Rehabilitacja po mastektomii

Istnieje kilka technik chirurgicznych, z zastosowaniem których lekarz może przeprowadzić mastektomię. Wybór metody zależy od rozmaitych czynników, do których zaliczamy m.in. wielkość i lokalizację guza. Istotne jest także, czy operacja ma charakter leczniczy, czy prewencyjny oraz to, czy kobieta planuje rekonstrukcję usuniętej piersi.

Zmiany fizyczne i psychologiczne po mastektomii

Po mastektomii skóra w miejscu, w którym znajdował się usunięty gruczoł piersiowy, jest naciągnięta, widoczna jest także blizna po szyciu. Klatka piersiowa pozostaje płaska, co dla wielu kobiet wiąże się z szokiem, nawet mimo początkowej świadomości tego, że pierś będzie amputowana. Właśnie dlatego mastektomia jest zabiegiem, w którym niezwykle istotne jest odpowiednie przygotowanie psychiczne pacjentki, a także wsparcie mentalne już po operacji.

Psychologiczne wsparcie jest kluczowe nie tylko przed i po operacji, ale także podczas całego procesu rekonwalescencji. Terapia psychologiczna oraz grupy wsparcia mogą pomóc pacjentkom w radzeniu sobie z emocjami i przystosowaniem się do nowych realiów życia. Indywidualne podejście do każdej pacjentki, uwzględniające jej tempo rekonwalescencji i adaptację do zmieniających się realiów, jest niezwykle ważne.

Powikłania po zabiegu mastektomii

Po zabiegu mogą pojawić się różnego rodzaju powikłania, takie jak m.in.:

• gorączka,
• obrzęk limfatyczny,
• ból fantomowy,
• stan zapalny,
• zaburzenia czucia,
• zmniejszenie możliwości ruchowych.

Wielu z nich można na szczęście zapobiec, stosując się do zaleceń lekarza i fizjoterapeuty. Aby zapobiegać obrzękowi limfatycznemu, zaleca się stosowanie mankietów kompresyjnych, które wspomagają przepływ limfy. Edukacja pacjentki dotycząca samoopieki i rozpoznawania wczesnych objawów powikłań jest kluczowa. Odpowiednio poprowadzona rehabilitacja ma kluczowe znaczenie także w szybkości powrotu do codziennego funkcjonowania.

Rekonwalescencja po mastektomii - etapy rehabilitacji

Rehabilitacja po mastektomii rozpoczyna się jeszcze w szpitalu. Jej pierwszy, trwający kilka dni etap, opiera się przede wszystkim na ćwiczeniach oddechowych, drenażu usprawniającym odpływ chłonki oraz delikatnym masażu blizny pooperacyjnej. Wprowadzane są także pierwsze ćwiczenia w obrębie kończyny górnej. To ważne, bo pacjentka z jednej strony nie będzie mogła przesadnie obciążać ręki, z drugiej zaś musi ją uruchomić, aby nie osłabić siły mięśniowej.

Kolejny etap rehabilitacji po mastektomii rozpoczyna się po wyjściu pacjentki ze szpitala. Kobieta musi szczególnie uważać na obrzęk limfatyczny. Aby do niego nie dopuścić, konieczne jest wykonywanie delikatnego masażu palpacyjnego, który ułatwia odpływ limfy. Istotna jest także aktywność ruchowa, która pozytywnie wpływa na krążenie. Regularne konsultacje z fizjoterapeutą oraz monitorowanie postępów są ważne, aby dostosować intensywność ćwiczeń do stanu zdrowia pacjentki. Niektóre pacjentki mogą potrzebować długoterminowej opieki rehabilitacyjnej oraz wsparcia psychologicznego.

Ćwiczenia wspomagające rehabilitację

W pierwszych dniach po zabiegu fizjoterapia odbywa się w pozycji leżącej, a następnie w siadzie i staniu. Ćwiczenia stosowane tuż po mastektomii to podstawowy zestaw ruchów, które trzeba powtarzać 3 razy dziennie po około 15 razy. Popularnym ćwiczeniem jest zaciskanie dłoni w pięść, jak również zaciskanie w palcach specjalnej piłeczki. Należy także zginać rękę w łokciu, dłoń kierując do barku.

Ćwiczenia po mastektomii:

• zaciskanie dłoni w pięść,
• zaciskanie piłeczki,
• zginanie ręki w łokciu,
• krążenia ramionami,
• unoszenie rąk do góry,
• ćwiczenia z laską,

Jeśli pacjentka czuje się dobrze, a rana goi się prawidłowo, po 4-6 dniach od zabiegu zwykle zaleca się już wykonywanie delikatnych krążeń ramionami do tyłu oraz unoszenia rąk do góry. Po tygodniu od operacji dodatkowo można włączyć ćwiczenia z użyciem laski. Warto pamiętać, że wszelkie ćwiczenia powinien zarekomendować i zademonstrować kobiecie lekarz lub fizjoterapeuta.

Ważne jest, aby stopniowo zwiększać intensywność ćwiczeń, w miarę jak pacjentka nabiera pewności siebie i odzyskuje siłę. Rekonstrukcja piersi po mastektomii również może być opcją, którą pacjentki powinny omówić z lekarzem, aby podjąć decyzję zgodną z ich osobistymi potrzebami i oczekiwaniami.