Otyłość? Pomoże opaska na żołądek

Komórki tłuszczowe szybko się rozmnażają, ale raz wytworzone, nie zawsze zanikają – mogą jedynie zmniejszyć swoją objętość. W pewnych warunkach mogą jednak ulegać apoptozie, czyli programowanej śmierci komórki. Właśnie dlatego z reguły przytyć jest znacznie łatwiej niż schudnąć.

Co w sytuacji, gdy ćwiczenia, dieta bądź farmakoterapia nie pomagają, a waga uparcie wskazuje zbyt dużą wartość? Wówczas skorzystać można z zabiegowego leczenia otyłości. Bariatria, czyli dziedzina medycyny skupiająca się na leczeniu tej dolegliwości, ma do zaoferowania wiele metod zabiegowych o różnym stopniu inwazyjności.

Metody te są przeznaczone dla pacjentów z otyłością różnego stopnia. Jedną z technik bariatrycznych jest opaskowanie żołądka. Co to za metoda i na czym polega?

Opaska na żołądek - co to jest i jak działa?

Opaska żołądkowa to jedna z najbardziej popularnych metod zabiegowego leczenia nadwagi i otyłości. Jest z powodzeniem stosowana przez specjalistów bariatrii na całym świecie, w tym także w Polsce. Opaska na żołądek to wykonana z silikonu obręcz, którą zakłada się na żołądek tak, by dzieliła go na dwie części.

Ta metoda nadaje mu kształt zbliżony do klepsydry. Kanał łączący obie części narządu ma zazwyczaj 1-2 cm, a jego celem jest wymuszenie na pacjencie ograniczenia ilości spożywanych pokarmów. Jedzenie, przechodząc przez tak wąski kanał, musi być przyjmowane powoli: należy dokładnie żuć każdy kęs, nie da się też jednorazowo zjeść dużego posiłku.

Wszystko to prowadzi do stopniowej, acz systematycznej utraty masy ciała.

Kryteria kwalifikacji do zabiegu

Aby zakwalifikować się do zabiegu założenia opaski żołądkowej, pacjent zwykle musi spełniać określone kryteria. Jednym z najważniejszych jest wskaźnik masy ciała (BMI) wynoszący co najmniej 40 lub 35 w przypadku występowania współistniejących chorób, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze czy bezdech senny.

Decyzję o kwalifikacji zawsze podejmuje zespół specjalistów po dokładnej ocenie stanu zdrowia pacjenta.

Zabieg opaskowania żołądka

Zabieg założenia regulowanej opaski żołądkowej może być przeprowadzony metodą klasyczną lub laparoskopową – jeśli jest to możliwe, chirurdzy na ogół wybierają tę drugą metodę, która cechuje się znacznie mniejszą inwazyjnością. Zdecydowanie skraca to okres rekonwalescencji i zmniejsza ryzyko komplikacji.

W skład zestawu wszczepianego pacjentowi podczas operacji, oprócz opaski, wchodzi także port, umiejscowiony pod skórą, zazwyczaj po lewej stronie klatki piersiowej, nad łukiem żebrowym. Opaskę i port łączy cienka rurka, za pomocą której wypełnia się opaskę solą fizjologiczną.

Ma to na celu regulację szerokości kanału, łączącego obie części żołądka: w miarę utraty kilogramów otaczająca żołądek warstwa tkanki tłuszczowej zmniejsza się, przez co opaska ulega poluźnieniu.

Luźno położona opaska nie opina już żołądka, przez co kanał się poszerza i pacjent nie ma poczucia „przeszkody” podczas jedzenia. Z tego względu podczas leczenia otyłości z zastosowaniem opaski żołądkowej wymagane są okresowe kontrole, w trakcie których lekarz pod kontrolą RTG sprawdza stopień wypełnienia opaski i reguluje go w miarę potrzeby. Tak, by proces utraty wagi w dalszym ciągu postępował – dlatego ta metoda nazywana jest „regulowaną opaską żołądkową”.

Rekonwalescencja po zabiegu

Po zabiegu pacjenci mogą odczuwać dyskomfort, który zazwyczaj mija po kilku dniach. Ważne jest, aby ściśle przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących diety i aktywności fizycznej. Pacjenci powinni unikać intensywnych ćwiczeń przez kilka tygodni, aby umożliwić pełne wygojenie się ran pooperacyjnych.

Zalety i potencjalne ryzyka

Leczenie nadwagi i otyłości z zastosowaniem opaski żołądkowej ma wiele zalet. Co ważne, jest to metoda znacznie mniej inwazyjna od innych technik bariatrycznych. W trakcie zabiegu żaden element pasażu żołądkowo-jelitowego nie zostaje trwale usunięty, nie jest też wyłączony z pasażu, dzięki czemu przyjmowany przez pacjenta pokarm przechodzi przez wszystkie etapy procesu trawiennego.

Jest to o tyle istotne, że wyłączenie pewnych elementów układu pokarmowego z procesu trawienia zmniejsza wchłanianie niektórych składników pokarmowych, co z kolei może mieć niebagatelny wpływ na nasze zdrowie i wymaga starannego monitorowania diety.

Zalety opaski żołądkowej:

• mniejsza inwazyjność w porównaniu z innymi technikami,
• wolniejsza utrata wagi, co zmniejsza ryzyko efektu jo-jo,
• utrzymanie pełnego procesu trawienia,
• mniejsze ryzyko powstania fałdów luźnej skóry.

Paradoksalnie, zaletą leczenia otyłości metodą opaskowania żołądka jest też fakt, że utrata wagi przebiega tu wolniej niż przy innych technikach. Choć mogłoby się wydawać, że jest to wada, w rzeczywistości jest odwrotnie: przy wolniejszej utracie kilogramów organizm ma czas na przystosowanie się do zmian, dzięki czemu ryzyko efektu jo-jo jest mniejsze.

Ma to również znaczenie estetyczne: gwałtowna utrata kilogramów nierzadko prowadzi do powstania fałdów luźnej skóry, która nie jest w stanie zmniejszyć swojego rozmiaru tak szybko, jak obkurczają się komórki tłuszczowe.

Potencjalne ryzyka opaski żołądkowej:

• przesunięcie opaski,
• infekcje,
• problemy z przyswajaniem pokarmu,
• refluks.

Jednak jak każda procedura medyczna, opaska żołądkowa niesie ze sobą pewne ryzyko. Możliwe powikłania to przesunięcie opaski, infekcje, problemy z przyswajaniem pokarmu czy refluks. Dlatego ważne jest, aby pacjenci byli pod stałą opieką lekarza i regularnie monitorowali swoje zdrowie.

Opaskowanie żołądka, jak inne zabiegi bariatryczne, może mieć wpływ na zdrowie psychiczne pacjenta. Zmiany w ciele i stylu życia mogą prowadzić do różnych reakcji emocjonalnych. Dlatego ważne jest, aby pacjenci mieli dostęp do wsparcia psychologicznego i byli monitorowani pod kątem zdrowia psychicznego w trakcie i po zabiegu.

Alternatywne metody leczenia otyłości

Opaskowanie żołądka to tylko jedna z metod leczenia otyłości. Istnieją również inne techniki chirurgii bariatrycznej, takie jak rękawowa resekcja żołądka czy pomostowanie żołądkowe. Każda z tych metod ma swoje zalety i wady, a także różny stopień inwazyjności i skuteczności.

Ostateczny wybór metody leczenia powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta i omówiony z lekarzem.

Porównanie różnych technik

Każda metoda bariatryczna różni się stopniem inwazyjności oraz skutecznością. Rękawowa resekcja żołądka polega na usunięciu części żołądka, co prowadzi do znacznego ograniczenia ilości przyjmowanego pokarmu. Pomostowanie żołądkowe natomiast tworzy nową ścieżkę dla pokarmu, omijając dużą część żołądka i jelita cienkiego, co znacznie zmniejsza wchłanianie kalorii.

Każda z tych metod wymaga indywidualnego podejścia i konsultacji z lekarzem.

Życie po operacji - dieta i styl życia

Decydując się na leczenie otyłości metodą opaskowania żołądka warto pamiętać, że – podobnie jak w przypadku wszystkich zabiegów bariatrycznych – sama operacja nie rozwiązuje problemu, a jedynie jest pierwszym krokiem w walce z nadmiarem kilogramów.

Owszem, odpowiednio wyregulowana, wypełniona płynem opaska żołądkowa utrudnia przyjmowanie pokarmów, niejako „wymuszając” na pacjencie zmianę nawyków żywieniowych, jednak sam zabieg nie rozwiąże problemu otyłości.

Dieta po zabiegu:

• stosowanie diety składającej się z chudego mięsa i ryb,
• spożywanie nabiału,
• wybór produktów pełnoziarnistych,
• unikanie wysokokalorycznych napojów słodzonych.

Istotna jest odpowiednia dieta, składająca się głównie z pokarmów wysokiej jakości: chudego mięsa i ryb, nabiału, produktów pełnoziarnistych. Pomiędzy posiłkami należy dużo pić, unikając przy tym wysokokalorycznych napojów słodzonych.

Nie bez znaczenia jest także aktywność fizyczna: specjaliści zalecają umiarkowany wysiłek fizyczny do pięciu razy w tygodniu po pół godziny. Tylko połączenie zabiegu, diety oraz ćwiczeń przyniesie satysfakcjonujące pacjenta efekty w postaci znacznej i trwałej utraty wagi.

Aby osiągnąć trwałe efekty, pacjenci muszą być również gotowi na długoterminowe zmiany w stylu życia. Wsparcie psychologiczne i grupy wsparcia mogą być nieocenione w utrzymaniu motywacji i pomagają w radzeniu sobie z wyzwaniami dnia codziennego związanymi z nowymi nawykami żywieniowymi i aktywnością fizyczną.