Głównym zadaniem ćwiczeń, poza minimalizacją skutków schorzenia bądź urazu i zahamowaniem ich postępu, jest odzyskanie przez pacjenta równowagi psychicznej. Dzięki powróceniu do sprawności i łatwiejszemu wykonywaniu codziennych czynności chorzy stają się bardziej niezależni, co znacząco wpływa na ich samopoczucie.
Rehabilitacja ortopedyczna
W przypadku rehabilitacji ortopedycznej osoby po operacjach bądź przebytym urazie mogą przystąpić do niej już od pierwszych dni. Dla każdego chorego układa się indywidualny program rehabilitacyjny, ustalając go w oparciu o konsultacje zespołu – fizjoterapeuty i lekarza ortopedy. Przy układaniu uwzględnia się historię medyczną pacjenta, jego ograniczenia i możliwości, mając na względzie zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa i komfortu.
W rehabilitacji ortopedycznej celem jest jak najszybszy powrót chorego do sprawności sprzed urazu. Program leczenia jest skupiony na przywróceniu funkcjonalności elementów układu ruchowego, nierzadko jednak wymaga poszerzenia o wzmocnienie bądź odbudowę tkanki mięśniowej pacjenta.
Terapii tego rodzaju poddaje się m.in. osoby po:
- stłuczeniach i urazach kończyn,
- skręceniach stawów,
- zwichnięciach,
- złamaniach kości,
- urazach aparatu więzadłowo-torebkowego,
- wszelkiego typu urazach komunikacyjnych.
Współczesna rehabilitacja ortopedyczna korzysta z najnowszych osiągnięć technologicznych. Stosowanie nowoczesnych urządzeń, takich jak lasery niskopoziomowe, ultradźwięki czy elektromiografia, pozwala na precyzyjniejsze diagnozowanie i efektywniejsze leczenie. Dzięki temu możliwe jest szybsze przywrócenie pełnej funkcjonalności pacjentom po urazach czy operacjach.
Rehabilitacja neurologiczna
Rehabilitacja neurologiczna jest dedykowana pacjentom wymagającym indywidualnego, kompleksowego i długotrwałego leczenia. Jej celem jest przywrócenie pacjentowi wszystkich funkcji utraconych z powodu wypadku bądź choroby.
Pomoc w placówkach rehabilitacyjnych otrzymają m.in. pacjenci:
- po udarze mózgu (również z towarzyszącymi niedowładami),
- po krwotoku mózgowym czy po operacji naczyniowej (tętniak mózgu),
- z niedowładami kończyn o różnej etiologii,
- z porażeniami nerwów,
- z polineuropatią,
- po operacjach dysku,
- po urazach rdzenia kręgowego,
- w stanach przewlekłych po wcześniejszych rehabilitacjach.
Placówki ustalają także programy rehabilitacji dla pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, z chorobą Parkinsona i Huntingtona.
W przypadku terapii neurologicznej niezmiernie istotnym czynnikiem jest czas jej podjęcia. Specjaliści skupiają się w trakcie leczenia na utrzymaniu tych funkcji mózgu, które nie uległy uszkodzeniu w wyniku urazu czy choroby. Ryzyko pogorszenia się stanu pacjenta jest minimalizowane przez ciągłą stymulację jego mózgu, przeprowadzaną przez fizjoterapeutów i neurologopedów – stymulowanie „plastyczności mózgu”. Prócz tego zadaniem zespołu jest nauczenie chorego nowych strategii ruchowych, umożliwiających mu funkcjonowanie pomimo niepełnosprawności, jak również wdrażanie elementów profilaktyki wtórnej.
Nowoczesne metody rehabilitacji neurologicznej obejmują także zastosowanie robotyki i wirtualnej rzeczywistości. Robotyczne urządzenia wspomagają naukę chodu, a wirtualna rzeczywistość pozwala pacjentom na interaktywne ćwiczenia, które stymulują różne obszary mózgu i poprawiają koordynację ruchową.
Innowacje i technologie w rehabilitacji
Wraz z rozwojem technologicznym techniki zabiegowe stosowane w poszczególnych dziedzinach medycyny stają się coraz doskonalsze i skuteczniejsze. Nie inaczej jest z rehabilitacją, rozrastającą się o kolejne metody oparte na zaawansowanej aparaturze. Nowoczesny sprzęt stanowi znaczące ułatwienie dla terapeutów, a także otwiera nowe możliwości przed samymi pacjentami – zwiększa efektywność ćwiczeń, coraz częściej skracając czas powrotu do sprawności.
Wykorzystywane urządzenia rehabilitacyjne można uszeregować w grupach podzielonych pod względem obszarów, jakie są dzięki nim usprawniane, funkcji czy przeznaczenia w danej dziedzinie rehabilitacji.
Wyposażenie gabinetów rehabilitacyjnych obejmuje m.in.:
-
podstawowe elementy, takie jak:
-
kozetki i leżanki,
-
stoły do pionizacji, gimnastyki biernej i terapii manualnej,
-
-
specjalistyczne urządzenia, w tym:
-
kabiny do zawieszeń z ciężarkami, pasami i linkami,
-
szyny i rotory do rehabilitacji kończyn górnych i dolnych,
-
-
aparaturę do:
-
fizykoterapii,
-
hydroterapii,
-
reedukacji chodu,
-
trakcji kręgosłupa,
-
rehabilitacji równowagi (np. platformy balansujące).
-
Rehabilitacja neurologiczna opiera się w dużej mierze na indywidualnie opracowywanej rehabilitacji funkcjonalnej. Zajęcia odbywają się w gabinetach wyposażonych m.in. w poręcze do nauki chodu i sterowane elektrycznie stoły terapeutyczne. Ośrodki posiadają również dedykowane gabinety neuropsychologa i neurologopedy oraz pracownie terapii zajęciowej i terapii ręki. Każdy pacjent jest poddawany szczegółowej diagnostyce pod kątem psychoruchowym, a także na bieżąco przechodzi testy diagnostyczne celem oceny postępów rehabilitacji.
Dzięki integracji nowoczesnych technologii z tradycyjnymi metodami rehabilitacji, pacjenci mogą liczyć na bardziej spersonalizowane i efektywne podejście do ich leczenia. Rozwój w dziedzinie telemedycyny pozwala także na zdalne konsultacje i monitorowanie postępów, co jest szczególnie przydatne dla osób mieszkających w odległych lokalizacjach.
Rola terapii i psychoterapii w rehabilitacji
Poza technologią, ważnym elementem nowoczesnej rehabilitacji jest terapia manualna, która skupia się na bezpośredniej pracy z ciałem pacjenta, oraz terapia zajęciowa, która pomaga w przywracaniu zdolności do wykonywania codziennych czynności. Dodatkowo, sztuczna inteligencja znajduje zastosowanie w rehabilitacji, wspierając diagnozowanie i tworzenie spersonalizowanych planów leczenia.
Psychoterapia odgrywa kluczową rolę w procesie rehabilitacji, wspierając pacjentów w radzeniu sobie z emocjonalnymi i psychicznymi skutkami urazów lub chorób. Może ona pomóc w redukcji stresu, lęków oraz poprawie ogólnego samopoczucia psychicznego pacjentów.
Nowoczesna rehabilitacja kardiologiczna
Rehabilitacja kardiologiczna jest kolejnym obszarem, w którym nowoczesne technologie odgrywają istotną rolę. Innowacyjne metody, takie jak telemetryczne systemy monitorowania, pozwalają na ścisłe śledzenie postępów pacjentów i dostosowywanie terapii do ich indywidualnych potrzeb.
W kontekście starzejącej się populacji, znaczenie rehabilitacji stale rośnie. Wraz ze wzrostem liczby osób starszych, rośnie zapotrzebowanie na usługi rehabilitacyjne, które pomagają w utrzymaniu niezależności i poprawie jakości życia. Nowoczesne podejścia w rehabilitacji starają się sprostać tym wyzwaniom, oferując bardziej dostosowane i skuteczne rozwiązania.
Posłuchaj artykułu:
- Artykuł "Nowoczesna rehabilitacja - jakie daje możliwości?" jest dostępny w formie audio z lektorem - posłuchaj teraz (09:12 minuty)
Źródła:
- biomed.org.pl, "Neurorehabilitacja – badania naukowe" (biomed.org.pl)
- E. Zasadzka i in., "Modern Technologies in the Rehabilitation of Patients with Multiple Sclerosis and Their Potential Application in Times of COVID-19", Medicina (Kaunas), 57(6), 549, 2021
- A. E. Khrulev i in., "Modern Rehabilitation Technologies of Patients with Motor Disorders at an Early Rehabilitation of Stroke", Sovremennye Tekhnologii Meditsiny, 14(6), 64-78, 2022
- P. Zhou, "Specialty grand challenge: Rehabilitation engineering" (www.frontiersin.org), 2023
-
3.6/5 (opinie 12)