecie zaćma jest odpowiedzialna za około 51% przypadków ślepoty, jak wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia.

Rocznie w skali globu przeprowadza się około 10 milionów operacji usunięcia katarakty. W Polsce w ciągu roku tylko 20% ze wspomnianych wcześniej 800 tys. może liczyć na interwencję chirurga w ramach świadczeń Narodowego Funduszu Zdrowia. Jak widać, problemem nie jest brak odpowiedniej terapii, ale brak środków na leczenie.

Tymczasem można by pomóc o wiele większej liczbie pacjentów, ponieważ chirurdzy stosują skuteczne metody usunięcia zaćmy - jedną z nich jest fakoemulsyfikacja ultradźwiękowa, powszechnie stosowana w polskich i światowych szpitalach oraz klinikach.

Jak działa fakoemulsyfikacja ultradźwiękowa?

Fakoemulsyfikacja (łac. phacoemulsificatio cataractae) ultradźwiękowa to metoda chirurgicznego usunięcia zaćmy, wykonywanego ambulatoryjnie. Ważną rolę pełnią tutaj fale ultradźwiękowe. Najpierw chirurg wykonuje małe nacięcie o długości około 3 mm. To właśnie dzięki temu nacięciu możliwe jest wprowadzenie do soczewki oka końcówki OZiL fakoemulsyfikatora.

Emisja ultradźwięków za pomocą tego urządzenia powoduje rozbicie zmętniałego jądra soczewki, a następnie jego fragmenty zostają wypłukane. Po usuniętej soczewce pozostaje jedynie tylna torebka, do której następnie wszczepia się nową soczewkę. Usuwanie zaćmy ultradźwiękami przeprowadzane jest w znieczuleniu kroplowym i trwa około 20 minut, a pacjent może wrócić do domu jeszcze tego samego dnia.

Przez pewien czas konieczne jest zakraplanie oka według zaleceń lekarza. Już po kilku dniach można powrócić do normalnego funkcjonowania i wykonywania dotychczasowych obowiązków. Dzień po zabiegu przeprowadzane jest jeszcze pierwsze badanie kontrolne.

Porównanie metod usuwania zaćmy

Jak fakoemulsyfikacja różni się od innych metod usuwania zaćmy? Tradycyjna metoda chirurgiczna usuwania zaćmy, czyli ekstrakapsularna ekstrakcja zaćmy, wymaga większego nacięcia i bardziej inwazyjnego podejścia, co może wiązać się z dłuższym czasem rekonwalescencji. Fakoemulsyfikacja, dzięki zastosowaniu ultradźwięków, pozwala na mniejsze nacięcia i szybszy powrót do zdrowia.

Implanty soczewek w fakoemulsyfikacji

Na miejsce usuniętej soczewki wszczepiane są implanty wykonane z takich materiałów jak silikon, polimetakrylan metylu lub akryl (uważany za najbezpieczniejszy). Ponadto soczewki wewnątrzgałkowe mogą być jednoogniskowe, wieloogniskowe (zastępujące szkła korekcyjne) i toryczne (pomagające wyrównać astygmatyzm).

Wybór odpowiedniej soczewki zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta oraz wyników przedoperacyjnych badań diagnostycznych. Warto skonsultować się z lekarzem, aby wybrać najbardziej odpowiednią opcję.

Zalety i ograniczenia fakoemulsyfikacji

Zalety fakoemulsyfikacji ultradźwiękowej:

• brak konieczności hospitalizacji,
• szybki powrót do zdrowia,
• niewielkie nacięcie bez potrzeby zakładania szwów,

• mniejsze ryzyko astygmatyzmu pooperacyjnego,

• możliwość wszczepienia nowoczesnych soczewek wewnątrzgałkowych,

• precyzyjna kontrola nad przebiegiem zabiegu,

• znieczulenie miejscowe (brak konieczności narkozy),

• krótszy czas trwania operacji,
• możliwość wykonania zabiegu w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ.

Fakoemulsyfikację ultradźwiękową można wykonać w ramach świadczeń refundowanych przez NFZ, co wiąże się z koniecznością długiego oczekiwania, lub skorzystać z usług prywatnych klinik. Cena takiego zabiegu zależy od rodzaju wszczepionej soczewki, na przykład w Warszawie fakoemulsyfikacja ultradźwiękowa to wydatek rzędu 3 500 zł przy soczewce jednoogniskowej.

Chociaż fakoemulsyfikacja jest generalnie bezpieczna, jak każda operacja, niesie ze sobą pewne ryzyko powikłań.

Możliwe powikłania obejmują:

• infekcje,
• krwawienia,
• obrzęki rogówki,
• problemy z ciśnieniem wewnątrzgałkowym.

Dlatego ważne jest, aby pacjent przestrzegał zaleceń lekarza i stawiał się na wizyty kontrolne.

Kwalifikacje i przygotowanie pacjenta

Kwalifikacje i przygotowanie pacjenta do zabiegu obejmują szereg badań diagnostycznych mających na celu ocenę zdrowia oka i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Pacjent powinien być w dobrym stanie ogólnym i nie mieć aktywnych infekcji oczu. Przygotowanie do zabiegu może również obejmować zakrapianie oczu specjalnymi kroplami na kilka dni przed operacją.

Przeciwwskazania do zabiegu

Przeciwwskazania do zabiegu mogą obejmować niektóre choroby oczu, takie jak zaawansowana jaskra czy niekontrolowane stany zapalne oka. Ostateczną decyzję o możliwości przeprowadzenia zabiegu podejmuje lekarz po dokładnej ocenie stanu zdrowia pacjenta.