Prehabilitacja to wielowymiarowy proces przygotowujący pacjenta do operacji – fizycznie, dietetycznie, psychologicznie i logistycznie. Rozmowa z doktorem Andrzejem Suwarą w podcaście Kliniki.pl odkrywa, jak kluczowa jest rola świadomego pacjenta, jak organizacja i zaangażowanie wpływają na szybkość powrotu do sprawności i dlaczego prehabilitacja może być odpowiedzią na rosnące wyzwania systemu ochrony zdrowia.
Czym jest prehabilitacja?
Prehabilitacja to kompleksowe przygotowanie pacjenta do leczenia operacyjnego. W odróżnieniu od rehabilitacji po zabiegu, koncentruje się na tym, co dzieje się przed operacją: od wzmocnienia mięśni, przez edukację, aż po wsparcie psychiczne i dietetyczne. Jak podkreśla doktor Suwara, dobrze przeprowadzona prehabilitacja skróca czas rehabilitacji, poprawia wyniki leczenia i zwiększa szansę na szybki powrót do samodzielności.
Zespół specjalistów: fizjoterapeuci, dietetycy i psycholodzy
Prehabilitacja to działanie zespołowe. Obejmuje m.in.:
- fizjoterapię i kinezyterapię – by przygotować ciało na wysiłek pooperacyjny,
- wsparcie dietetyczne – zapewniające organizmowi siłę do regeneracji,
- konsultacje psychologiczne – pomagające przezwyciężyć lęk, stres i niepewność
Doktor Suwara zaznacza, że zwłaszcza w przypadku operacji ortopedycznych takich jak wymiana stawu biodrowego czy kolanowego, regularne ćwiczenia przed zabiegiem skracają rekonwalescencję i redukują ryzyko powikłań.
Zaangażowanie pacjenta – fundament sukcesu
Wielokrotnie w rozmowie pojawia się słowo „zaangażowanie”. To nie przypadek – aktywne uczestnictwo pacjenta w procesie leczenia, gotowość do działania i zadawania pytań oraz wykonywania zaleceń jest kluczowe dla efektów terapii. Jak mówi doktor Suwara: „im bardziej pacjent rozumie, tym szybciej wraca do zdrowia”.
Strach, ból i wyzwania po operacji
Strach przed bólem, anestezją, komplikacjami czy powrotem do domu towarzyszy wielu pacjentom. Prehabilitacja pomaga ten lęk zredukować. Edukacja i przygotowanie dają poczucie kontroli. Co więcej, jak zauważa Minta, psycholog może odegrać ogromną rolę w motywowaniu pacjenta do aktywnego udziału w rehabilitacji.
Prehabilitacja w systemie prywatnym i publicznym
W klinikach prywatnych, jak Medi Horizon Clinic, wdrożenie prehabilitacji jest prostsze. W systemie publicznym – trudniejsze, ale nie niemożliwe. Eksperci podkreślają, że nawet pacjenci NFZ powinni pytać lekarzy o możliwe działania przed operacją i – jeśli trzeba – inwestować we własne przygotowanie.
Pacjent wyedukowany to pacjent spokojniejszy
„Im więcej pacjent wie, tym bezpieczniej się czuje” – podkreśla ortopeda. Dlatego warto notować pytania, prosić o informacje, dopytywać. Świadomość zmniejsza stres i pozwala lepiej przygotować się na ból, który – choć nieunikniony – staje się łatwiejszy do zniesienia, gdy pacjent wie, czego się spodziewać.
Wnioski: leczenie to nie tylko skalpel
Podcast kończy się refleksją: prehabilitacja nie jest luksusem – to inwestycja w zdrowie. Gdyby była standardem, system ochrony zdrowia byłby bardziej wydolny, tańszy i dostępny dla większej liczby pacjentów. A my, pacjenci, szybciej wracalibyśmy do życia, pracy i aktywności.