Enteroskopia dwubalonowa DBE

Choroby jelita cienkiego są schorzeniami dość trudnymi w diagnozowaniu endoskopowym ze względu na jego długość, wynoszącą od 4 do 6 metrów, oraz licznie tworzące się pętle tego odcinka przewodu pokarmowego. Do niedawna jedyną możliwością było wykonanie enteroskopii śródoperacyjnej, co jednak wiązało się z interwencją chirurgiczną w obrębie jelita.

Rozwijana w ostatnich latach technika enteroskopii kapsułkowej (połknięcie przez pacjenta kapsułki z miniaturową kamerą, przechodzącej przez cały przewód pokarmowy) spowodowała ogromny postęp w diagnostyce chorób jelita cienkiego, ale jej poważnym ograniczeniem jest brak możliwości badania histopatologicznego oraz zastosowania jakiejkolwiek terapii. Problem stanowi także dokładniejsza lokalizacja znalezionych zmian.

Enteroskopia dwubalonowa – nowatorskie badanie jelita cienkiego

Przełomowym wynalazkiem okazało się wprowadzenie w 2001 r. przez japońskiego lekarza Hironori Yamamoto metody zwanej enteroskopią dwubalonową (DBE – double-balloon enteroscopy) lub enteroskopią "push and pull". Umożliwiła ona zarówno zwiększenie zasięgu diagnostycznego, jak i przeprowadzenie badań histopatologicznych oraz ewentualnej terapii.

DBE jest techniką relatywnie małoinwazyjną w porównaniu do enteroskopii śródoperacyjnej. Jako pierwsza metoda w gastroenterologii pozwoliła na uzyskanie obrazu całego przewodu pokarmowego w czasie rzeczywistym.

Enteroskopia dwubalonowa umożliwia także:

• pobranie próbek,
• wykonanie biopsji śluzówki jelita cienkiego,
• resekcję polipów jelita cienkiego,
• umieszczanie stentów,
• rozszerzenie zwężeń jelita cienkiego.

Do przeprowadzenia enteroskopii dwubalonowej wykorzystywane jest urządzenie zwane enteroskopem. Składa się ono z endoskopu (elastycznego przewodu-wziernika z kamerą) o średnicy ok. 8 mm i długości 200-300 cm, półelastycznej tuby zewnętrznej oraz pompy powietrznej. Odpowiednio zamocowany na końcówce aparatu lateksowy balon może być napełniany powietrzem i opróżniany za pomocą pompy przez kanał powietrzny endoskopu.

Miękka, półelastyczna tuba zaopatrzona jest na końcu również w lateksowy balon napełniany powietrzem. Ciśnienie w obu balonach jest monitorowane przez specjalnie skonstruowaną pompę, a stosowane ciśnienie zapewnia dobre umocowanie końcówki aparatu i tuby w jelicie.

Przebieg badania i wskazania do enteroskopii dwubalonowej

Badanie przedstawia się następująco: enteroskop z założoną tubą oraz balonem na końcu aparatu jest wprowadzany do dwunastnicy. Gdy balon tuby osiągnie dwunastnicę, wypełnia się powietrzem, stabilizując jej koniec w jelicie. Endoskop jest wówczas wprowadzany tak daleko, jak jest to możliwe.

Wtedy wypełniany jest balon na końcu aparatu, natomiast balon tuby jest opróżniany z powietrza. Tuba zostaje zsunięta na koniec aparatu, gdzie ponownie wypełniany jest balon tuby. Po wypełnieniu obu balonów tuba jest ostrożnie wycofywana, co powoduje skrócenie badanego odcinka jelita na kształt harmonijki.

Opisane czynności powtarzane są wielokrotnie, kolejne skracanie jelita na tubie zabezpiecza przed zapętlaniem się endoskopu.

Wskazania do enteroskopii dwubalonowej

Wskazania do enteroskopii dwubalonowej obejmują:

• nieprawidłowości w badaniu endoskopii kapsułkowej jelita cienkiego,
• niejasne przyczyny krwawienia do przewodu pokarmowego (po wcześniejszym wykluczeniu krwawienia z górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego w rutynowych badaniach endoskopowych),
• choroba Leśniowskiego-Crohna, przewlekły ból brzucha, przewlekła biegunka, zespół,
• złego wchłaniania o nieznanej przyczynie,
• liczne polipy w przewodzie pokarmowym,
• diagnostyka nowotworów jelita cienkiego, takich jak chłoniaki czy guzy neuroendokrynne,
• celiakia z podejrzeniem powikłań.

Zalety i wady enteroskopii dwubalonowej

Największą wadą zabiegu jest czas jego trwania, wynoszący nawet do czterech godzin, i wiążąca się z tym konieczność hospitalizacji pacjenta. Z drugiej strony, enteroskopia dwubalonowa jest procedurą o istotnym znaczeniu diagnostycznym.

W większości przypadków możliwe jest wdrożenie postępowania terapeutycznego (np. tamowanie krwawień, polipektomia, usuwanie ciał obcych) już podczas badania, co stanowi o jej istotnej przewadze w porównaniu do innych dostępnych obecnie metod.

Dzięki zastosowaniu enteroskopii dwubalonowej można znacznie ograniczyć liczbę diagnostycznych laparotomii oraz enteroskopii śródoperacyjnych. Ponadto, metoda ta pozwala na bardziej precyzyjne lokalizowanie zmian w jelicie cienkim, co jest kluczowe w planowaniu dalszego leczenia.

Potencjalne powikłania obejmują:

• perforację jelita,
• krwawienia,
• reakcje alergiczne na lateks,
• powikłania związane z znieczuleniem.

Chociaż są one rzadkie, ważne jest, aby pacjenci byli świadomi tych ryzyk przed przystąpieniem do zabiegu.

Porównanie z innymi technikami

Enteroskopia dwubalonowa jest jedną z kilku technik diagnostycznych dostępnych do badania jelita cienkiego. Inne metody obejmują enteroskopię kapsułkową oraz enteroskopię pojedynczym balonem. Każda z tych technik ma swoje zalety i ograniczenia.

Enteroskopia kapsułkowa jest nieinwazyjna, ale nie pozwala na pobieranie próbek do badań histopatologicznych. Z kolei enteroskopia pojedynczym balonem jest mniej skomplikowana, ale może oferować gorszą wizualizację w porównaniu do DBE.

Przeciwwskazania

Enteroskopia dwubalonowa nie jest zalecana u pacjentów z:

• ciężkimi zaburzeniami krążenia,
• ostrymi stanami zapalnymi jelita,
• podejrzeniem perforacji jelita,
• zespołem niedrożności jelit.

Przed zabiegiem zawsze należy przeprowadzić dokładną ocenę kliniczną pacjenta, aby zminimalizować ryzyko powikłań.

Podsumowanie i przyszłość enteroskopii dwubalonowej

Enteroskopia dwubalonowa to znaczący krok naprzód w diagnostyce i leczeniu chorób jelita cienkiego. Dzięki swojej małoinwazyjności i wszechstronności, stanowi ona cenne narzędzie w rękach specjalistów. Obecnie trwają badania nad dalszym ulepszaniem technologii, co ma na celu skrócenie czasu trwania zabiegu oraz zwiększenie jego bezpieczeństwa i komfortu dla pacjenta.

Zastosowanie nowych materiałów i technologii może w przyszłości jeszcze bardziej zwiększyć skuteczność i dostępność tej metody.