Jakimi metodami można leczyć chorobę Peyroniego

Pierwsze wzmianki o chorobie Peyroniego pochodzą z XVI wieku - w listach, skierowanych do Fallopiusa (jednego z najważniejszych ówczesnych anatomów i lekarzy), pisał o niej flamandzki uczony, Andreas Vesalius, znany w Polsce jako Wesaliusz.

Skrzywienie prącia, jakie zaobserwował u swojego pacjenta, porównał on do zakrzywionego rogu banana. Bardziej profesjonalne opisy choroby Peyroniego datuje się na XVIII w. - zostały one stworzone przez nadwornego lekarza króla Francji Ludwika XVI.

Współcześnie szacuje się, że choroba Peyroniego dotyczy około 3–9% mężczyzn, przy czym częstość jej występowania wzrasta wraz z wiekiem. Choroba Peyroniego może być leczona zarówno z wykorzystaniem metod zachowawczych, jak i operacyjnych.

Leczenie zachowawcze choroby Peyroniego

Objawy choroby Peyroniego ograniczone do niewielkiego zgrubienia w obrębie osłonki białawej prącia często nie wymagają leczenia i mogą być jedynie obserwowane, o ile nie powodują bólu ani zaburzeń funkcji seksualnych – współczesne badania wskazują jednak, że samoistna poprawa występuje tylko u niewielkiej części pacjentów, zwykle w zakresie kilku–kilkunastu procent.

Najczęstsze powody wdrożenia leczenia zachowawczego:

• dolegliwości bólowe nasilające się w czasie wzwodu,
• dyskomfort podczas aktywności seksualnej,
• postępujące skrzywienie prącia,
• obawa przed dalszym pogorszeniem funkcji seksualnych.

Jeśli jednak wśród objawów pojawią się dolegliwości bólowe nasilające się w czasie wzwodu i aktywności seksualnej, należy wdrożyć leczenie z wykorzystaniem leków podawanych ogólnie lub stosowanych miejscowo. Leczenie zachowawcze choroby Peyroniego jest możliwe zwykle przez okres pierwszych dwunastu miesięcy trwania choroby, dlatego niezbędne jest jak najwcześniejsze podjęcie działań, mających na celu postawienie właściwej diagnozy.

Farmakoterapia doustna i miejscowa

Wśród leków podawanych ogólnie zastosowanie znajdują preparaty zawierające witaminę E ponieważ istnieją dowody na występowanie zaburzeń regeneracji tkanki łącznej w przypadku jej niedoboru. Innymi preparatami stosowanymi w leczeniu choroby Peyroniego są leki zawierające paraaminobenzoesan potasu, a leczenie w tym przypadku trwa od 6 do 12 miesięcy.

Ze względu na zapalny mechanizm leżący u podłoża tego schorzenia właściwe jest również podawanie pacjentowi sterydów, a wśród nich kortyzonu czy deksametazonu. Lekiem o podobnym działaniu jest tamoksifen, który stymuluje fibroblasty do wydzielania czynników zdolnych do regulowania procesów zapalnych.

Iniekcje i metody miejscowe

Wśród preparatów wykazujących działanie miejscowe warto ponownie wymienić sterydy – zwłaszcza hydrokortyzon, który jest podawany w postaci iniekcji przez kilka miesięcy w odstępach kilkutygodniowych. Innym preparatem o korzystnym działaniu jest również podawany w iniekcjach werapamil, który obniża ilość syntetyzowanego kolagenu, a więc głównego składnika płytki doprowadzającej do skrzywienia prącia.

W ostatnich latach coraz większe znaczenie zyskują nieinwazyjne metody wspomagające, takie jak terapia trakcyjna prącia która może prowadzić do stopniowego zmniejszania skrzywienia oraz poprawy długości prącia. Metoda ta jest szczególnie rekomendowana w fazie stabilizacji choroby, a jej skuteczność potwierdzają liczne badania kliniczne.

Kolejną nowoczesną metodą jest stosowanie kolagenazy Clostridium histolyticum – preparatu, który został zatwierdzony w kilku krajach jako leczenie iniekcyjne w przypadku wyraźnego skrzywienia prącia. Kolagenaza rozkłada włókna kolagenowe w obrębie płytki, co może prowadzić do zmniejszenia deformacji. Terapia ta jest obecnie jedną z najlepiej udokumentowanych metod zachowawczych.

Chirurgiczne leczenie skrzywienia prącia

Jeżeli stosowane metody zachowawcze okazują się niewystarczające, możliwe jest skorzystanie z metod oferowanych przez współczesną chirurgię. Aby zakwalifikować się do zabiegu operacyjnego, choroba musi trwać co najmniej 12 miesięcy a stosowane dotąd leczenie musi zostać uznane za nieskuteczne.

Rodzaje zabiegów chirurgicznych stosowanych w chorobie Peyroniego:

• usunięcie fragmentu osłonki białawej w obrębie skrzywienia,
• całkowite usunięcie osłonki białawej,
• wszczepienie protez prąciowych u pacjentów z zaawansowaną chorobą.

Zasadniczo istnieją trzy grupy zabiegów, jakie można wykonać u pacjenta cierpiącego na chorobę Peyroniego, które wykonywane są w zależności od utrwalenia zmian w obrębie osłonki prącia. Możliwe jest usunięcie jedynie fragmentu osłonki białawej w obrębie skrzywienia, całkowite jej usunięcie, a w przypadku starszych chorych w zaawansowanej postaci choroby konieczne może być wszczepienie protez prąciowych.

Jedną z najczęściej wykonywanych technik operacyjnych jest plastyka osłonki białawej, polegająca na skróceniu dłuższej strony prącia. Zabieg ten jest stosunkowo mało inwazyjny i obarczony niewielkim ryzykiem powikłań, jednak może prowadzić do niewielkiego skrócenia prącia.

W przypadku bardziej rozległych skrzywień oraz obecności znacznych płytek włóknistych stosuje się wycięcie płytki i wszczepienie graftu. Pozwala to na zachowanie długości prącia, jednak wiąże się z większym ryzykiem zaburzeń erekcji. Leczenie takie wymaga indywidualnej kwalifikacji pacjenta.

Nowoczesne metody wspierające terapię

W praktyce klinicznej coraz częściej stosuje się również metody alternatywne, takie jak terapia falami uderzeniowymi o niskiej energii (ESWT). Choć jej skuteczność w zakresie redukcji skrzywienia nie jest jednoznacznie potwierdzona, badania wskazują, że może ona zmniejszać ból w fazie ostrej choroby, co poprawia komfort życia pacjenta.

Elementy kompleksowego wsparcia terapeutycznego:

• edukacja pacjenta dotycząca przebiegu choroby,
• wsparcie psychoseksualne i terapia partnerska,
• indywidualizacja leczenia w zależności od objawów,
• współpraca z doświadczonym specjalistą urologiem.

Duże znaczenie ma także edukacja pacjenta oraz wsparcie psychoseksualne. Choroba Peyroniego może wpływać na samoocenę i relacje partnerskie, dlatego współczesne wytyczne podkreślają wagę kompleksowego podejścia terapeutycznego obejmującego także aspekty psychologiczne.