Usunięcie chirurgicznie trzeciego migdałka - co to za zabieg?

Trzeci migdał jest skupiskiem tkanki chłonnej, zlokalizowanym w obrębie tylnej ściany gardła - nie można dostrzec go gołym okiem, a jedynie za pomocą specjalnych przyrządów laryngologicznych – endoskopów oraz fiberoskopów. Stanowi on część układu odpornościowego i barierę, którą muszą pokonać wszelkie wirusy, bakterie i cząstki innych patogenów, wpadające przez jamę ustną do wnętrza układu oddechowego.

Dzięki temu organizm nabywa zdolność ich rozpoznawania i jak najszybszego uruchamiania reakcji, mającej na celu powstrzymanie rozwoju infekcji.

Jeżeli tkanka migdałka jest chora, bariera immunologiczna nie działa prawidłowo i nie daje rady pozbyć się patogenów. Wraz z pojawianiem się coraz większej liczby leukocytów próbujących zwalczyć patogen, tkanka limfatyczna migdałków przerasta i zamiast chronić organizm, staje się źródłem przewlekłych infekcji.

Wskazania do usunięcia trzeciego migdałka

Funkcje trzeciego migdałka w organizmie są dość jasne i nie można mówić, że jest on całkowicie niepotrzebny. Są natomiast sytuacje, w których pozostawienie przerośniętego migdałka gardłowego może przynieść więcej szkód niż korzyści. Tak dzieje się w przypadku patologicznego powiększenia trzeciego migdałka, któremu dodatkowo towarzyszą nasilone zaburzenia oddychania przez nos (dziecko ma stale otwartą buzię, nawet podczas snu), a zwłaszcza stwierdzenie występowania zespołu bezdechu w trakcie snu.

Wskazania do usunięcia trzeciego migdałka obejmują:

• wady zgryzu,
• nosowanie zamknięte,
• nawracające stany zapalne,
• ostre zapalenie ucha,
• wysiękowe zapalenie ucha,
• zapalenie zatok przynosowych.

Do objawów zmian patologicznych migdałków podniebiennych zaliczamy:

• nawracające zapalenie migdałków (anginy),
• przewlekłe zapalenie utrzymujące się ponad 3 miesiące,
• stany zapalne migdałków, powodujące ich powiększenie,
• zaczerwienienie oraz nawracający ból,
• ropień okołomigdałkowy,
• nieprzyjemny zapach z ust,
• przewlekłe powiększenie węzłów chłonnych szyi,
• powiększenie migdałków.

Przebieg zabiegu chirurgicznego usunięcia trzeciego migdałka

Operacyjne usunięcie trzeciego migdałka jest fachowo nazywane adenotomią. Adenotomia to zabieg, który zasadniczo polega na ścięciu przerośniętego migdałka gardłowego. Zwykle procedura ta wykonywana jest u dzieci, które ukończyły trzeci rok życia - migdałek gardłowy rośnie do około ósmego roku życia, a po tym czasie zaczyna się stopniowo zmniejszać i ulega inwolucji (zatem u dorosłych zabieg ten rzadko bywa konieczny).

Adenotomię można obecnie wykonać w sposób nowoczesny, minimalnie inwazyjny i z zastosowaniem znieczulenia ogólnego.

Przygotowanie do zabiegu

Przygotowanie pacjenta do zabiegu obejmuje konsultację z lekarzem, który oceni ogólny stan zdrowia i zleci niezbędne badania, takie jak morfologia krwi. Ważne jest, aby pacjent był zdrowy i nie miał objawów infekcji w dniu zabiegu. Zazwyczaj przed operacją zaleca się powstrzymanie się od jedzenia i picia przez kilka godzin.

Przebieg operacji

W czasie operacji usuwa się odpowiedni, chory fragment tkanki – ten, który powoduje trudne oddychanie przez nos oraz osłabienie słuchu. Pozostawia się zdrową tkankę, by mogła dalej pełnić swoją funkcję. Adenotomii nie należy przeprowadzać w przypadku stwierdzenia ostrej infekcji dróg oddechowych, rozszczepu podniebienia czy ostrej skazy krwotocznej. Nie wykonuje się go także u dzieci poniżej trzeciego roku życia.

Inne choroby przewlekłe, takie jak niekontrolowana cukrzyca czy ciężkie choroby serca, mogą również stanowić przeciwwskazanie do zabiegu.

Znieczulenie do operacji usunięcia trzeciego migdałka

Metody znieczulenia stosowane przy adenotomii obejmują głównie znieczulenie ogólne, które zapewnia pacjentowi komfort i brak bólu podczas operacji. Znieczulenie ogólne jest bezpieczne, ale jak każdy rodzaj znieczulenia, niesie ze sobą pewne ryzyko, takie jak reakcje alergiczne czy problemy z oddychaniem. Dlatego ważne jest, aby anestezjolog był świadomy wszystkich schorzeń pacjenta oraz przyjmowanych leków.

Opieka pooperacyjna

Po zabiegu adenotomii pacjent zazwyczaj pozostaje na obserwacji w szpitalu przez kilka godzin. W niektórych przypadkach może być konieczna hospitalizacja na jedną dobę, aby monitorować ewentualne powikłania. Powrót do pełnej aktywności fizycznej jest zazwyczaj możliwy w ciągu kilku dni, ale zaleca się unikanie intensywnego wysiłku przez około dwa tygodnie.

Opieka pooperacyjna obejmuje kontrolowanie ewentualnego krwawienia, dbanie o higienę jamy ustnej oraz podawanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, jeśli jest to konieczne.

Alternatywy i możliwe powikłania po zabiegu

Zabieg adenotomii można w niektórych przypadkach poszerzyć o usunięcie migdałków podniebiennych, czyli tonsilektomię. Alternatywą dla chirurgicznego usunięcia migdałka może być leczenie farmakologiczne, jednak jest ono najczęściej stosowane tylko w przypadkach łagodnych objawów.

Powikłania po zabiegu mogą obejmować:

• krwawienie,
• infekcje,
• ból gardła,
• uszkodzenie sąsiednich struktur anatomicznych.

Dlatego ważne jest, aby pacjenci byli dobrze poinformowani o potencjalnych zagrożeniach i korzyściach płynących z zabiegu. Częstotliwość występowania powikłań jest stosunkowo niska, ale różni się w zależności od indywidualnych czynników pacjenta oraz doświadczenia zespołu chirurgicznego.

Pacjenci oraz ich opiekunowie powinni być świadomi, że po zabiegu niekiedy może dojść do tymczasowego nasilenia objawów, takich jak ból gardła czy trudności w przełykaniu. Zazwyczaj objawy te ustępują w ciągu kilku dni z odpowiednim leczeniem objawowym.