Usuwanie żylaków odbytu metodą Barrona

Leczenie żylaków odbytu metodą Barrona (ang. Rubber Band Ligation) polega na zakładaniu za pomocą specjalnego aplikatora gumowych opasek na podstawę żylaka (inaczej guzka krwawniczego, hemoroida). Efektem założenia opaski jest niedokrwienie żylaka, co prowadzi do jego degeneracji i odpadnięcia wraz z opaską po kilku dniach (od 7 do 10).

Już w V wieku p.n.e. (około 460 roku) Hipokrates opisał zabieg podwiązywania żylaków odbytu, co powodowało ich zanikanie i odpadnięcie po pewnym czasie. Opracowana w XIX wieku metoda zakładania opasek na żylaki początkowo cieszyła się dużą popularnością, jednak ze względu na dość znaczne dolegliwości bólowe, co było związane z jednoczesnym podwiązaniem wrażliwych tkanek leżących głębiej przez stosowanie nieprecyzyjnych aplikatorów, metoda straciła na znaczeniu. W 1959 roku Blaisdell skonstruował pierwszy, precyzyjny aplikator umożliwiający komfortowe zakładanie opasek na podstawę żylaka, a w 1966 roku Barron udoskonalił i rozpowszechnił metodę leczenia żylaków odbytu za pomocą gumowych opasek, dzięki czemu metoda została nazwana jego nazwiskiem i jest stosowana po dzień dzisiejszy z bardzo dobrymi efektami.

Na czym polega zabieg metodą Barrona?

Zabieg rozpoczyna się od wprowadzenia anoskopu do kanału odbytu, co umożliwia uwidocznienie zmian hemoroidalnych. Następnie lekarz używa specjalnego aplikatora, aby umieścić gumową opaskę na podstawie guzka krwawniczego. Cała procedura trwa zazwyczaj kilka minut i nie wymaga hospitalizacji. Po zabiegu pacjent może od razu wrócić do domu.

Jak przygotować się do zabiegu?

Przed wykonaniem zabiegu pacjent powinien skonsultować się z proktologiem, który przeprowadzi badanie i oceni stopień zaawansowania choroby. Często zaleca się wcześniejsze wykonanie lewatywy lub zastosowanie czopków przeczyszczających. Nie ma konieczności pełnej narkozy ani hospitalizacji.

Po zabiegu należy zachować określony reżim, który zmniejsza ryzyko powikłań i wspomaga proces gojenia.

Zalecenia pozabiegowe:

• unikać intensywnego wysiłku fizycznego przez kilka dni
• stosować dietę bogatą w błonnik
• pić dużo płynów w celu ułatwienia wypróżnień
• stosować środki przeczyszczające w razie potrzeby
• unikać siedzenia przez długi czas bez ruchu

Możliwe działania niepożądane

Najczęstsze objawy po zabiegu to uczucie dyskomfortu, niewielkie krwawienia oraz uczucie parcia. Rzadko dochodzi do powikłań takich jak zakrzepica, silny ból lub infekcja. W razie nasilonych objawów konieczny jest kontakt z lekarzem.

Czy metoda Barrona jest bolesna?

Ból w przypadku prawidłowo wykonanego zabiegu jest zazwyczaj akceptowalny, jego nasilenie pacjenci określają najczęściej jako ból łagodny lub umiarkowany. Dolegliwości utrzymują się zazwyczaj 1-2 godziny po założeniu opaski i samoistnie ustępują.

W celu zmniejszenia dyskomfortu związanego z zabiegiem stosuje się czasem znieczulenie miejscowe, jednak wielu lekarzy uważa, że uśmierzanie bólu jest niewskazane, gdyż środki przeciwbólowe lub znieczulenie okolicy guzka krwawniczego mogłyby zamaskować objaw jakim jest silny, ostry ból, który towarzyszy nieprawidłowo założonej opasce – w przypadku jego wystąpienia należy niezwłocznie usunąć opaskę i założyć ponownie nową w sposób prawidłowy.

Dla kogo jest przeznaczona metoda Barrona?

Leczenie żylaków odbytu za pomocą gumowych opasek jest skuteczne u pacjentów ze średnio nasilonymi zmianami hemoroidalnymi – II. stopień w IV-stopniowej skali nasilenia dolegliwości, co oznacza że skutecznie mogą być leczone zmiany, które uwypuklają się z odbytu samoistnie podczas parcia, a po jego ustąpieniu wracają samoistnie do wnętrza kanału odbytu.

Wskazania i ograniczenia stosowania metody:

• hemoroidy II stopnia – wskazanie podstawowe
• hemoroidy III stopnia – wskazanie względne (w zależności od przypadku)
• hemoroidy IV stopnia – zwykle wymagają leczenia chirurgicznego
• niezalecane u pacjentów z aktywnym stanem zapalnym odbytu
• ostrożność w chorobach współistniejących (np. cukrzyca, zaburzenia krzepnięcia)

Nowe badania i zastosowania

W ostatnich latach prowadzone są badania mające na celu ocenę skuteczności metody Barrona u pacjentów z chorobami współistniejącymi, takimi jak cukrzyca czy zaburzenia krzepnięcia. Wyniki sugerują, że przy odpowiednim przygotowaniu zabieg może być bezpieczny także w tych grupach ryzyka, choć wymaga szczególnej ostrożności i indywidualnej kwalifikacji.

Zalety i skuteczność metody Barrona

Liczne analizy badań klinicznych wskazują na wysoką efektywność leczenia opaskami żylaków w II i III stopniu zaawansowania w porównaniu z innymi metodami terapeutycznymi. Niektóre z badań wskazują wręcz na najwyższą skuteczność metody Barrona spośród wszystkich nieoperacyjnych metod leczenia żylaków odbytu w stopniu II, a wnioski i sugestie płynące od autorów tych publikacji jednoznacznie zachęcają do preferowania leczenia żylaków odbytu opaskami gumowymi jako metody z wyboru. Średnio 70% pacjentów jest usatysfakcjonowanych leczeniem guzków krwawniczych za pomocą opasek gumowych.

Dodatkową zaletą metody jest minimalne naruszanie ciągłości błony śluzowej odbytu – opaska zaciska się na guzku krwawniczym, a po jego odpadnięciu nie obserwuje się rany. Efektem tego jest dobry komfort defekacji w okresie pozabiegowym i redukcja ryzyka poważnych infekcji bakteriami jelitowymi (sepsa wywołana beztlenowcami) w porównaniu z innymi metodami leczenia żylaków odbytu.

Aktualne wytyczne towarzystw proktologicznych podkreślają, że metoda Barrona powinna być oferowana jako pierwsza opcja terapeutyczna u pacjentów ze stopniem II oraz wybranych przypadkach stopnia III, o ile nie ma przeciwwskazań do przeprowadzenia zabiegu.