Transplantacja włosów krok po kroku

Tak zwane łysienie androgenowe jest najczęstszą przyczyną utraty włosów u mężczyzn. Męski hormon płciowy, czyli testosteron, odpowiada za wiele cech typowych dla męskiego fenotypu. Jedną z pochodnych testosteronu jest tzw. dihydrotestosteron (DHT), który wykazuje działanie sprzyjające wypadaniu włosów. Wszystko to odpowiada za typowy wizerunek i charakter męskiej łysiny z zakolami oraz cofniętą linią owłosienia.

Męskie mieszki włosowe, szczególnie te zlokalizowane w okolicy czołowej i skroniowej, wykazują dużą wrażliwość na DHT. Pod wpływem DHT dochodzi m.in. do obkurczenia mieszków włosowych, zahamowania syntezy składników włosa i ostatecznie jego wypadnięcia. Najmniejszą wrażliwość na DHT wykazują mieszki włosowe okolicy potylicznej i to one najczęściej stanowią materiał, który służy w zabiegu transplantacji włosów za okolicę dawczą poszczególnych jednostek mieszkowych (graftów).

U kobiet łysienie androgenowe również może występować, najczęściej z uogólnionym przerzedzeniem na czubku głowy przy zachowanej linii czołowej. Niezależnie od płci, kluczowe jest ustalenie rozpoznania oraz ocena, czy utrata włosów jest stabilna i czy kwalifikuje się do procedury chirurgicznej, czy też lepsze będą metody nieinwazyjne.

Kto jest kandydatem do przeszczepu włosów i jak wygląda kwalifikacja?

Najlepszymi kandydatami są osoby z rozpoznanym łysieniem androgenowym i stabilnym przebiegiem choroby, odpowiednią gęstością włosów w okolicy dawczej (najczęściej potylica i boki głowy) oraz realistycznymi oczekiwaniami co do efektu. Przeszczep bywa rozważany także w bliznach po urazach lub oparzeniach oraz do rekonstrukcji brwi czy brody, po odpowiedniej ocenie specjalistycznej.

Kwalifikacja obejmuje:

• wywiad,
• badanie skóry głowy (często z trichoskopią/dermatoskopią),
• ocenę grubości i gęstości włosa w strefie dawczej,
• ocenę stopnia zaawansowania łysienia (np. skala Norwood-Hamilton u mężczyzn, Ludwig u kobiet),
• dynamikę wypadania włosów.

W zależności od obrazu klinicznego lekarz może zalecić diagnostykę laboratoryjną lub leczenie farmakologiczne, aby ustabilizować proces utraty włosów przed zabiegiem.

Przeciwwskazaniami (czasowymi lub trwałymi) są m.in.:

• aktywne choroby zapalne skóry głowy,
• aktywne łysienie plackowate,
• nieuregulowane choroby ogólnoustrojowe,
• zaburzenia krzepnięcia,
• czynniki zwiększające ryzyko gojenia (np. palenie tytoniu).

Należy pamiętać, że przeszczep nie zatrzymuje progresji łysienia – dlatego często zaleca się równoległe leczenie zachowawcze, aby chronić włosy nieprzeszczepione.

Metody przeszczepu włosów: FUE, FUT (Strip), DHI, BHT

W zależności od wskazań i preferencji, przeszczep włosów można wykonać różnymi technikami, które różnią się sposobem pobierania i wszczepiania jednostek mieszkowych (graftów), widocznością ewentualnych blizn oraz kosztem. Dobór metody jest ustalany indywidualnie podczas konsultacji.

W ostatnich latach upowszechniły się udoskonalone narzędzia do mikroekstrakcji, implantery oraz systemy wspomagane robotycznie. Coraz częściej rozlicza się zabiegi według liczby przeszczepionych jednostek mieszkowych (graftów), a nie pojedynczych włosów. Skuteczność i naturalność efektu w dużej mierze zależą od planu zabiegu i estetyki linii włosów oraz doświadczenia zespołu.

FUE (Follicular Unit Excision)

Jednostki mieszkowe (grafty) pobiera się pojedynczo z okolicy dawczej za pomocą mikronarzędzi. Powstają liczne, drobne blizny punktowe, zwykle słabo widoczne przy krótkich fryzurach. Metoda jest mniej inwazyjna dla skóry, ale bywa bardziej czasochłonna.

FUT/Strip (Follicular Unit Transplantation)

Z okolicy potylicznej pobiera się wąski pasek owłosionej skóry, z którego pod mikroskopem separuje się jednostki mieszkowe (grafty). Pozostawia liniową bliznę, którą można zamknąć techniką trichofityczną, aby była mniej zauważalna. Często pozwala na uzyskanie dużej liczby graftów w jednej sesji.

DHI (Direct Hair Implantation)

Wariant FUE, w którym do implantacji używa się specjalnych implanterów (np. typu Choi). Nacięcie i wszczepienie odbywa się w jednym etapie, co może ułatwiać precyzyjne osadzenie włosów i bywa wybierane przy zagęszczaniu linii włosów. Skuteczność zależy jednak przede wszystkim od doświadczenia operatora.

BHT (Body Hair Transplant)

Pobieranie włosów z innych okolic ciała (np. broda, klatka piersiowa) rozważa się przy ograniczonej puli włosów na skórze głowy. Włosy te różnią się strukturą i cyklem wzrostu, dlatego metoda ma charakter uzupełniający. W praktyce najlepszą przeżywalność i przewidywalność zwykle mają grafty z brody, natomiast grafty z klatki piersiowej/tułowia cechują się z reguły niższą przeżywalnością. Odmienny cykl wzrostu i anatomia tych włosów wpływają na efekt estetyczny i sposób „mieszania” ich z włosami skóry głowy – decyzję o BHT podejmuje się indywidualnie po ocenie lekarza.

Przeszczep włosów krok po kroku – przebieg zabiegu

Przygotowanie i kwalifikacja do zabiegu przeszczepu włosów wymaga m.in. przeprowadzenia badania lekarskiego i wykonania niezbędnej diagnostyki laboratoryjnej, takiej jak morfologia krwi i krzepnięcie. Sam zabieg nie wymaga skomplikowanego przygotowania, jednak niektóre leki i suplementy mogą zwiększać krwawienie lub wpływać na gojenie – postępowanie zawsze ustala się z lekarzem prowadzącym.

W okresie przygotowań lekarz może omówić m.in. konieczność czasowego odstawienia leków na krzepnięcie (wyłącznie po uzgodnieniu z prowadzącym), ograniczenie palenia tytoniu i alkoholu, a także pielęgnację skóry głowy przed zabiegiem. Nie należy samodzielnie odstawiać leków bez konsultacji medycznej.

Wskazówki przed zabiegiem:

• Ograniczenie/nadzór nad niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ) oraz innymi lekami mogącymi nasilać krwawienie – tylko zgodnie z zaleceniem lekarza.
• Ostrożność z suplementami zwiększającymi krwawienie (np. witamina E, kwasy omega‑3, żeń‑szeń, czosnek) – ewentualne przerwanie po konsultacji.
• Uniknięcie kofeiny i napojów energetycznych w dniu zabiegu, jeśli tak zaleci lekarz lub ośrodek.

W zależności od podjętej wspólnie z lekarzem decyzji, zabieg przeszczepu włosów można przeprowadzić jedną z wielu dostępnych metod i technik. Poszczególne metody zabiegowe, takie jak FUE, BHT, Strip, DHI czy S.A.F.E.R., różnią się m.in. czasem trwania zabiegu, sposobem pobierania i wszczepiania jednostek mieszkowych (graftów) oraz ceną.

Niezależnie od wybranej metody, zabieg przeszczepu włosów przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu miejscowym, a po całej procedurze pacjent zazwyczaj tego samego dnia opuszcza klinikę. Przebieg transplantacji polega na pobraniu jednostek mieszkowych (graftów) z okolicy dawczej, ich odpowiednim przygotowaniu i następnie wprowadzeniu do określonej okolicy biorczej skóry głowy.

W zależności od techniki jednostki mieszkowe pobiera się pojedynczo za pomocą specjalnych instrumentów (metody BHT, FUE, DHI czy S.A.F.E.R.) lub z wykorzystaniem wypreparowanego wcześniej cienkiego paska owłosionej skóry (technika Strip). Czas trwania zabiegu zależy przede wszystkim od liczby przeszczepianych graftów oraz wybranej metody. Zwykle całość trwa kilka godzin.

Rekonwalescencja, efekty i możliwe powikłania po przeszczepie włosów

We wczesnym okresie po zabiegu często dochodzi do tzw. przejściowego wypadania włosów (shedding/shock loss) z przeszczepionych graftów oraz części włosów istniejących. Pierwszy odrost zwykle zaczyna się po 3–4 miesiącach, wstępny efekt ocenia się około 6. miesiąca, a pełny rezultat najczęściej po 9–12 miesiącach (w okolicy ciemieniowej nawet do 12–18 miesięcy). Ostateczny efekt kosmetyczny zależy od jakości strefy dawczej, liczby i rozmieszczenia graftów oraz pielęgnacji pozabiegowej.

 ypowe dolegliwości bólowe i napięcie skóry trwają zwykle kilka dni i dobrze reagują na ogólnodostępne leki przeciwbólowe zalecone przez lekarza. Obrzęk czoła i powiek może utrzymywać się 2–3 dni; pomaga spanie z uniesioną głową (ok. 45 stopni) oraz chłodne okłady zgodnie z zaleceniami kliniki. Strupki w okolicy biorczej i dawczej zazwyczaj odpadają w ciągu około 7–10 dni.

Przez pierwsze dni należy chronić okolicę biorczą przed urazem i uciskiem, unikać intensywnego wysiłku fizycznego oraz sauny i basenu zgodnie z instrukcją ośrodka. Powrót do pracy biurowej bywa możliwy po kilku dniach, do pracy fizycznej – po dłuższym okresie. Zalecana jest ochrona przeciwsłoneczna skóry głowy przez kilka miesięcy.

Najczęstsze powikłania:

• obrzęk,
• zasinienia,
• przejściowe drętwienie skóry,
• zapalenie mieszków włosowych,
• łupieżowate złuszczanie,
• świąd.

Rzadkie, ale istotne powikłania:

• zakażenie rany,
• zaburzenia gojenia,
• przerost blizny (po FUT),
• utrwalone przerzedzenie włosów sąsiadujących (shock loss),
• bardzo rzadko martwica skóry.

Ryzyko powikłań rośnie m.in. u osób palących, z nieuregulowanymi chorobami przewlekłymi lub nieprzestrzegających zaleceń pozabiegowych.

Współczesne podejście obejmuje też leczenie wspomagające, które ma utrzymać efekt i spowolnić dalszą utratę włosów: miejscowy minoksydyl, finasteryd u mężczyzn (po kwalifikacji lekarskiej), a w wybranych przypadkach terapie off-label, takie jak doustny minoksydyl czy dutasteryd. Stosuje się także niechirurgiczne metody uzupełniające (np. mikronakłuwanie skóry głowy, niskoenergetyczną laseroterapię czy osocze bogatopłytkowe/PRP) – dane naukowe co do skuteczności są zróżnicowane, dlatego plan terapii powinien być indywidualny i dobrany przez lekarza.

Koszt przeszczepu włosów i alternatywy leczenia

Koszt przeszczepu włosów zależy przede wszystkim od liczby przeszczepionych graftów, zakresu zabiegu (np. linia czołowa vs. ciemię), użytej metody (FUE, FUT/Strip, DHI), doświadczenia zespołu oraz renomy i lokalizacji kliniki. Ceny w Polsce najczęściej rozlicza się za graft; łączna kwota może wynosić od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, a przy dużych zabiegach – nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Warto dopytać o to, co zawiera cena (konsultacje, badania, leki po zabiegu, wizyty kontrolne) oraz czy potrzebne będą więcej niż jedna sesja.

Transplantacja nie zatrzymuje postępu łysienia, dlatego często zaleca się łączenie zabiegu z leczeniem farmakologicznym hamującym miniaturyzację włosa.

Dla osób, które nie kwalifikują się do zabiegu lub nie chcą leczenia chirurgicznego, alternatywą mogą być: mikropigmentacja skóry głowy, systemy uzupełnień włosów, odpowiednie stylizacje i kosmetyki zagęszczające. Wybór metody warto omówić z lekarzem, aby dopasować ją do przyczyny łysienia, oczekiwanych efektów i stylu życia.