Implantoprotetyką stomatologiczną nazywamy dziedzinę stomatologii, która zajmuje się odtwarzaniem uzębienia przy wykorzystaniu specjalistycznych implantów zębowych. Poza często widocznym defektem kosmetycznym, ubytek w uzębieniu może być przyczyną m.in. zaburzeń w mechanice żucia czy problemów z nadmiernym ścieraniem się niektórych powierzchni zębowych. Obecnie na rynku istnieje cały szereg implantów, koron czy mostów, których zadaniem jest uzupełnianie powstałych ubytków. Jednym z najbardziej istotnych kryteriów, które w dużej mierze decyduje o możliwym do uzyskania efekcie kosmetycznym, jest czas od utraty zęba do wprowadzenia wybranego implantu wraz z koroną.
Implanty w jeden dzień – implantacja natychmiastowa
Implantami stomatologicznymi nazywamy specjalne metalowe śruby (najczęściej tytanowe), które stanowią substytut utraconego korzenia zęba. W zależności od czasu, jaki upłynął od utraty zęba do momentu wprowadzenia implantu, wyróżnić możemy tzw. implantację natychmiastową, wczesną i późną.

Implantacja natychmiastowa jest metodą, która zapewnia pacjentowi najlepszy wynik estetyczny. Polega ona najczęściej na ekstrakcji zęba i wprowadzeniu w jego miejsce implantu z tymczasową koroną lub śrubą gojącą. Wszystko to odbywa się podczas jednej wizyty pacjenta w gabinecie stomatologicznym, a dokładna kwalifikacja danego zęba do ekstrakcji pozwala odpowiednio wcześniej zaplanować całą procedurę. Jednoczesne usunięcie zęba i wszczepienie implantu pozwala także na znaczne zredukowanie czasu powrotu pacjenta do pełnego zdrowia. Nie we wszystkich jednak przypadkach można przeprowadzić zabieg implantacji natychmiastowej.
Najważniejsze zalety implantacji natychmiastowej:
- skraca czas leczenia i rekonwalescencji,
- zapewnia szybki efekt estetyczny,
- minimalizuje liczbę wizyt w gabinecie,
- pozwala uniknąć dodatkowych zabiegów w wielu przypadkach.
W ostatnich latach pojawiły się także systemy implantów dedykowane szybkim procedurom, które dzięki specjalnym kształtom i powierzchniom zwiększają szanse na skuteczną osteointegrację nawet przy ograniczonej ilości tkanki kostnej. Zastosowanie technologii cyfrowych, takich jak tomografia komputerowa 3D czy skanery wewnątrzustne, umożliwia jeszcze dokładniejsze planowanie i minimalizację ryzyka niepowodzenia zabiegu.
Implantacja wczesna – popularna metoda leczenia

Implantacja wczesna jest najpopularniejszą i najbardziej rozpowszechnioną metodą leczenia ubytków po utracie zęba z wykorzystaniem implantów. W przypadku decyzji o przeprowadzeniu implantacji wczesnej cała procedura odbywa się w sposób dwuetapowy. Po usunięcie zęba odczekuje się około trzech miesięcy, tak, aby doszło do całkowitego wygojenia się kości, i dopiero wtedy przeprowadza się zabieg wszczepienia implantu. Metoda ta zakłada, że potrzebna jest określona ilość czasu na to, aby doszło do przebudowy wyrostka zębodołowego, co umożliwia lepszą integrację wprowadzonego implantu z otaczającą go tkanką kostną.
Aktualne badania wskazują, że implantacja wczesna charakteryzuje się wysokim odsetkiem powodzenia, często przekraczającym 95%. Dzięki temu jest nadal rekomendowaną metodą w wielu przypadkach, szczególnie gdy stan kości wymaga regeneracji. Coraz częściej stosuje się także materiały kościozastępcze oraz membrany zapobiegające zanikanowi tkanki, co dodatkowo zwiększa przewidywalność efektów.
Najczęściej stosowane materiały wspomagające implantację:
- materiały kościozastępcze do odbudowy tkanki,
- membrany chroniące przed zanikiem kości,
- biomateriały wspierające proces regeneracji,
- śruby gojące zapewniające stabilizację implantu.
Późna implantacja i jej ograniczenia
O implantacji późnej mówimy najczęściej w sytuacji, kiedy czas od utraty zęba do wszczepienia implantu wynosi wiele miesięcy bądź nawet lat. Konsekwencją powstałego i nieleczonego ubytku jest zanik i resorpcja tkanki kostnej. W wyniku tych procesów ewentualny zabieg implantacji wymaga, w wielu przypadkach, specjalistycznych przygotowań.
W sytuacji stwierdzenia niedostatecznej ilości tkanki kostnej pomiędzy zatoką szczękową a jamą ustną konieczne bywa przeprowadzenie zabiegu podniesienia dna zatoki, który ma na celu odtworzenie niezbędnej dla powodzenia implantacji ilości kości. Dodatkowo, implantacja późna obarczona jest innymi komplikacjami, które wynikają m.in. z powstałych w wyniku nieleczonego ubytku wadami zgryzu czy zaburzeniami proporcji twarzy.
Współczesne podejście do późnej implantacji coraz częściej obejmuje zaawansowane techniki augmentacji kości, takie jak przeszczepy autogenne czy wykorzystanie materiałów bioaktywnych. Najnowsze doniesienia naukowe podkreślają rolę nanotechnologii i specjalnych powłok implantów, które mają na celu przyspieszenie procesu integracji nawet w trudnych warunkach anatomicznych.
Źródła:
- Abdul-Aziz Al-Sawai, Hussein Labib, "Success of immediate loading implants compared to conventionally-loaded implants: a literature review" (pubmed.ncbi.nlm.nih.gov), Journal of Investigative and Clinical Dentistry, 2016
- Jie Chen et al., "Immediate versus early or conventional loading dental implants with fixed prostheses: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials" (pubmed.ncbi.nlm.nih.gov), Journal of Prosthetic Dentistry, 2019
- Filiep Raes, Tammaro Eccellente, Carolina Lenzi, i in., "Immediate functional loading of single implants: a multicenter study with 4 years of follow-up", Journal of dental research, dental clinics, dental prospects, 26–37, 2018