Czy leczenie żylaków klejem wewnątrznaczyniowym jest skuteczne?

Leczenie żylaków klejem wewnątrznaczyniowym rozpoczyna się od wprowadzenia cewnika do światła żyły takich żył, jak odpiszczelowa czy odstrzałkowa. Kolejnym krokiem jest aplikacja substancji klejącej, która po uciśnięciu skóry nad naczyniem doprowadza do jego zamknięcia. Procedura przeprowadzana jest pod kontrolą głowicy ultrasonograficznej, bezpośrednio po jej przebyciu pacjent może powrócić do domu.

Zamykanie światła poszerzonych żył w opisany sposób ma kilka istotnych zalet. Zabieg często nie wymaga znieczulenia, a czas rekonwalescencji jest krótszy niż w przypadku innych metod. Brak konieczności stosowania energii termicznej oznacza również mniejsze ryzyko uszkodzenia tkanek, w tym nerwów czuciowych. Zalety są ewidentne, pojawić się może jednak pytanie: jaka jest skuteczność opisanej techniki?

Na czym polega leczenie żylaków klejem wewnątrznaczyniowym

Klej wewnątrznaczyniowy stosowany w leczeniu żylaków jest odmianą cyjanoakrylatu medycznego, który po kontakcie z krwią szybko polimeryzuje, wywołując kontrolowaną reakcję zapalną ściany żyły i jej trwałe zamknięcie. Z czasem naczynie ulega włóknieniu i przestaje brać udział w krążeniu żylnym.

Cały zabieg odbywa się w warunkach ambulatoryjnych i nie wymaga hospitalizacji. Dzięki kontroli ultrasonograficznej lekarz może precyzyjnie aplikować klej na całej długości niewydolnego naczynia, co zwiększa bezpieczeństwo procedury oraz jej skuteczność.

Po podaniu do światła żyły klej szybko twardnieje, powodując natychmiastowe sklejenie ścian naczynia. Proces ten uruchamia miejscową reakcję zapalną, która w kolejnych tygodniach prowadzi do stopniowego zaniku zamkniętej żyły.

Skuteczność leczenia żylaków klejem wewnątrznaczyniowym

Ze względu na wymienione wyżej cechy, substancje zaklejające naczynia stały się czynnikiem interesującym zarówno pacjentów, jak i lekarzy. W pochodzącej z 2016 roku pracy Cyanoacrylate glue used to treat great saphenous reflux: Measures of outcome lekarze z Hongkongu oceniali efekty leczenia żylaków klejem wewnątrznaczyniowym VenaSeal po zastosowaniu tej metody u 29 pacjentów.

Okazało się, że po upływie tygodnia prawie wszystkie żyły potraktowane klejem pozostawały zamknięte. Podczas badań kontrolnych, przeprowadzonych po 6 miesiącach od wdrożenia terapii, odsetek leczonych, u których efekt się utrzymał, wynosił prawie 90%, natomiast po upływie roku był równy 78,5%. Malejące wartości nie oznaczały jednak spadku skuteczności leczenia, ponieważ u żadnej osoby z omawianej grupy nie doszło do nawrotu żylaków.

Specjalny przewodnik dotyczący leczenia żylaków z zastosowaniem kleju wewnątrznaczyniowego opracowała brytyjska organizacja National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Pośród ogólnych informacji o tej metodzie i sposobie jej przeprowadzania znalazły się również dane dotyczące skuteczności. W serwisie organizacji zamieszczono wyniki pochodzące z różnych badań naukowych. W zależności od źródła odsetek żył zamkniętych przy pomocy kleju po upływie roku od podania substancji wahał się od 92 do 93%.

Nowsze obserwacje kliniczne oraz kilkuletnie analizy kontrolne, publikowane w ostatnich latach, wskazują, że skuteczność zamknięcia pni żylnych przy użyciu kleju utrzymuje się na porównywalnym poziomie także po 3–5 latach. Wyniki te plasują tę metodę w grupie procedur o skuteczności zbliżonej do ablacji laserowej i fal radiowych, przy jednoczesnym zachowaniu większego komfortu po zabiegu.

Samo zamknięcie żyły nie oznacza jednak pełnego sukcesu leczenia. Istotniejsze jest to, jak zmiany w obrębie naczyń wpływają na nasilenie dolegliwości odczuwanych przez pacjenta. Również i o tym wspomina NICE, wskazując, że po zabiegu następuje redukcja doznań bólowych oraz zmniejszenie obrzęków kończyn dolnych.

Bezpieczeństwo leczenia żylaków klejem

Leczenie żylaków klejem wewnątrznaczyniowym uznawane jest za procedurę bezpieczną, jednak – jak każda interwencja medyczna – nie jest całkowicie pozbawione ryzyka. Najczęściej opisywanymi działaniami niepożądanymi są miejscowe reakcje zapalne wzdłuż zamkniętej żyły, uczucie napięcia lub tkliwości oraz przemijające zaczerwienienie skóry.

Rzadziej obserwuje się reakcje alergiczne na cyjanoakrylat lub powstanie zakrzepicy w obrębie leczonego naczynia. Z tego względu kwalifikacja do zabiegu powinna być poprzedzona dokładnym wywiadem oraz badaniem ultrasonograficznym dopplerowskim, które pozwala ocenić anatomię układu żylnego i wykluczyć przeciwwskazania.

Istotną zaletą metody jest brak konieczności noszenia po zabiegu pończoch uciskowych, co odróżnia ją od większości innych technik małoinwazyjnych i dodatkowo wpływa na wysoki poziom akceptacji wśród pacjentów.

Najczęściej opisywane korzyści i ryzyka

• krótki czas rekonwalescencji i szybki powrót do aktywności
• brak konieczności stosowania energii termicznej
• brak potrzeby noszenia pończoch uciskowych po zabiegu
• możliwe miejscowe reakcje zapalne, tkliwość lub zaczerwienienie
• rzadziej: reakcje alergiczne i zakrzepica w obrębie leczonej żyły

Wskazania, ograniczenia i porównanie metod leczenia żylaków

Klej wewnątrznaczyniowy znajduje zastosowanie głównie w leczeniu niewydolności głównych pni żylnych, takich jak żyła odpiszczelowa lub odstrzałkowa, u pacjentów z objawową chorobą żylną. Metoda ta jest szczególnie polecana osobom, które obawiają się znieczulenia tumescencyjnego lub nie mogą poddać się zabiegom termicznym.

Ograniczeniem jest natomiast fakt, że technika ta nie zawsze sprawdza się w przypadku bardzo krętych naczyń lub rozległych zmian bocznicowych, które często wymagają uzupełniających procedur, takich jak skleroterapia lub miniflebektomia.

W porównaniu z klasycznym strippingiem chirurgicznym, leczenie klejem jest zdecydowanie mniej inwazyjne i wiąże się z krótszym okresem rekonwalescencji. Z kolei w zestawieniu z laserem czy falami radiowymi oferuje podobną skuteczność przy mniejszym dyskomforcie po zabiegu.

Wymienione powyżej aspekty można zaliczyć do zalet leczenia żylaków kończyn dolnych klejem wewnątrznaczyniowym, jednak pojawiają się również pewne niedogodności. Pierwszą wadą może być cena zabiegu, która dla części pacjentów pozostaje zbyt wysoka. Koszt leczenia szacowany jest na około 6 do ponad 7 tysięcy złotych, co czyni tę metodę jedną z najdroższych form terapii żylaków.

Innym ograniczeniem jest stosunkowo niewielka dostępność tej metody. Leczenie niewydydolnych naczyń żylnych z zastosowaniem kleju wewnątrznaczyniowego możliwe jest obecnie jedynie w wybranych ośrodkach, najczęściej zlokalizowanych w dużych miastach, w tym w Warszawie.