Wskazania do rezonansu magnetycznego głowy

Historia zjawiska rezonansu magnetycznego (MR – Magnetic Resonance) sięga roku 1946, kiedy to Bloch i Purcell niezależnie od siebie odkryli je i opublikowali. Po raz pierwszy został on użyty do obrazowania ludzkiego organizmu przez Damadiana, który to też jest autorem pierwotnego aparatu do MR. Jednak szybki rozwój tej techniki obrazowania nastąpił dopiero w latach 90. XX wieku. Aktualnie badanie rezonansem magnetycznym stanowi obok tomografii komputerowej, najdokładniejszą, nieinwazyjną metodę obrazowania diagnostycznego. Co więcej może ona być przeprowadzana nawet u kobiet w ciąży. 

Badanie rezonansem magnetycznym jest szczególnie ważną metodą diagnostyczną w neurologii. Pozwala ono bowiem na wykrycie wielu patologii, których objawy jeszcze nie występują lub nie są widoczne w obrazowaniu tomografią komputerową.

Wskazania do rezonansu głowy

Pierwszym wskazaniem do wykonania badania rezonansu magnetycznego głowy są uporczywe i przewlekłe bóle głowy. Jest on niezbędnym elementem, który ma za zadanie wykluczenie organicznego podłoża schorzenia, np. guzów mózgu. Choć w tym celu często stosuje się tomografię komputerową, to w niektórych przypadkach tylko obrazowanie MR może uwidocznić proces rozrostowy.

Kolejnym ważnym wskazaniem do wykonania rezonansu magnetycznego jest podejrzenie chorób przesadki mózgowej. Jest to jedyne badanie obrazowe, dzięki któremu możemy ją uwidocznić. Najczęstsze jej choroby związane są z występowaniem nowotworu, zazwyczaj gruczolaka. Może on powodować problemy z widzeniem i zaburzenia hormonalne, co związane jest z uciskiem na nerwy wzrokowe. Ponadto niektóre guzy są przyczyną zaburzeń endokrynologicznych, wśród których możemy wyróżnić objawy choroby Cushinga czy też te towarzyszące nadmiernej produkcji prolaktyny. Badanie to pozwala również wykryć udary krwotoczne w obrębie przysadki, a także zaburzenia struktury anatomicznej tej okolicy.

Najczęstsze wskazania do rezonansu głowy obejmują:

• przewlekłe i silne bóle głowy,
• podejrzenie guza mózgu lub przysadki,
• problemy endokrynologiczne,
• zaburzenia widzenia o niejasnej przyczynie,
• diagnostykę stwardnienia rozsianego,
• podejrzenie udaru niedokrwiennego mózgu,
• padaczkę i zaburzenia neurologiczne,
• objawy otępienia i choroby neurodegeneracyjne.

Diagnostyka chorób demielinizacyjnych i udarów

Rezonans magnetyczny głowy ma również szczególne znaczenie w diagnostyce stwardnienia rozsianego. Jest on niezbędny do potwierdzenia oraz monitorowania przebiegu choroby. Warto zauważyć, że jest to jedyne badanie obrazowe, które wykazuje ogniska demielinizacyjne już na wczesnym etapie rozwoju schorzenia.

Obrazowanie MR znajduje także zastosowanie w diagnostyce udaru niedokrwiennego mózgu. Może ono wykazać już najmniejsze zmiany w kilka minut po wystąpieniu niedotlenienia, co odróżnia go od tomografii komputerowej, w której pierwsze nieprawidłowości widoczne są dopiero po 6 godzinach. Dzięki temu możliwe jest szybsze wdrożenie leczenia, a co za tym idzie ograniczenie powikłań i trwałych konsekwencji niedokrwienia mózgu.

Padaczka i zaburzenia neurodegeneracyjne

Ponadto MR coraz częściej wykonywany jest w trakcie diagnostyki padaczki, dzięki czemu może on ułatwić rozpoznanie przyczyny jej występowania, zwłaszcza jeśli jest spowodowana nieprawidłowościami anatomicznymi mózgowia.

Kolejnym wskazaniem do wykonania neuroobrazowania głowy jest podejrzenie otępienia, m.in. choroby Alzheimera czy też choroby Parkinsona. Zmiany wykazane w tym badaniu są pomocne w potwierdzeniu tych chorób.

Zaawansowane techniki rezonansu głowy

W ostatnich latach rozwój technologii MRI pozwolił na wprowadzenie nowych technik obrazowania, takich jak rezonans funkcjonalny (fMRI), spektroskopia MR czy obrazowanie dyfuzji (DTI).  fMRI umożliwia ocenę aktywności mózgu podczas wykonywania konkretnych zadań, co jest szczególnie przydatne w neurochirurgii przedoperacyjnej i badaniach funkcji poznawczych.

Funkcjonalne obrazowanie mózgu

Rezonans funkcjonalny (fMRI) umożliwia ocenę przepływu krwi w mózgu, co odzwierciedla lokalną aktywność neuronów. Jest to nieocenione narzędzie w planowaniu operacji neurochirurgicznych w pobliżu funkcjonalnie ważnych obszarów mózgu, np. odpowiedzialnych za mowę lub ruch.

Techniki zaawansowanego obrazowania obejmują:

• fMRI – funkcjonalne obrazowanie mózgu podczas aktywności,
• DTI – mapowanie połączeń nerwowych,
• spektroskopię MR – ocenę składu chemicznego tkanek mózgu.

Obrazowanie dyfuzyjne znajduje zastosowanie w ocenie struktury istoty białej mózgu, szczególnie u pacjentów z urazami głowy, stwardnieniem rozsianym lub chorobami neurodegeneracyjnymi. DTI pozwala na mapowanie połączeń nerwowych, co może być pomocne m.in. w planowaniu operacji mózgu.