Pajączki na nogach - przyczyny i objawy
Pajączki, inaczej teleangiektazje czy po prostu pękające naczynka, to niewielkie zmiany żylne, które uwidaczniają się tuż pod powierzchnią skóry. Przyjmują one postać drobnych, rozgałęziających się niebieskawych lub czerwonawych niteczek, dlatego często nie zwracamy na nie większej uwagi. Zdarza się jednak, że są to pierwsze objawy żylaków, dlatego jeśli dodatkowo towarzyszą im dolegliwości takie jak bóle nóg, dotkliwe skurcze czy obrzęk, należy zgłosić się do lekarza.
Podobnie jak żylaki, tak i pajączki na nogach są skutkiem nieprawidłowego krążenia krwi w układzie żylnym kończyn dolnych. Warto o tym pamiętać, bo choć pojedyncze popękane naczynka wyglądają dość niepozornie, należy bacznie je obserwować. Pajączki są zazwyczaj nieszkodliwe i stanowią przede wszystkim problem kosmetyczny. Jednakże mogą być wskaźnikiem bardziej poważnych problemów żylnych, dlatego podjęcie szybkich działań mających na celu ich likwidację sprawi, że zmiany się nie pogłębią i nie przyniosą nam większych problemów.
Pajączki na udach i łydkach - przyczyny i czynniki ryzyka

Pajączki, podobnie jak żylaki, to problem, który znacznie częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Teleangiektazje najczęściej pojawiają się na udach, podudziach, a także na łydkach (w okolicy podkolanowej). Przyczyny pękających naczynek na nogach są związane z zaburzeniami krążenia krwi. Może być to wynik nieprawidłowego kurczenia się i rozkurczania naczyń krwionośnych, kruchości lub zmniejszonej elastyczności ścian, a także niewydolności zastawek żylnych (spowodowanej na przykład wadą wrodzoną).
Efekt to zastój i wzrost ciśnienia krwi w naczyniach, a co za tym idzie - ich nadmierne poszerzenie, czasem również pękanie ich delikatnych ścianek. Niektóre choroby, takie jak marskość wątroby, mogą również prowadzić do powstawania pajączków na skórze. Zazwyczaj pajączki na nogach są skutkiem współistnienia kilku z powyższych przyczyn. Ryzyko ich wystąpienia zwiększa się również wraz z wiekiem oraz w okresie ciąży. Nie bez znaczenia są także predyspozycje genetyczne.
Pozostałe przyczyny popękanych naczynek na nogach to m.in.:
- zbyt długie przebywanie w pozycji stojącej,
- siedzący tryb życia,
- brak ruchu,
- zbyt częsta ekspozycja na ostre słońce,
- noszenie zbyt obcisłych ubrań lub obuwia na wysokim obcasie.
Częstą przyczyną pojawiania się pękających żyłek na nogach jest także długotrwałe stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej. Wpływ hormonów, takich jak estrogeny, może przyczyniać się do rozwoju pajączków, co tłumaczy ich częstsze występowanie u kobiet. Kolejne czynniki mogące zwiększyć ryzyko rozwoju pajączków to otyłość, nadużywanie alkoholu, częste korzystanie z sauny, nieodpowiednia dieta, nadmierny wysiłek fizyczny oraz nadciśnienie. Należy pamiętać, że pajączki są często pierwszą fazą niewydolności żylnej.
Zamykanie naczynek na nogach - metody leczenia

Jeśli zauważymy na nogach pajączki, powinniśmy czym prędzej wybrać się do lekarza. Im dłużej będziemy zwlekać z wizytą, tym większe będzie ryzyko rozwoju żylaków i dolegliwości z nimi związanych. Specjalista może zaproponować nam różne metody walki z popękanymi naczynkami - najczęściej jest to usuwanie ich z użyciem zabiegu mikroskleroterapii, potocznie zwanej ostrzykiwaniem naczynek na nogach.
W trakcie tego zabiegu lekarz wprowadza do rozszerzonych naczynek specjalny preparat, pod wpływem którego dochodzi do rozwoju kontrolowanego stanu zapalnego, wykrzepiania krwi we wnętrzu naczynia, a finalnie - jego zwłóknienia, zamknięcia i wchłonięcia przez okoliczne tkanki. Skleroterapię wykorzystuje się także w leczeniu żylaków, jednak wtedy naczyniowiec korzysta z większych igieł. Po ostrzykiwaniu pajączków dobrze jest przez jakiś czas (zostanie on wskazany przez lekarza) nosić wyroby uciskowe.
Oprócz mikroskleroterapii, współczesna medycyna oferuje również inne metody leczenia pajączków, takie jak laseroterapia oraz ablacja termiczna. Laseroterapia polega na użyciu wiązki laserowej, która jest absorbowana przez hemoglobinę w naczyniach krwionośnych, co prowadzi do ich zniszczenia. Z kolei ablacja termiczna wykorzystuje ciepło do zamknięcia uszkodzonych naczyń. Wybór metody leczenia zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta i powinien być skonsultowany z lekarzem specjalistą, ponieważ nie wszystkie metody są odpowiednie dla każdego.
Pajączki na nogach - zapobieganie i styl życia
W związku z tym, że przyczyny powstawania pajączków na nogach są często związane ze stylem życia, warto pamiętać o przestrzeganiu pewnych zasad, które mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju pajączków bądź - w przypadku predyspozycji genetycznych - opóźnić ich powstanie. Podejmowanie działań związanych z zapobieganiem pajączków na nogach zaleca się zarówno osobom, które w przeszłości miały już popękane naczynka, jak i tym, które jeszcze nie borykały się z tym problemem.
Jak zapobiegać pajączkom na nogach? Osiem cennych wskazówek
- Warto być aktywnym fizycznie - spacerować, biegać, pływać, jeździć na rowerze czy uprawiać jogę.
- W trakcie pracy stojącej lub siedzącej dobrze jest robić przerwy na zmianę pozycji lub kilka prostych ćwiczeń - pobudza to krążenie krwi.
- Należy unikać alkoholu i papierosów.
- Trzeba zrezygnować z noszenia bardzo obcisłych spodni, a także częstego zakładania butów na wysokim obcasie.
- Lepiej nie zakładać nogi na nogę podczas siedzenia.
- Dobrze jest utrzymywać właściwą wagę.
- Należy unikać solarium i sauny.
- Trzeba ograniczyć gorące kąpiele.
Przestrzeganie powyższych zaleceń może przyczynić się do poprawy krążenia krwi w nogach i zmniejszenia ryzyka pojawienia się pajączków. Warto również regularnie konsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli mamy predyspozycje genetyczne do problemów z układem krążenia.
Posłuchaj artykułu:
- Artykuł "Pajączki na nogach - przyczyny, od czego są?" jest dostępny w formie audio z lektorem - posłuchaj teraz (08:09 minuty)
Źródła:
- Maciej Kielar, "Metody leczenia teleangiektazji", Chirurgia po Dyplomie, 25-31, 2013
- doz.pl, "Pajączki na nogach – przyczyny, zapobieganie i leczenie. Zamykanie naczynek na nogach" (www.doz.pl), 2020
- termedia.pl, "Z przewlekłą chorobą żylną zbyt późno trafiamy do lekarza" (www.termedia.pl), 2024
- Darren P. Sandean, Hasnain A. Syed, Ryan Winters, "Spider Veins" (www.ncbi.nlm.nih.gov), 2024