Zalety leczenia żylaków prądem o wysokiej częstotliwości

Leczenie żylaków RFITT (metoda Celon): działanie i skuteczność

Leczenie żylaków nóg prądem o wysokiej częstotliwości RFITT (ang. Radiofrequency Induced Thermotherapy), znane również jako metoda Celon, zostało po raz pierwszy wykonane w 2005 roku w Stanach Zjednoczonych. Procedura polega na rozgrzewaniu ścian uszkodzonej żyły falami radiowymi, co powoduje zapaść naczynia krwionośnego i jego zamknięcie.

Zgodnie z wieloośrodkowymi europejskimi badaniami nad skutecznością metody leczenia żylaków kończyn dolnych RFITT, na które powołuje się chirurg naczyniowy i specjalista leczenia chorób żylnych Bruce Braithwaite w artykule "Radiofrequency-induced thermal therapy: results of a European multicentre study of resistive ablation of incompetent truncal varicose veins," rozwiązanie to jest wysoce skuteczne i charakteryzuje się niską częstością powikłań pooperacyjnych. Pacjenci znoszą je bardzo dobrze.

W publikowanych analizach endowaskularnej terapii falami radiowymi wykazuje się wysokie odsetki trwałego zamknięcia leczonych pni żylnych (najczęściej ok. 90–95% po 6–12 miesiącach obserwacji) przy niskim ryzyku ciężkich powikłań (zakrzepica żył głębokich zwykle <1%). Takie profile skuteczności i bezpieczeństwa sprawiają, że RFITT jest uznawana za bezpieczne leczenie żylaków w odpowiednio dobranych przypadkach.

Jedną z najważniejszych zalet leczenia żylaków nóg metodą RFITT jest bardzo niewielka inwazyjność zabiegu. W trakcie przeprowadzania procedury nie wykonuje się żadnych nacięć, dzięki czemu ryzyko powstawania blizn pooperacyjnych jest minimalne (do żyły, przy pomocy specjalnego prowadnika, wprowadzany jest jedynie aplikator).

Pacjent unika też dużych krwiaków, tworzących się podczas operacji klasycznej bądź laserowego usuwania zmian żylnych. Zabieg powoduje mniejszą liczbę przebarwień skórnych, zmniejsza ryzyko oparzeń, a możliwe komplikacje pojawiają się w jego przypadku niezwykle rzadko (ryzyko jest dużo niższe niż przy operacji tradycyjnej).

Dla przejrzystości najczęstsze zdarzenia niepożądane po RFITT obejmują zwykle łagodne dolegliwości i ustępują samoistnie.

Do możliwych powikłań należą:

• ból, uczucie napięcia lub zgrubienia w przebiegu zamkniętej żyły przez kilka dni do kilku tygodni;
• drobne krwiaki i przebarwienia skóry (kilka procent przypadków), które znikają z czasem;
• przemijające zaburzenia czucia (parestezje), najczęściej w odcinkach podkolanowych lub poniżej kolana – zwykle 1–5%;
• endotermiczne zakrzepowe zajęcie ujścia (EHIT) i zakrzepica żył powierzchownych – najczęściej łagodne postaci, około 1–3%;
• zakrzepica żył głębokich – rzadko, zwykle <1%;
• oparzenie skóry lub zakażenie miejsca wkłucia – rzadko, zwykle <1%.

Po zabiegu zazwyczaj zaleca się wczesne uruchomienie, noszenie odzieży uciskowej oraz kontrolne badanie USG dopplerowskie w celu potwierdzenia skutecznego i bezpiecznego zamknięcia naczynia.

Proces znieczulenia i komfort pacjenta

Leczenie żylaków nóg RFITT wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, co pozwala pacjentowi na zachowanie pełnej świadomości i eliminuje potrzebę podawania narkozy, dzięki czemu metoda jest dostępna również dla osób z dolegliwościami układu oddechowego i krążenia.

Najczęściej stosuje się znieczulenie nasiękowe (tzw. tumescencyjne) wzdłuż zamykanej żyły, które dodatkowo izoluje termicznie tkanki otaczające i zmniejsza ryzyko dolegliwości bólowych oraz powikłań związanych z ciepłem. W razie potrzeby możliwa jest krótkotrwała sedacja.

Przeciwwskazania do RFITT

Jak w przypadku każdej procedury, istnieją przeciwwskazania do RFITT.

Do najważniejszych przeciwskazań należą:

• aktywna zakrzepica żył głębokich lub ostry epizod zakrzepowo-zatorowy;
• ciężka niewydolność tętnicza kończyn dolnych (istotne niedokrwienie);
• zakażenie skóry/tkanek miękkich w miejscu planowanego wkłucia;
• niekorygowane zaburzenia krzepnięcia lub brak możliwości czasowego dostosowania leczenia przeciwzakrzepowego według zaleceń lekarza;
• ciąża (zabiegi planowe zwykle odracza się do czasu po porodzie);
• znaczna krętość lub budowa żyły uniemożliwiająca bezpieczne wprowadzenie/pozycjonowanie aplikatora;
• alergia na stosowane leki znieczulające lub brak możliwości współpracy (np. brak tolerancji kompresjoterapii, unieruchomienie).

Kwalifikacja do zabiegu RFITT

O kwalifikacji do zabiegu decyduje badanie USG-Doppler i konsultacja z lekarzem, który dobiera metodę do anatomii żył, stopnia refluksu, chorób współistniejących i oczekiwań pacjenta.

Zastosowanie RFITT i porównanie metod leczenia żylaków

Usuwanie żylaków za pomocą fal radiowych pozwala specjaliście na swobodne zamykanie żył znajdujących się nawet tuż pod powierzchnią skóry. Metodę można stosować niezależnie od stopnia zaawansowania choroby, także w przypadku bardzo poważnych zmian żylnych. Ponadto istnieje możliwość przeprowadzania jednoczesnej operacji obu kończyn.

Co ważne, rozwiązanie to jest bezpieczne dla pacjentów w każdym wieku. W razie potrzeby zabieg można uzupełnić dodatkowymi procedurami, na przykład skleroterapią.

Pod względem bezpieczeństwa metoda RFITT jest również zalecana dla pacjentów z niewydolnością żylną, którzy są narażeni na większe ryzyko związane z konwencjonalnymi zabiegami chirurgicznymi. Dodatkowym wsparciem dla skuteczności tej metody są badania potwierdzające trwałość osiągniętych efektów nawet na wiele lat po zabiegu.

W porównaniu z innymi nowoczesnymi metodami leczenia żylaków (np. laseroterapia endowaskularna EVLT/EVLA, klejenie żył klejem cyjanoakrylowym, mechanochemiczna ablacja MOCA, skleroterapia pod kontrolą USG, klasyczne operacje z miniflebektomią) RFITT łączy wysoki odsetek trwałego zamknięcia pnia żylnego z krótką rekonwalescencją i małą liczbą powikłań.

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi to właśnie endowaskularne metody termiczne (RF i laser) są często rekomendowane jako postępowanie pierwszego wyboru w refluksie żył powierzchownych, a wybór między nimi zależy od anatomii żył, doświadczenia ośrodka oraz preferencji pacjenta.

RFITT a EVLT

Obie techniki osiągają porównywalne wskaźniki zamknięcia pnia żyły (zwykle ok. 90–95% po 1 roku). W wielu pracach RF wiąże się z nieco mniejszym bólem i mniejszym zasinieniem bezpośrednio po zabiegu, natomiast nowoczesne lasery o długości fali wysokiej z włóknami radialnymi zbliżyły wyniki w tym zakresie.

W praktyce klinicznej decyzja o wyborze metody jest indywidualizowana, a RFITT bywa preferowana, gdy zależy nam na szybkim powrocie do aktywności, minimalnym dyskomforcie i bezpiecznym leczeniu żylaków bez nacięć chirurgicznych.

Warto pamiętać, że bardzo powierzchownie położone odcinki żył lub odcinki w pobliżu przebiegu nerwów skórnych (np. poniżej kolana) wymagają doświadczonego operatora i odpowiedniej techniki znieczulenia, aby ograniczyć ryzyko oparzenia czy przemijających zaburzeń czucia. Alternatywnie lekarz może zaproponować inną metodę (np. skleroterapię pianą) w wybranych, drobnych naczyniach.

Efektywność czasowa i szybki powrót do codzienności

Leczenie żylaków nóg metodą RFITT cechuje krótki czas trwania – samo zamknięcie żyły zajmuje nie więcej niż dwie minuty, a całkowity czas przeprowadzania zabiegu przeważnie nie przekracza trzydziestu minut. Procedurę wykonuje się w warunkach diagnostyczno-zabiegowych, co eliminuje potrzebę korzystania z pełnej sali operacyjnej.

Ból po zabiegu jest mniejszy niż w przypadku innych rozwiązań i szybko ustępuje. Procedura nie wymaga hospitalizacji, gdyż występuje jedynie niewielki uraz pooperacyjny - nakłucie żyły. Pacjent, po założeniu odpowiednich rajstop uciskowych bądź opatrunku uciskowego, może zostać wypisany z placówki po kilku godzinach.

Okres rekonwalescencji to zaledwie dwa–trzy dni, po których można spokojnie wrócić do zwykłych zajęć, co jest szczególnie ważne dla pacjentów prowadzących aktywny tryb życia.

W większości przypadków już następnego dnia można podejmować lekką aktywność i spacery, które sprzyjają gojeniu. Zazwyczaj zaleca się krótkotrwałą kompresjoterapię oraz kontrolę USG w pierwszych tygodniach po zabiegu.

Tak prowadzona ścieżka opieki podkreśla, że RFITT to praktyczna i skuteczna terapia falami radiowymi wpisująca się w nowoczesne metody leczenia żylaków.